Điều này khiến cả doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu cá ngừ và ngư dân khai thác rơi vào tình cảnh khó khăn.
Hiện đang là giữa mùa cá nhưng những vựa thu mua cá ngừ ở cảng cá Hòn Rớ, tỉnh Khánh Hòa lại phải thường xuyên nhàn rỗi - điều mà không ai mong muốn. Sản lượng khai thác cá ngừ đã giảm sút rõ rệt từ một tháng trở lại đây.
Với cá ngừ đại dương, chi phí mỗi chuyến biển không dưới 100 triệu đồng. Vậy mà rất ít tàu khai thác được hai tấn cá - mức tối thiểu cho phép ngư dân có lãi. Bà Đặng Thị Thu, vựa hải sản Thu Lộc, cảng cá Hòn Rớ, Khánh Hòa, nói: "Không biết sắp tới có cá hay không chứ những tháng qua, chiếc nào vào cũng lỗ".
Sản lượng cá ngừ sụt giảm nhưng không có nghĩa giá cá nâng lên bởi ngay lúc này, các doanh nghiệp thu mua - chế biến - xuất khẩu cá ngừ đang gặp khó về đầu ra. Chịu áp lực lượng hàng tồn kho nên các doanh nghiệp cũng dè dặt thu mua cá ngừ và lại càng không thể nâng giá thu mua cá ngừ, để chia sẻ khó khăn của ngư dân khi sản lượng giảm. Hiện tại, giá cá ngừ đại dương chỉ từ 110-115 nghìn đồng/kg, giảm đến 50.000 nghìn đồng mỗi kg so với cuối năm ngoái.
Năm ngoái, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ đạt mốc 1 tỷ USD, tăng đến 34% so với năm 2021. Nhưng bước sang năm nay, xuất khẩu cá ngừ lại không giữ được đà tăng trường. Lũy kế nửa đầu năm, xuất khẩu cá ngừ chỉ đạt 380 triệu USD, giảm 31% so với cùng kỳ năm trước.
Nguyên nhân là lạm phát tăng cao, hàng tồn kho ở các thị trường tiêu thụ cá ngừ còn nhiều, thói quen của người tiêu dùng thay đổi, chú trọng vào những sản phẩm có giá bán rẻ hơn. Trong khi đó, những khó khăn lâu nay trong ngành cá ngừ thì vẫn chưa được tháo gỡ, đó là nguyên liệu sụt giảm, chi phí đầu vào tăng cao và đặc biệt là chưa gỡ được thẻ vàng IUU.
Những hạn chế này tiếp tục là rào cản đối với việc phục hồi thị trường xuất khẩu cá ngừ trong những tháng cuối năm bởi để sản phẩm cá ngừ Việt Nam tiêu thụ mạnh ở các nước thì trước hết phải vượt qua những yêu cầu tiêu chuẩn xuất khẩu cũng như sản phẩm phải cạnh tranh về nguồn cung lẫn giá bán so với các nước khác cũng có ngành cá ngừ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!