Dự kiến năm nay là năm thứ 4 thu Ngân sách Nhà nước vượt dự toán. Đây là tín hiệu tích cực được Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng chia sẻ từ báo cáo về tình hình thực hiện ngân sách Nhà nước 2019 và dự toán, phân bổ ngân sách Trung ương năm 2020. Về cơ bản, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội nhất trí với báo cáo của Chính phủ nhưng cũng thẳng thắn chỉ ra nhiều vấn đề cần tập trung tháo gỡ.
Ước tính cả năm nay, thu ngân sách Nhà nước vượt 3,3% so với dự toán, tương đương 46.000 tỷ đồng. Chi thường xuyên, chi trả nợ cơ bản ước đạt dự toán. Cân đối ngân sách Nhà nước trong phạm vi dự toán và cân đối ngân sách địa phương dự kiến không bội chi.
Mặc dù thu ngân sách Nhà nước vượt dự toán nhưng báo cáo thẩm tra chỉ ra tỷ lệ huy động từ thuế, phí vào ngân sách chỉ đạt 20,2% GDP, chưa đạt yêu cầu đặt ra là 21% GDP. Đáng chú ý, thu từ khu vực doanh nghiệp không đạt dự toán cho thấy tình hình sản xuất, kinh doanh còn nhiều khó khăn, đòi hỏi những giải pháp tháo gỡ. Trong khi đó, về mặt chi, dù tỷ trọng chi thường xuyên có xu hướng giảm nhưng theo đánh giá là giảm vẫn chậm.
Cũng liên quan tới cơ cấu chi, Chính phủ dự kiến năm 2020 chi đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách TW chiếm 46,7% so với tổng chi của nền kinh tế cho đầu tư phát triển. Tuy nhiên, nhiều ý kiến trong Ủy ban Tài chính Ngân sách cho rằng, sau khi trừ các khoản bổ sung có mục tiêu cho địa phương, rồi trừ các nhiệm vụ chi quan trọng, con số đó chỉ còn 27,2%. Như vậy, cơ cấu này chưa đảm bảo vai trò chủ đạo của Ngân sách TW theo quy định của Hiến pháp và Luật Ngân sách Nhà nước.
Báo cáo thẩm tra cũng chỉ ra thủ tục giao vốn vẫn còn phức tạp, làm ảnh hưởng tới tiến độ thi công nên nhiều dự án quan trọng của nền kinh tế vẫn chậm được triển khai hoặc bị dở dang. Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư phát triển hiện mới chỉ đạt hơn 49% kế hoạch Thủ tướng giao và khó có thể giải ngân hết được trong năm nay. Báo cáo cho rằng đây là vấn đề kéo dài nhiều năm nhưng vẫn chưa có biện pháp khắc phục thực sự quyết liệt.
Về xây dựng dự toán thu ngân sách Nhà nước cho năm tới, Chính phủ dự toán mức tăng khoảng 3,8% so với mức ước thực hiện năm nay. Tuy nhiên, báo cáo thẩm tra đề nghị Chính phủ tiếp tục theo dõi, đánh giá để phấn đấu mức tăng cao hơn thế, khoảng 4 - 4,5%. Ủy ban Tài chính Ngân sáchnhất trí với đề nghị của Chính phủ giữ mức bội chi ngân sách Nhà nước năm sau là 3,44% và dự kiến nợ công đạt 54,3% GDP.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!