Ngày cà phê Việt Nam - sự kiện thường niên lớn nhất của ngành cà phê Việt Nam - vừa chính thức bế mạc hôm 11/12 tại tỉnh Đắk Nông. Chủ đề được đặc biệt quan tâm tại sự kiện năm nay là ngành cà phê đang chịu áp lực rất lớn từ diễn biến giá rơi xuống mức thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây khiến những tồn tại, thách thức càng bộc lộ rõ.
Giá cà phê Robusta hiện đang ở mức thấp nhất trong vòng 5 năm. Thậm chí, cà phê Arabica còn rơi ở mức đáy trong vòng 12 năm, gây sức ép lớn đến tình hình xuất khẩu cà phê của Việt Nam.
2,9% là mức tăng trưởng về giá trị xuất khẩu cà phê trong 11 tháng năm 2018, so với cùng kỳ năm 2017. Nói là tăng nhưng với ngành cà phê chẳng khác nào giảm vì mức này thấp hơn rất nhiều so với dự báo tăng trưởng 2 con số.
Trong khi đó, diện tích cà phê già cỗi tại Việt Nam đang ngày càng tăng. Hiện cây cà phê trên 20 năm tuổi chiếm đến 30% trong tổng diện tích 60.000 hecta trồng cà phê trên cả nước, làm sụt giảm năng suất và chất lượng cây cà phê.
Những thách thức ngành cà phê đang đặt ra yêu cầu bức thiết về việc tăng sản lượng cà phê rang xay và hòa tan, giảm xuất khẩu thô cà phê nhân. Tức là chú trọng đầu tư cho các sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Bởi theo Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam, chính nhờ năm qua sản lượng cà phê chế biến tăng đáng kể nên xuất khẩu cà phê năm nay mới có thể giữ được con số kim ngạch trên 3 tỷ USD chứ không tuột dốc theo giá cà phê trên thị trường.
Cụ thể, Bộ Nông nghiệp Phát triển Nông thôn cho rằng, sản lượng cà phê hòa tan hiện ở mức 180.000 tấn một năm, tăng 20% so với cách đây 4 năm. Niên vụ 2016 - 2017 cũng có đến 2.1 triệu bao cà phê hòa tan xuất khẩu, cao gần gấp đôi so với niên vụ trước.
Để làm được điều này, hình thức bắt tay giữa doanh nghiệp và nông dân để tạo ra các chuỗi cung ứng cà phê bền vững từ vườn trồng cho đến tay người tiêu dùng đang được cơ quan quản lý và các doanh nghiệp cũng quan tâm đầu tư. Nhưng xem ra, đây đang là cuộc chơi "khó nhằn" và chỉ có chỗ cho doanh nghiệp lớn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!