Liên tục nổ về lợi nhuận
Gần đây, cư dân mạng từ phì cười cho đến ngao ngán khi các hội nhóm đa cấp thường xuyên lên mạng xã hội khoe về độ giàu có. Những người tự nhận là chuyên gia, thủ lĩnh của nhóm tự "nổ" về bản thân với những danh xưng khiến ai cũng phải lắc đầu, "bó tay".
Những cái tên bóng bẩy đi kèm danh xưng được các nhóm đa cấp này hay sử dụng là: tổng tư lệnh chứng khoán, chiến thần đầu tư, chúa tể kinh doanh, kẻ nắm giữ bí quyết làm giàu, ông tổ doanh nghiệp, đại đội trưởng trung đoàn môi giới…
Những lời quảng cáo, khẩu hiệu của nhóm đa cấp.
Theo quảng cáo, nếu người chơi tham gia vào các hệ sinh thái sẽ nhận về lợi nhuận "siêu khủng" như một buổi sáng có thể chốt lãi tới 48%/tổng số vốn hay đầu tư càng nhiều thu về càng lớn.
Giả sử, người chơi đầu tư 20 USD sẽ thu lãi 96 USD, 500 USD thu lãi 240 USD, 1.000 USD rút lãi 480 USD.
Theo nhiều người, đây là những cam kết viển vông, không thể nào thực hiện được, nếu có, chắc chắn là hoạt động kinh doanh đa cấp, lừa đảo người chơi.
Bảng lợi nhuận siêu khủng, siêu "nổ"
Thực tế, không ít mô hình sàn tiền ảo, đa cấp từng bị cơ quan công an triệt phá. Chẳng hạn như một sàn từng bị sập có tên là Fxtradingmarkets tổ chức cho người tham gia giao dịch theo hình thức quyền chọn nhị phân (Binary option) với 8 cấp ngoại tệ. Trong thời gian 30 giây, người tham gia sẽ đặt lệnh dự đoán tỷ giá cặp ngoại tệ lên hoặc xuống, nếu đoán trúng sẽ được thêm 95% giá trị đặt cọc, nếu thua sẽ mất tiền cược.
Theo cơ quan công an, sàn Fxtradingmarkets sử dụng phương thức kinh doanh đa cấp. Theo đó, hệ thống của sàn có 5 cấp bậc và cấp trên sẽ được thưởng hoa hồng dựa vào số lượng giao dịch/nạp tiền của cấp dưới.
Gần đây nhất, Công an Hải Phòng cũng triệt phá sàn giao dịch ngoại hối Hitoption có dấu hiệu lừa đảo. Theo quảng cáo, sàn có xuất xứ Anh, cam kết lãi suất ổn định 6 - 15%/tháng.
Sàn này cho người chơi tham gia đặt cược theo tỷ giá lên (xanh), xuống (đỏ) của các cặp tiền điện tử trong khoảng thời gian 30 giây, nếu dự đoán đúng thì được hưởng 95% tiền đặt cược, nếu dự đoán sai sẽ mất toàn bộ số tiền (tương tự như trò chơi tài xỉu). Nhà đầu tư có thể tự chơi hoặc ủy thác cho robot của sàn cung cấp tự động chơi.
Nhưng thực chất, cơ quan công an cho rằng, các đối tượng này hoàn toàn làm chủ hệ thống để điều chỉnh cho người chơi thắng, thua theo ý muốn nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản.
Bẫy chuột và miếng phô mai
Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh nhận định, việc kinh doanh tiền ảo, sàn tiền ảo ở Việt Nam hiện nay là bất hợp pháp. Do đó, các tổ chức, cá nhân lôi kéo, dụ dỗ người chơi đầu tư, tham gia vào các sàn tiền ảo chính là đang vi phạm pháp luật.
"Đây là các hoạt động, kinh doanh trái phép, không được Nhà nước bảo hộ nên khi người chơi tham gia vào, tỷ lệ rủi ro là rất lớn, gần như là 100%. Cho nên các sàn này thường mập mờ về địa chỉ trụ sở, không rõ ai là đứng đầu sàn, hay cả câu chuyện sàn có thể mở hôm nay nhưng mai là có thể sập"- ông nói.
