Fed giảm lãi suất phù hợp bối cảnh kinh tế thế giới hiện nay
Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã chính thức cắt giảm lãi suất 0,5% như kỳ vọng của giới đầu tư. Trước đó, một thời gian dài Fed duy trì lãi suất ở mức cao được cho là đã làm xáo trộn dòng vốn toàn cầu khi có sự dịch chuyển về các thị trường phát triển, bên cạnh đó diễn biến ở các kênh đầu tư cũng có nhiều biến động. Vậy sau khi Fed chính thức giảm lãi suất, dòng tiền toàn cầu sẽ ra sao và các kênh đầu tư như vàng, chứng khoán, hay bất động sản… sẽ như thế nào?
Trao đổi trong Talk show Phố Tài chính (The Finance Street Talk Show) trên VTV8, bà Đỗ Minh Trang - Giám đốc Trung tâm Phân tích, Công ty TNHH Chứng khoán ACB (ACBS) cho biết, quyết định giảm lãi suất của Fed đã được kỳ vọng trong vài ngày trước đó khi xác suất giảm 0,5% theo thang đo của CME Fed watch tăng vọt lên trên 50%, thậm chí 65% ngay trước cuộc họp. Mức giảm này hoàn toàn phù hợp với nền kinh tế Mỹ và bối cảnh kinh tế thế giới hiện nay, mặc dù là hơi chậm một nhịp vì lạm phát Mỹ cũng như toàn cầu đều đang tiếp tục giảm dần về các vùng mục tiêu. Lạm phát tháng 8 của Mỹ đang là 2,5% so với cùng kỳ năm trước.
Trong khi đó, lạm phát của khu vực EU trong tháng 8 cũng giảm mạnh xuống còn 2,2% so với mức 2,6% tháng 7… Tiêu dùng tại Mỹ cũng có dấu hiệu chậm lại, tỷ lệ tiết kiệm/thu nhập giảm, tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức ở vùng 4,2%, 4,3% tức là trên mức mục tiêu 4% trong 3 tháng liên tiếp. Trước đó, một loạt các quốc gia lớn đã bắt đầu chính sách giảm lãi suất từ tháng 6, tháng 7. Thậm chí một số ngân hàng đã cắt giảm lãi suất 2 lần, khoảng 0,75%. Vì vậy, FED trì hoãn quyết định cắt giảm lãi suất tới cuộc họp tháng 9 này để chắc chắn rằng lạm phát đã được kiểm soát hoàn toàn, một mặt là bước đi an toàn đối với lạm phát nhưng mặt khác có thể lại là hành động hơi chậm đối với triển vọng kinh tế.
Trước đây khi Fed duy trì ở mức lãi suất cao được cho là đã làm xáo trộn dòng vốn toàn cầu, còn sau khi Fed chính thức giảm lãi suất, dòng tiền toàn cầu sẽ ra sao? Trả lời câu hỏi này, Giám đốc Trung tâm Phân tích, Công ty TNHH Chứng khoán ACB (ACBS) cho rằng, cần nhìn toàn bộ "bối cảnh" lý do vì sao Fed cắt giảm lãi suất. Nếu lý do cắt giảm lãi suất bắt nguồn từ nguy cơ suy thoái của nền kinh tế Mỹ, trên một nền định giá quá cao của thị trường chứng khoán Mỹ (P/E hiện tại khoảng 25-27 lần), thì kịch bản phổ biến là dòng tiền sẽ tạm thời rời bỏ thị trường chứng khoán Mỹ và chuyển dịch sang các thị trường mới nổi đang có định giá hợp lý hơn (ví dụ MSCI Emerging Market đang có mức P/E 15-16 lần) và có khả năng tăng trưởng lợi nhuận tốt hơn trong thời gian tới.
Các quỹ đầu tư trái phiếu/tương hỗ cũng sẽ có xu hướng chuyển bớt sang các thị trường mới nổi khi lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ không còn hấp dẫn và rủi ro tỷ giá của các thị trường mới nổi giảm bớt. Ví dụ hiện tại, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ 10 năm đang giao dịch quanh 3,74% so với mức đỉnh gần 5% vào giữa năm 2023.
Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có sự liên thông như hiện nay, sự suy thoái của các quốc gia lớn có ảnh hưởng tới toàn cầu. Ví dụ, khi Mỹ suy thoái thì đồng thời rất nhiều các thị trường mới nổi có nền kinh tế có tỷ trọng thương mại lớn với Mỹ cũng bị ảnh hưởng theo và tăng trưởng cũng trở nên kém khả quan. Vì vậy, sự dịch chuyển của dòng vốn liên thị trường sẽ bị tác động bởi nhiều yếu tố cần theo dõi như định giá từng thời điểm của các thị trường, triển vọng lợi nhuận của từng thị trường.
Các kênh đầu tư như vàng, chứng khoán, hay bất động sản… chịu tác động thế nào?
