Xuất phát từ tình yêu với đất của nghệ nhân Lý Ngọc Minh, gốm sứ Minh Long ra đời mang theo khát vọng đưa sản phẩm gốm sứ thủ công thành những tuyệt tác nghệ thuật, đưa di sản văn hóa Việt Nam vươn tầm thế giới. Trải qua 55 năm xây dựng và phát triển, đi qua biết bao thăng trầm, sứ mệnh ấy vẫn được thế hệ kế thừa - ông Lý Huy Sáng, con trai cả của ông Lý Ngọc Minh, gìn giữ và phát huy.
Tới đây, những người yêu văn hóa, nghệ thuật nước nhà sẽ có cơ hội thưởng lãm nhiều tác phẩm gốm sứ độc bản tại Bảo Tàng Gốm Sứ Minh Long sắp ra mắt, nơi những giá trị ngàn đời được tái hiện trong kiệt tác hiện đại.
Hồn cốt văn hóa Việt trong gốm sứ Minh Long
Văn hóa Việt Nam là hồn cốt của dân tộc, đồng thời là nguồn cảm hứng bất tận để các nghệ nhân Minh Long không ngừng sáng tạo và tôn vinh qua từng tác phẩm. Quan niệm nghệ thuật là ngôn ngữ truyền tải văn hóa hiệu quả nhất, Minh Long khéo léo giữ gìn bản sắc quê hương qua từng chi tiết, hoa văn.
Ngắm nhìn những tác phẩm gốm sứ Minh Long, không khó để cảm nhận được vẻ đẹp của đất nước và con người Việt Nam. Đó là lịch sử dựng nước và giữ nước hào hùng, là những câu chuyện đời thường giản dị về tình cảm gia đình, về phong tục tập quán, nếp sống của 54 dân tộc anh em… trong bức phù điêu Đất nước tôi – Dân tộc tôi nằm sau cánh cổng vào uy nghi.
Một góc nhỏ bức phù điêu Đất nước tôi – Dân tộc tôi.
Kế bên bức phù điêu kích thước ngoại hạng là Hồ Nước Chén Ngọc tọa lạc tại vị trí trung tâm sân trước. Lấy cảm hứng từ truyền thuyết con rồng cháu tiên, công trình vừa khơi dậy niềm tự hào về dòng giống tiên rồng, hướng về nguồn cội, vừa gửi gắm ước mơ về một tương lai phồn thịnh, hùng cường của quốc gia.
Bên cạnh hoa văn bình dị, Minh Long cũng chế tác nhiều tác phẩm có hoa văn mang tính cao quý, được chạm trổ công phu với những biểu tượng linh vật trong tâm thức của người Việt. Trong đó, bộ đôi bức tranh Sơn Hà - Cẩm Tú được trưng bày tại tầng trệt của bảo tàng là một minh chứng.
Ở bức Sơn Hà đại diện cho Vua, linh vật Rồng - điểm nhấn của bức tranh được các nghệ nhân của Minh Long đặc tả theo lối khác biệt: đầu Rồng mỏ Phượng, sừng nhọn như sừng tê giác, mái tóc bờm hất ngược ra phía sau, biểu thị vẻ đẹp hùng vĩ của đất nước. Còn với bức Cẩm Tú đại diễn cho Hậu, mang ý nghĩa sâu sắc về đức hạnh ôn nhu, dịu dàng như hình ảnh người mẹ, cội nguồn của yêu thương và che chở.
Bức tranh Sơn Hà nổi bật với họa tiết đầu Rồng lấy cảm hứng từ Rồng thời Lý Trần.
Chuyển mình để thích nghi với thời đại
Song song với việc bảo tồn văn hóa, gốm sứ Minh Long cũng phản ánh gu thẩm mỹ của thời đại mới. Từ kiểu dáng, thiết kế đến màu sắc, gốm sứ Minh Long ghi điểm với khách tham quan bởi vẻ đẹp tối giản mà vẫn sang trọng, thanh lịch, phù hợp với thị hiếu. Nét vẽ thanh thoát, nhẹ nhàng và có hồn, màu men tươi mới, sắc nét là những yếu tố tạo nên đặc trưng của gốm sứ Minh Long.
Đặc biệt, công nghệ nung một lần ở nhiệt độ 1380 độ C cùng kỹ thuật chế tác tinh xảo cho phép Minh Long có thể tạo ra những màu men cực kỳ quý hiếm như màu, men cực kỳ quý hiếm như xanh cobalt, đỏ son, men xanh celadon, men ngọc sương mờ,... đồng thời vẫn đảm bảo tiêu chuẩn khắt khe của châu Âu về chất lượng và thẩm mỹ.
Sản phẩm Minh Long được chọn làm tặng phẩm cho hơn 50 quốc gia.
Tiêu biểu có thể kể đến tác phẩm vườn hoa Tulip được trưng bày tại tầng trệt của bảo tàng. Là nét chấm phá theo phong cách phương Tây giữa một không gian đậm chất văn hóa Á Đông, vườn hoa Tulip sống động và rực rỡ sắc màu, hòa quyện giữa phong cách cổ điển và hiện đại. Từng bông hoa được nắn thủ công, dáng hình độc nhất, mềm mại, tự nhiên tựa như hoa thật.
Rặng hoa Tulip với những cây lá đan cài, sống động như thật.
Dạo bước xuống tầng hầm, khách tham quan sẽ được đắm chìm trong không gian sân khấu nghệ thuật với điểm nhấn là bộ nhạc cụ bằng sứ. Từ những nguyên liệu được tuyển chọn kỹ lưỡng, các nghệ nhân đã dành 7-8 năm để hoàn thành bộ nhạc cụ gồm sáo, đàn cò, đàn tranh, đàn bầu, đàn violin… Quá trình chế tác từ khâu tạo hình, vẽ tay từng chi tiết đến lắp ráp, vô cùng gian nan và vất vả, đòi hỏi sự đam mê, tâm huyết và cả ý chí kiên trì, bền bỉ. Đây là minh chứng cho sự kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật truyền thống, công nghệ và sáng tạo hiện đại.
Bộ trống bằng sứ là một trong những chế tác tâm huyết của Minh Long.
Có thể thấy, dẫu phong cách có đổi thay theo thời gian, tinh hoa văn hóa Việt vẫn được gìn giữ cẩn thận qua từng tác phẩm gốm sứ Minh Long. Không chỉ đan xen giữa truyền thống và đương đại, gốm sứ Minh Long còn là "đại sứ" quảng bá di sản văn hóa Việt với thế giới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!