Năm 2024 dần khép lại, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng nền kinh tế năm 2024 đã thực sự hồi phục. Xuất nhập khẩu là điểm sáng nổi bật trong bức tranh kinh tế, khi liên tục có nhiều kỷ lục mới được xác lập.
Xuất nhập khẩu năm 2024 đạt mức kỷ lục chưa từng có trong gần 40 năm đổi mới đất nước. Theo Bộ Công thương, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả năm nay đạt kỷ lục mới, gần 800 tỷ USD, tăng 15% so với năm trước và vượt gần 3 lần kế hoạch được giao.
Đây là "trái ngọt" có được từ sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Đảng, Chính phủ, và các bộ, ngành liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu, đến công tác phát triển thị trường. Cùng với đó là sự nỗ lực của các doanh nghiệp khi đã chủ động, linh hoạt đa dạng hóa thị trường, khắc phục khó khăn, đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu.
Kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng ở mức cao với sự phục hồi tích cực của các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực.
Đầu tiên là ngành Nông nghiệp. Năm nay mặc dù ngành nông nghiệp phải trải qua những thiệt hại nặng nề do cơn bão số 3 gây ra nhưng bà con nông dân, các doanh nghiệp vẫn nỗ lực vượt qua những khó khăn và thách thức. Không chỉ đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia, mà xuất khẩu nông lâm thủy sản còn lập kỷ lục mới.
Xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2024 tiếp tục thiết lập kỷ lục mới.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản ước đạt 62,5 tỷ USD, tăng 18,7% so với năm 2023. Đứng đầu là mặt rau củ quả, khi dự kiến mang về 7,2 tỷ USD. Trong đó, đóng góp phần lớn phải kể đến sản phẩm sầu riêng, khi loại trái cây "tỷ đô" này đã đạt 3,5 tỷ USD mức cao nhất trong lịch sử.
Năm 2025 Việt Nam đặt mục tiêu vào nhóm 5 nước hàng đầu thế giới về xuất khẩu mặt hàng trái cây. Đây là mục tiêu có thể đạt được khi nhiều thị trường mới đã được đàm phán mở cửa cho nhiều loại trái cây mới.
Ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết: "Năm nay 7,2 tỷ thì năm sau có thể 8 tỷ USD, có nhiều yếu tố mới xuất hiện như mặt hàng sầu riêng đông lạnh, dừa tươi xuất khẩu đi Trung Quốc, chanh dây hiện nay đang đàm phán với Mỹ để xuất, có mặt hàng mới tham gia".
Đứng thứ 2 là mặt hàng gạo. Năm 2024, Việt Nam đã đạt kỷ lục cả về sản lượng và giá trị xuất khẩu, khoảng 9 triệu tấn với gần 5,8 tỷ USD. Điều đáng bàn là so với cùng kỳ năm ngoái, khối lượng gạo xuất khẩu chỉ tăng 10,9% nhưng giá trị lại tăng mạnh 23,1%.
Nguyên nhân gạo của chúng ta bán được giá cao, đắt đỏ nhất trong nhóm các quốc gia xuất khẩu gạo là do đã tập trung chính vào sản xuất gạo thơm, gạo chất lượng cao, phát thải thấp. Còn để phục vụ cho chế biến và tiêu dùng phân khúc bình dân trong nước thì chúng ta lại nhập các loại gạo giá rẻ từ Ấn Độ, Pakistan.
Năm 2024, Việt Nam đã đạt kỷ lục cả về sản lượng và giá trị xuất khẩu gạo.
"Chúng tôi đang bám sát đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để sản xuất lúa và sản lượng gạo giảm phát thải đáp ứng nhu cầu của thế giới", ông Trương Mạnh Linh - Giám đốc Điều hành Ngành gạo, Tập đoàn Tân Long chia sẻ.
Ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: "Gạo Việt Nam như chúng ta đã biết là 85% giống lúa mới, 89% gạo chất lượng cao, nếu chúng ta làm thành công 1 triệu ha nâng cao năng suất, chất lượng và giảm phát thải thì vị thế hạt gạo Việt Nam trên trường quốc tế còn cao hơn nhiều".
Đứng thứ 3 là mặt hàng cà phê. Năm nay ước tính kim ngạch xuất khẩu cà phê đạt khoảng 5,5 tỷ USD. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử ngành cà phê Việt Nam có kim ngạch xuất khẩu cà phê vượt mốc 5 tỷ USD trong một năm, cà phê cũng là mặt hàng nông sản có giá tăng mạnh nhất trong số các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.
Cùng với cà phê, ngành hạt điều Việt Nam cũng ghi nhận cột mốc lịch sử với kim ngạch xuất khẩu đạt 4,3 tỷ USD, tăng tăng 19% so với năm ngoái. Duy trì vị thế quốc gia xuất khẩu điều nhân số 1 thế giới trong gần 2 thập kỷ.
Những điểm sáng và kỷ lục trong xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2024 cho thấy ngành nông nghiệp có sự chuyển mình vươn lên tầm cao mới. Điều này nhờ kết quả của quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị và thúc đẩy ứng dụng khoa học, công nghệ.
Doanh nghiệp dệt may nỗ lực chuyển đổi xanh để gia tăng xuất khẩu
Các doanh nghiệp dệt may đang nhanh chóng chuyển đổi sang sản xuất xanh để đáp ứng các thị trường khó tính.