Theo ông, điểm chung của các sàn forex, vàng ảo, tiền ảo đều dùng chiêu khuếch đại lợi nhuận, rồi quảng cáo an toàn 100%, đầu tư mà không sợ lỗ. Do đó, người chơi không tỉnh táo, hiểu biết thì rất dễ bị các đối tượng mồi chài, dụ dỗ, lôi kéo vào "ma trận" không lối thoát.
"Đầu tiên, người chơi phải tìm hiểu kỹ, các sàn ở đây họ là ai, để khi họ nói điều đó làm mình tin, còn không biết họ là ai mà nói vẫn tin thì là mù quáng, mất tiền là đúng rồi.
Còn hiện nay, có một số bộ phận biết rõ, hiểu rõ nhưng vẫn tham gia vì nghĩ rằng sàn này mới hoạt động, mới ra đời, nếu mình nhảy vào đó kinh doanh một thời gian ngắn rồi rút ra thì vẫn thu được vốn, vẫn lời mà không nghĩ rằng, chỉ sau một ngày vận hành, sàn có thể sập luôn.
Chung quy lại, những người nghe, tin vào những điều đường mật đó nên hiểu một điều, miếng phô mai miễn phí có sẵn chỉ có trên cái bẫy chuột thôi, chứ không có ở đâu cả" - ông nói.
Ngoài ra, chuyên gia này cho rằng, các cơ quan chức năng cần vào cuộc, xử lý kịp thời các sàn tiền ảo, ngoại hối hoạt động trái phép.
Công an khám xét trụ sở sàn giao dịch ngoại tệ Hitoption tại Hà Nội (Ảnh: Công an Hải Phòng)
Đồng quan điểm, TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng, chỉ ra thời gian đầu, các sàn giao dịch đều cho nhà đầu tư hưởng lãi, rút tiền đúng như hứa hẹn để làm tăng độ tin tưởng, lôi kéo người mới vào tham gia. Nhưng khi họ gom đủ tiền, đủ số lượng người gia nhập rồi thì sẽ làm một mẻ lưới lớn hốt trọn, đánh sập sàn và cuỗm tiền bỏ trốn. Đây là một chiêu thức "bình cũ, rượu cũ" mà nhiều sàn áp dụng nhưng người chơi vẫn sập bẫy như thường.
Theo ông Hiếu, 2 nguyên nhân chính khiến các sàn giao dịch tiền ảo, forex nở rộ, phát triển là đến từ lòng tham và sự mù quáng của người chơi. Nguy hiểm hơn là nhà đầu tư mang tâm lý của người đánh bạc, khi nghĩ rằng, bỏ ra 1 đồng sẽ thu về 200 đồng, 300 đồng.
PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) đánh giá, có 2 lý do khiến các sàn giao dịch lừa đảo sống khỏe đến từ lợi nhuận khổng lồ và lòng tham của nhà đầu tư.
"Các đối tượng lừa đảo đã dùng chiêu khuếch đại lợi nhuận để đánh vào lòng tham của con người. Khi lòng tham của con người quá lớn sẽ làm mất đi lý trí và sự tỉnh táo vốn có để đưa ra quyết định. Từ đó, người chơi sẽ rơi vào một trò chơi mà các đối tượng có chủ đích lập trình sẵn, đến một ngưỡng nào đó, họ sẽ chính thức lật bài, đánh sập sàn, ôm tiền và bỏ chạy" - ông nhận định.
Ngoài ra, ông Long còn thẳng thắn cho biết không có một mô hình kinh doanh nào mang về lợi nhuận cao khủng khiếp đến thế, chỉ có làm ăn bất chính mới vậy. Do đó, người dân cần hết sức tỉnh táo, đầu tư thông minh chứ không nên đầu tư ồ ạt, theo phong trào. Nếu muốn đầu tư, cần phải xem xét kỹ 3 yếu tố là sự an toàn, lợi nhuận và mức thanh khoản.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!