Những ngày qua, nhiều người khi nghe tin giá dầu thô trên thế giới tụt dốc đều cảm thấy vui mừng. Tổng thống Mỹ Donald Trump thậm chí từng ví lợi ích của giá dầu thô giảm không khác gì việc Chính phủ cắt giảm thuế cho người dân. Nhưng nhiều tờ báo tại Trung Đông và một số nước lân cận trong tuần qua lại chỉ ra một thực tế khác.
Báo The National của Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất chạy hàng title "Bất chấp giá dầu thô giảm, người tiêu dùng tại châu Á không cảm nhận được mấy lợi ích". Tờ báo này cho biết, giá dầu kể từ khi lập mức đỉnh trong nhiều năm thì từ hôm 3/10 đến nay đã giảm tới 30%. Nhưng cùng thời gian đó, giá xăng tại Ấn Độ chỉ giảm 10%, tại Australia hơn 14%, trong khi tại Trung Quốc thì khiêm tốn hơn nhiều chỉ khoảng 5,4%.
Người tiêu dùng đa phần chỉ hiểu đơn giản dầu thô là nguyên liệu chính để sản xuất và pha chế xăng dầu, dầu thô giảm giá xăng dầu phải giảm. Song chính cách hiểu này đang làm nhiều người phải mừng hụt sau khi nghe tin giá dầu thô giảm.
Như tờ Thời báo Kinh tế (Ấn Độ) chỉ ra, dầu thô có giảm nhưng giá xăng như thế nào lại do các nhà máy lọc dầu quyết định. Về lý thuyết sẽ có công thức tính toán - đó là dựa trên giá dầu thô bình quân trong nửa tháng, cộng với các chi phí như vận chuyển, bảo hiểm…
Tuy nhiên, nhiều báo lại chỉ ra rằng, công thức tính này khá là phức tạp trong khi các nhà máy lọc dầu thường có xu hướng tối đa hóa lợi nhuận. Vì vậy, trong nhiêu năm trở lại đây, không ít trường hợp các nhà máy lọc dầu đã thiết lập giá xăng không chính xác theo diễn biến giá của dầu thô. Giá xăng dầu tại nhiều quốc gia hiện nay giảm nhỏ giọt, không loại trừ bắt nguồn từ nguyên nhân này.
Song Thời báo Kinh doanh Quốc tế cũng chỉ ra một nguyên nhân khác, giá xăng dầu tại nhiều quốc gia hiện nay đang phải gánh quá nhiều loại thuế phí. Có khi giá các nhà máy lọc dầu bán cho các đại lý là 5. Khi đến tay người tiêu dùng, sau khi gánh các loại thuế, từ thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng, rồi chi phí hoa hồng cho các đại lý giá có thể bị đẩy lên thành 8, 9 thậm chí 10. Tức là thuế, phí có thể chiếm tới một nửa cơ cấu giá xăng, dầu bán lẻ. Vậy nên dầu thô thay đổi, cũng không tác động được bao nhiêu tới giá xăng dầu trên thị trường.
Các chuyên gia dự đoán, giá xăng, dầu bán lẻ thời gian tới nhiều khả năng sẽ tiếp tục giảm. Nhưng để giá xăng dầu có mức giảm tương đối tương đương với mức giảm với giá dầu thô sẽ còn là một chặng đường dài.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!