Theo bà Đỗ Minh Trang, về mặt logic, khi Fed cắt giảm lãi suất, thì trên bình diện toàn cầu, các tài sản tài chính có rủi ro cao (risk-on assets), ví dụ như chứng khoán, tiền số… sẽ tăng giá vì chi phí vay nợ thấp, khuyến khích nhà đầu tư đầu tư vào các kênh mạo hiểm hơn để có lợi suất cao hơn do lãi suất trái phiếu Chính phủ giảm. Và ngược lại các tài sản an toàn hơn (trái phiếu) sẽ giảm giá. Lãi suất giảm cũng tạo ra lo ngại về lạm phát trong tương lai, cùng với chi phí vốn thấp sẽ hỗ trợ cho giá vàng. Tuy nhiên, đối với giá vàng, một yếu tố khác tác động khá lớn lên giá vàng là rủi ro địa chính trị và chiến lược phi đô la hóa của nhiều quốc gia, đặc biệt là khối BRICS.
Còn đối với thị trường bất động sản, nó không giống như những tài sản tài chính khác, nó đồng thời là một tiêu sản, một nhu cầu sử dụng thực sự nên diễn biến của thị trường bất động sản tùy từng phân khúc… nhưng khi giảm lãi suất, chi phí vay nợ cũng sẽ giảm đi nhiều và kích thích người mua nhà, nên về mặt nhu cầu sẽ gia tăng, nhưng về mặt giá thì liệu có tăng hay không? Nó sẽ phụ thuộc vào cung cầu của từng quốc gia và từng phân khúc…
"Ví dụ như đối với thị trường Việt Nam, chúng ta thấy rằng giai đoạn vừa qua, thị trường bất động sản mặc dù trầm lắng nhưng giá cũng không giảm nhiều, đặc biệt là ở những khu vực mà có cầu thật sự trong đô thị hoặc là vùng ven… thậm chí là giá cũng đã nóng lại khá nhiều trong thời gian gần đây… Chính vì vậy sẽ khó để đưa ra một nhận định chung cho thị trường bất động sản", bà Đỗ Minh Trang phân tích.
Còn trên thị trường chứng khoán Việt Nam, khối ngoại có sớm chấm dứt chuỗi bán ròng và quay trở lại mua ròng trên thị trường Việt Nam sau động thái của Fed? Theo Giám đốc Trung tâm Phân tích, Công ty TNHH Chứng khoán ACB (ACBS), việc bán ròng của khối ngoại đối với thị trường chứng khoán Việt Nam bắt nguồn từ hai lý do. Lý do từ tính chất "vĩ mô" như chênh lệch tỷ giá, lãi suất, khả năng tăng trưởng lợi nhuận giữa thị trường Việt Nam và các thị trường phát triển khác.
"Đối với lý do này, chúng tôi cho rằng, các yếu tố bất lợi như chênh lệch lãi suất giữa USD và VND đang giảm dần và sẽ chấm dứt, thậm chí về trạng thái dương vào năm 2025, cùng tỷ giá đang hạ nhiệt và vùng định giá phù hợp… sẽ thu hút các nhà đầu tư nước ngoài sớm quay trở lại thị trường Việt Nam", bà Đỗ Minh Trang nhận định.
Bên cạnh đó, việc Bộ Tài chính vừa phê duyệt Thông tư 68 quy định về giao dịch chứng khoán trong đó cho phép nhà đầu tư nước ngoài không cần ký quỹ 100% khi thực hiện mua chứng khoán Việt Nam là một bước tiến quan trọng trong tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi thứ cấp. Vì vậy, kỳ vọng vào thời điểm cuối năm, dòng tiền của nhà đầu tư nước ngoài sẽ quay trở lại mua ròng. Tuy nhiên, đà bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài trong thời gian qua cũng tập trung lớn vào một vài mã cổ phiếu riêng lẻ do thay đổi chiến lược đầu tư hoặc nhu cầu cơ cấu các khoản đầu tư của các quỹ.
"Trong gần 3 tỷ USD bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài trong gần 9 tháng đầu năm 2024, chúng tôi thấy có hơn 1 tỷ USD tập trung vào một vài cổ phiếu. Vì vậy, áp lực bán ròng lên một vài cổ phiếu riêng lẻ vẫn có thể không tránh khỏi", bà Đỗ Minh Trang nhận định.
Cũng theo bà Đỗ Minh Trang, mặc dù khối ngoại chỉ chiếm khoảng 10% tổng giao dịch toàn thị trường, thậm chí lúc cao điểm, cũng chỉ khoảng 15-16%, nhưng hành động của khối ngoại có tính dẫn dắt tâm lý rất lớn. Đặc biệt, nhóm cổ phiếu yêu thích, thỏa các điều kiện đầu tư của khối ngoại đa phần là các cổ phiếu có vốn hóa lớn và có tỷ trọng cao trong đà tăng/giảm của VN-Index.
Nhận định về thị trường chứng khoán trong thời gian tới, Giám đốc Trung tâm Phân tích, Công ty TNHH Chứng khoán ACB (ACBS) cho rằng, với triển vọng nhà đầu tư quay trở lại vào thời điểm cuối năm khi các yếu tố bất lợi cho thị trường như đã chia sẻ ở trên giảm đi, cùng với câu chuyện nâng hạng thị trường và giả định nền kinh tế Mỹ hạ cánh mềm, VN-Index có thể bứt phá khỏi ngưỡng 1.300 và tiến xa hơn trong năm 2025.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!