Ngoài điểm sáng của ngành nông nghiệp thì xuất khẩu dệt may cũng là điểm nhấn đáng chú ý khi hết năm nay dự kiến cán mốc 44 tỷ USD, tăng gần 11% so với năm 2023. Với kết quả này, Dệt may Việt Nam đã vượt Bangladesh, trở lại vị trí thứ 2 thế giới, chỉ sau Ấn Độ về thặng dư xuất khẩu.
Trong bối cảnh nhu cầu dệt may không tăng, kinh tế thế giới vẫn còn khó khăn, nhưng 6 tháng cuối năm nay ngành dệt may đã cải thiện rõ rệt tình hình kinh doanh. Bởi 1 số đối thủ cạnh tranh bị bất ổn chính trị, dẫn tới khách hàng chuyển hướng đặt hàng sang Việt Nam. Các doanh nghiệp đã tận dụng tốt cơ hội này. Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng đang nhanh chóng chuyển đổi sang sản xuất xanh để đáp ứng các thị trường khó tính.
Mỗi tháng, công ty Prosport xuất khẩu hàng triệu sản phẩm quần áo thể thao sang các thị trường châu Âu, châu Mỹ. So với năm ngoái, số lượng đơn hàng yêu cầu đảm bảo tiêu chí thân thiện môi trường và có thể tái chế đã tăng 20%, và khách hàng cũng chấp nhận nâng giá 10% so với năm ngoái.
Bà Trần Thị Hà - Tổng Giám Đốc công ty Pro Sports Hà Nội cho hay: "Tăng hơn năm ngoái, với khách hàng châu Âu thì họ quan tâm hòa mình vào thiên nhiên nhiều hơn do vậy họ đi hiking trekking nhiều hơn thì những mặt hàng đấy sẽ là thế mạnh".
Các doanh nghiệp dệt may hiện nay đã chủ động đầu tư thêm nhiều máy móc, xây dựng nhà xưởng theo tiêu chuẩn LEED để đáp ứng các tiêu chí xanh của đối tác nhập hàng. Nhiều doanh nghiệp đã có đơn hàng đến hết quí 1/2025.
Ông Thân Đức Việt - Tổng Giám đốc Tổng Công ty May 10 cho biết: "Chúng tôi đang có kín đơn hàng đến hết tháng 1 của năm 2025 và trong quý 1 của 2025 thì chúng tôi cũng ký được khoảng 70 % lượng năng lực chúng tôi có thể sản xuất được và 30 % còn lại thì hiện nay chúng tôi đang đàm phán với các khách hàng".
Dự kiến năm 2025 tới, thị trường nhập khẩu chính như Mỹ và EU sẽ phục hồi kinh tế, nhu cầu chi tiêu của người dân cải thiện hơn thì ngành dệt may sẽ lại càng có triển vọng.
Nông nghiệp, dệt may, ngoài ra còn rất nhiều ngành nghề khác có những con số xuất khẩu đạt kỷ lục trong năm nay. Nhưng làm thế nào để duy trì những con số xuất khẩu này? Giảm chi phí logistics, tăng cường sản xuất xanh bền vững, có trách nhiệm với môi trường, xã hội, đây là 1 vài giải pháp mà các bộ ngành, các chuyên gia, các doanh nghiệp đang hướng tới để hướng tới xuất khẩu tăng trưởng 1 cách bền vững.
Giải pháp xuất khẩu bền vững
Phát triển các khu công nghiệp xanh để đáp ứng nhu cầu của các thị trường khó tính.
Ông Miguel A.Ferrer - Giám đốc điều hành Shire OAK International cho biết: "Cần giảm chi phí logistics xuất khẩu giữa Việt Nam Hoa Kỳ. Cần xây dựng một mạng lưới mạnh mẽ gồm các nhà cung cấp logistics nhỏ, có khả năng giao hàng và cung ứng nguyên vật liệu, đặc biệt là trong chuỗi cung ứng của các chuỗi sản xuất".
"Việc ông Donald Trump sẽ đánh giá vào những nước, trong đó có Trung Quốc rất mạnh và như vậy dòng vốn đầu tư của nước ngoài vào Trung Quốc và các nước khác bị áp thuế mạnh sẽ chuyển sang Việt Nam. Việt Nam sẽ trở thành trung tâm sản xuất mới của thế giới và việc đầu tư không chỉ trong lĩnh vực đầu tư về công nghệ cao và đầu tư khác. Bên cạnh những thách thức thì sẽ có cơ hội, bên cạnh cơ hội tiềm năng thì chúng ta sẽ có những thách thức", ông Lương Văn Khôi - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương cho hay.
Ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến Thương mại, Bộ Công Thương cho biết: "Chúng tôi sẽ thiết kế ra những chương trình để kiểm toán khí thải carbon, hỗ trợ cho doanh nghiệp có những công cụ để đo lường chính bản thân mình, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ".
Năm 2024 một năm còn nhiều khó khăn, thách thức nhưng nền kinh tế Việt Nam vẫn vượt qua để về đích với nhiều con số ấn tượng về xuất nhập khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài. Với sự xuất hiện đầu tư rót vốn của các tập đoàn lớn như Google hay Nvidia, cùng với công cuộc cải cách thủ tục hành chính, cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, nền kinh tế Việt Nam trong thời gian tới được kỳ vọng tạo đà vững chắc tiến vào kỷ nguyên mới, như lời của Tổng bí thư Tô Lâm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!