Theo thống kê của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), hết 6 tháng đầu năm, các mẫu xe hatchback bán ra được khoảng 3.100 chiếc, thấp hơn nhiều so với doanh số 37.000 chiếc của xe sedan, 18.300 chiếc của SUV và gần 11.000 chiếc của MPV.
Trong khi đó, cả năm 2019, lượng xe sedan bán ra tại Việt Nam đạt 101.000 chiếc, xe SUV đạt hơn 56.000 chiếc, xe MPV và Crossover đạt hơn 49.700 chiếc và xe hatchback là gần 15.000 chiếc.
Xe nhỏ, giá rẻ nhưng doanh số vẫn không quá cao do lợi nhuận thấp và ít hãng đưa ra mẫu xe mới trên thị trường.
Doanh số các dòng xe sedan, SUV, MPV và Crossover có giá từ trên 450 triệu đồng đến ngưỡng dưới 1,8 tỷ đồng cao hơn so với doanh số bán ra của dòng xe giá rẻ hatchback cho thấy thị hiếu của người tiêu dùng Việt không bị yếu tố giá chi phối. Và về mặt sử dụng xe, các mẫu xe gầm cao như SUV, Crossover và MPV có ưu điểm hơn so với các mẫu xe giá rẻ, xe nhỏ đô thị.
Các mẫu hatchback hiện nay chủ yếu là các mẫu như Kia Morning, Hyundai i10, Toyota Wigo hay Honda Brio. Theo VAMA, doanh số 6 tháng qua của Kia Morning và Hyundai i10 vẫn là hai mẫu xe có doanh số cao nhất phân khúc, sau đó là Wigo, Brio và VinFast Fadil.
Các mẫu xe sedan hiện nay có rất nhiều mẫu, hầu hết các hãng đều có từ 2 mẫu xe trở lên, điển hình là Kia có 3 mẫu gồm Cerato, Soluto và Optima, Hyundai có Accent và Elantra, Mazda có mẫu Mazda 3, 6, Toyota có Vios, Altis, Camry, Honda City, Civic và Accord.
Mẫu SUV hay MPV hiện nay cũng có sự đa dạng rất lớn về các mẫu xe, sự phát triển nhanh chóng của các dòng xe lai giữa SUV-Crossover-MPV đã cho ra đời nhiều dòng xe cỡ nhỏ, tiêu thụ tốt trên thị trường, các mẫu xe này thường được gọi là CUV hoặc xe SUV cỡ nhỏ, xe đô thị.
Các mẫu xe CUV nhỏ đô thị ra mắt ngày càng nhiều và cạnh tranh quyết liệt với xe phân khúc cao cấp hơn.
Cụ thể, trên thị trường hiện có Hyundai có SantaFe, Tucson, Kona, trước đó có cả Creta; các mẫu xe thuộc họ Trường Hải gồm Mazda Cx5, CX8, thương hiệu Kia có các mẫu Sorento, Seltos; Suzuki có các mẫu xe Ertiga, XL7 đều là dòng 7 chỗ cỡ nhỏ. Trong khi đó, Honda tung nhiều mẫu xe gầm cao vào Việt Nam gồm CRV, HRV và BRV. Mitsubishi có các mẫu ăn khách như Outlander và Xpander.
Theo chuyên gia xe hơi Nguyễn Minh Đồng, các lý do cơ bản khiến người Việt mua xe hơi nhiều hơn chính là giá cả, tiện ích và khả năng đi lại. Người Việt mua xe nhằm phục vụ đa tiện ích: cho cá nhân, cho gia đình và có thể được coi là loại tài sản.
Trong khi đó, ở các quốc gia khác, giá xe rẻ nên thường người dân sẽ chọn một chiếc xe cho mục đích duy nhất: xe cho cá nhân sử dụng hoặc xe sử dụng vào mục đích kinh doanh.
"Giao thông nhiều nước có tính liên kết rất tốt, nếu di chuyển của một hoặc hai người trong thành phố, họ chọn lựa phương tiện xe cá nhân 4 chỗ ngồi. Di chuyển đi du lịch cả gia đình, phương tiện vận chuyển là xe bus, đường sắt, máy bay. Chính vì vậy, người dân thành phố rất ít mua các loại xe lớn SUV 7 chỗ, xe nhỏ gọn thường được ưu tiên chọn lựa, mua sắm", ông Đồng cho biết.
Cũng theo ông Đồng, ở nước ta, do các yếu tố giao thông chưa đồng bộ, di chuyển giữa các địa phương chủ yếu vẫn phụ thuộc đường bộ, hàng không với giá cả đắt đỏ nên việc di chuyển thuận tiện nhất vẫn là sở hữu chiếc xe riêng, cá nhân.
Đây chính là nguyên nhân khiến các dòng xe lai phát triển khá mạnh ở Việt Nam, đơn cử các mẫu xe SUV cỡ nhỏ (CUV) như Hyundai Kona, Kia Seltos, Honda HRV, Ford EcoSport và sắp tới có thêm Toyota Corolla Cross có thể sẽ khuấy động hơn nữa thị trường xe CUV tại Việt Nam.
Sự ra đời hàng loạt của các mẫu CUV cỡ nhỏ cho thấy, thị trường xe Việt ngày càng khó đoán định dòng xe chủ lực, chiến lược, điều này khiến các doanh nghiệp rất khó lên kế hoạch nội địa hóa hoặc đầu tư chuyên sâu dòng xe nào bởi rất dễ rơi vào cảnh ế xe, người tiêu dùng chạy theo phong trào.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!