201 tỉ đồng/km, tính toán lại suất đầu tư?
Chiều nay (10/1), thảo luận trực tuyến về Chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025.
Cho ý kiến về dự án, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho biết tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 147.000 tỉ đồng. Như vậy, suất đầu tư 201 tỉ đồng/km (tính cả giải phóng mặt bằng) và không giải phóng mặt bằng là 175 tỉ đồng/km.
Theo đại biểu Cường, trong khi đó, cùng là các tuyến cao tốc đã hoàn thành như cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết suất đầu tư chỉ 107,5 tỉ đồng; Cam Lâm - Vĩnh Hảo là 122,6 tỉ; Phan Thiết - Dầu Giây là 125,7 tỉ.
“Kiểm toán nhà nước cũng chỉ ra rằng, nếu như chúng ta tính toán lại thì kinh phí chỉ khoảng 130 nghìn tỉ đồng. Như vậy, rõ ràng, chúng ta thấy rằng suất đầu tư và tổng mức đầu tư cần phải tính toán lại”, đại biểu Hoàng Văn Cường cho biết.
Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) đề xuất tính toán lại suất đầu tư cao tốc Bắc - Nam
Liên quan đến về việc sử dụng nguồn vốn, theo đại biểu đoàn Hà Nội, dự án dự kiến sử dụng 72.000 tỉ đồng từ gói hỗ trợ phục hồi kinh tế để đầu tư vào dự án. Tuy nhiên, theo tiến độ giai đoạn 2022 - 2023, tổng giải ngân của dự án này chỉ được 31.000 tỉ đồng.
“Gói phục hồi kinh tế chúng ta nhằm giải ngân trong 2 năm 2022-2023. Như vậy phân bổ 72.000 tỉ vào dự án này sẽ còn ít nhất 40.000 tỉ chưa được giải ngân đúng theo mục tiêu của phục hồi kinh tế. Như vậy, việc sử dụng tiền cho phục hồi kinh tế vào đầu tư dự án này cũng cần tính toán lại”, đại biểu Hoàng Văn Cường đề xuất.
Một đồng sợ tốn – Bốn đồng không đủ
Cho ý kiến về dự án, đại biểu Nguyễn Quốc Hận (đoàn Cà Mau) kiến nghị nâng đoạn Cần Thơ - Cà Mau từ 4 làn xe lên 6 làn xe. Theo ông Hận tốc độ di chuyển của các phương tiện di chuyển trên đường cao tốc khá cao, do đó thiết kế 4 làn xe sẽ khiến các phương tiện gặp khó khăn khi vượt tránh, xử lý tình huống rủi ro, dẫn đến tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.
“Ông ba ta có câu “Một đồng sợ tốn – Bốn đồng không đủ”, nên chúng ta tập trung đầu tư hoàn chỉnh 1 lần sẽ tiết kiệm hơn nhiều so với sau này đầu tư mở rộng.
Theo đại biểu Nguyễn Quốc Hận (đoàn Cà Mau), nếu chúng ta tập trung đầu tư hoàn chỉnh một lần sẽ tiết kiệm hơn nhiều so với sau này đầu tư mở rộng.
Cũng về nội dung này, đại biểu Lê Thị Ngọc Linh (đoàn Bạc Liêu) cho biết theo quy hoạch tuyến Cần Thơ - Cà Mau có quy mô bề rộng mặt đường chỉ có 4 làn xe.
Theo báo cáo giải trình đã nêu rõ lý do tại sao trong giai đoạn đầu chỉ đầu tư 4 làn xe hạn chế với mặt đường 17m. Giai đoạn sau đầu tư theo quy mô quy hoạch 4 làn xe hoàn chỉnh với mặt đường 24,75m.
"Thay vì theo quy hoạch đầu tư đoạn Cần Thơ - Cà Mau phải chia làm 2 giai đoạn, tôi kiến nghị Chính phủ có thể đầu tư ngay trong giai đoạn này với quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh và 2 làn dừng xe khẩn cấp với mặt đường 24,75m góp phần kết nối hoạt động kinh tế xã hội, nhất là tại các tỉnh thuộc ĐBSCL", bà Linh kiến nghị.
Trước đó theo tờ trình, tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông có quy mô 6 làn xe, khu vực cửa ngõ các trung tâm kinh tế - chính trị lớn quy mô 8 - 10 làn xe, đoạn Cần Thơ - Cà Mau quy mô 4 làn xe.
"Nút thắt" giải phóng mặt bằng
Trong khi đó liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư, đại biểu Trần Đình Gia (đoàn Hà Tĩnh) nhấn mạnh đây là yếu tố hết sức quan trọng để đảm bảo tiến độ dự án. Gần như hiện nay các dự án chậm tiến độ đều xuất phát từ việc giải phóng mặt bằng. Do đó cần hết sức quan tâm đến công tác này.
“Tôi đồng ý với phương án là bàn giao cho tỉnh các dự án giải phóng mặt bằng, tách ra thành các dự án độc lập”, đại biểu đoàn Hà Tĩnh nhấn mạnh.
Liên quan đến tiến độ của dự án, đại biểu Trần Đình Gia cho biết ông rất “hoài nghi” về việc từ 2022 - 2025 có thể thực hiện được dự án này. Ông Gia dẫn chứng thực tế giai đoạn 1 cao tốc Bắc - Nam đến 2021, có những dự án mới hoàn thành việc giải phóng mặt bằng và thi công được khoảng 5-10%. Mà theo dự kiến dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông đến năm 2025 là cơ bản hoàn thành.
“Để đảm bảo được tiến độ tôi nghĩ cần phải cơ chế đặc thù trong việc hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục quyết định chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án, thiết kế kỹ thuật… Tôi nghĩ cần phải có cơ chế đủ mạnh như là Chính phủ trình, Quốc hội tạo điều kiện để có những cơ chế đặc thù trong việc triển khai dự án”, đại biểu Gia đề xuất.
Các đại biểu nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác giải phóng mặt bằng trong dự án cao tốc Bắc - Nam (Ảnh minh hoạ)
Cùng quan điểm với đại biểu Trần Đình Gia, đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) cho biết phương án giải phóng mặt bằng, tái định cư của toàn dự án là 5.481 ha, số hộ bị ảnh hưởng là 14.893, số hộ tái định cư là 11.905. Nội dung này ảnh hưởng lớn đến tiến độ giải ngân và hoàn thành đúng tiến độ. Cho nên tôi đề nghị Chính phủ tập trung chỉ đạo địa phương trong dự án đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng, hạn chế thấp nhất việc khiếu kiện kéo dài.
“Cần phải có khu tái định cư trước công tác giải toả để người dân bị di dời có nơi ở ổn định”, ông Hoà đề xuất.
Thận trọng, đúng quy định, tiết kiệm
Tiếp thu, giải trình một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, tổng mức đầu tư dự án được tính toán trên căn cứ cơ sở khảo sát thực tiễn, tuy nhiên trong quá trình thực hiện Bộ sẽ hết sức thận trọng, bảo đảm đúng quy định và tiết kiệm nhất.
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể
Về công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết sẽ giải phóng mặt bằng 1 lần theo quy hoạch được Chính phủ phê duyệt; trong đó thu hồi đất 1 lần, làm hàng rào bảo vệ toàn bộ phần đất được quy hoạch; tính toán tái định cư phù hợp với thực tiễn, tránh trình trạng lãng phí gây tăng tổng mức đầu tư của dự án. Bộ trưởng cũng cho biết sẽ cố gắng giải phóng mặt bằng trong 1,5 năm, đến cuối năm 2023 phải xong toàn bộ.
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cũng cho rằng rất cần thiết có cơ chế đặc thù trong thực hiện dự án. "Nếu không có cơ chế đặc thù, nhất là chỉ định thầu tư vấn, chỉ định thầu xây lắp sẽ rất mất rất nhiều thời gian. Nếu có cơ chế đặc thù sẽ rút ngắn mỗi bước đấu thầu khoảng 2 tháng, tổng thời gian tiết kiệm được từ 6-9 tháng, tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!