Điều gì sẽ xảy ra?
Nhà Trắng đang đứng trước nỗi lo bị COVID-19 tấn công khi mà 2 nhân viên thân cận của Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Mike Pence được xác định nhiễm bệnh cách đây ít ngày. Dù cho xét nghiệm của 2 nhân vật quyền lực nhất nước Mỹ này đều cho kết quả âm tính, song sự việc nói trên đặt ra một mối lo ngại rằng điều gì sẽ xảy ra nếu: Tổng thống Trump hoặc Phó Tổng thống Mike Pence nhiễm COVID-19 hoặc kịch bản tồi tệ hơn là cả 2 đều nhiễm bệnh?
Điều gì sẽ xảy ra với nước Mỹ nếu Tổng thống Trump hoặc Phó Tổng thống Mike Pence nhiễm COVID-19, hoặc tệ hơn nữa là cả 2 nhân vật trọng yếu này đều nhiễm bệnh?
Theo Bloomberg, bất kỳ điều gì cũng có thể diễn ra, từ sự gián đoạn tạm thời cho đến một cuộc khủng hoảng toàn diện về hiến pháp bởi các chính sách cạnh tranh trong nhiệm kỳ tổng thống, khi mà danh tính tổng tư lệnh phải được xác định rõ ràng trong mọi tình huống.
Bloomberg cho biết, theo các quan chức hiện tại và những cựu quan chức của Nhà Trắng, mức độ ảnh hưởng với nền kinh tế và địa chính trị sẽ phụ thuộc rất nhiều vào mức độ nghiêm trọng của diễn biến dịch bệnh.
"Chúng tôi thường xuyên thực hiện các cuộc tập dượt xem để đối phó như thế nào trong trường hợp bị khủng bố hoặc tấn công hạt nhân, nhưng thật lòng tôi chưa bao giờ lường trước được tình huống Nhà Trắng lại có thể phải đối phó với một đại dịch như hiện tại", David Axelrod, cựu cố vấn cấp cao của Nhà Trắng cho ông Barack Obama cho biết.
Nhà Trắng đang đứng trước nỗi lo bị COVID-19 tấn công
Ian Bremmer, chủ tịch của Eurasia Group, một công ty tư vấn rủi ro địa chính trị khẳng định thị trường tài chính chắc chắn sẽ lao dốc trong trường hợp Tổng thống nhiễm bệnh. Những ông Ian Bremmer kỳ vọng rằng sự bất an của các nhà đầu tư sẽ không bị đẩy lên quá mức sau khi chứng kiến sự phục hồi của Thủ tướng Anh Boris Johnson. Dù Ngoại trưởng Dominic Raab được chỉ định tạm thời thay cho ông Boris Johnson để xử lý một số vấn đề trong thời gian chữa trị, nhưng không hề có việc chính thức chuyển giao quyền lực. Sau khi khỏi bệnh, ông Boris Johnson đã quay lại nhiệm sở để tiếp tục công việc của mình.
"Trong trường hợp ông Trump nhiễm bệnh và bị cách ly, nhưng vẫn có khả năng điều hành và đăng tweet một cách "điên rồ" giống như hiện tại, tôi nghĩ rằng sẽ chỉ có một tác động tối thiểu đến thị trường", ông Ian Bremmer nhận định.
Ai sẽ chèo lái nước Mỹ?
Trong trường hợp ông Trump yếu đến mức không thể sử dụng Twitter thì nước Mỹ cũng có một quá trình tạm thời từ bỏ quyền lực mà các tổng thống trước đây từng thực hiện. Theo Bản sửa đổi Hiến pháp Mỹ lần thứ 25, Tổng thống được phép trao quyền kiểm soát cho Phó Tổng thống sau đó lấy lại khi có thể. Cụ thể, ông George W. Bush từng làm điều này 2 lần trong nhiệm kỳ của mình khi phải thực hiện các thủ tục y tế. Trong khi ông Ronald Reagan cũng làm điều này 1 lần sau khi ông bị thương sau một vụ ám sát hụt.
Nếu ông Trump đột ngột nhiễm bệnh hoặc bị gây mê để đặt nội khí quản, thì Bản sửa đổi thứ 25 cũng cho phép Phó Tổng thống và Nội các thực hiện chuyển giao quyền lực tổng thống.
Chủ tịch Hạ viện bà Nancy Pelosi
Trong kịch bản đen tối hơn dù rất khó có thể xảy ra, đó là tổng thống và phó tổng thống đều qua đời vì dịch bệnh.
"Trong trường hợp này, sự kế thừa là điều rõ ràng sẽ diễn ra. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi sẽ tiếp quản vị trí đó", Ilya Somin - giáo sư luật tại Đại học George Mason cho biết.
Các chuyên gia cảnh báo rằng sự hỗn loạn có thể sẽ xảy ra trong trường hợp ông Trump và ông Mike Pence đều không thể lãnh đạo do nhiễm COVID-19, bởi luật pháp Mỹ không có nhiều điều khoản rõ ràng để giải quyết tình huống này. Brian Kalt, một giáo sư luật tại Đại học bang Michigan cho biết tình huống này có thể dẫn đến một cuộc khủng khoảng hiến pháp toàn diện.
"Chỉ cần không biết tổng thống là ai trong một vài giờ đã là cực kỳ nguy hiểm cho đất nước", ông Brian Kalt cho biết.
Nếu cả Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Mike Pence không thể hoàn thành nhiệm vụ lãnh đạo, theo Đạo luật Kế nhiệm Tổng thống năm 1947, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi sẽ được bổ nhiệm vào vị trí lãnh đạo đất nước.
Song theo ông Brian Kalt cho biết điều rắc rối ở đây là Hiến pháp Mỹ không đưa ra quy trình cụ thể để xác định rằng Tổng thống không thể thực hiện nhiệm vụ. Điều này có thể dẫn đến tình huống tranh cãi là Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi – một thành viên đảng Dân chủ có thể tuyên bố mình là tổng thống ngay cả khi ông Trump và ông Mike Pence (hoặc luật sư của họ) vẫn cho biết họ đủ điều kiện để lãnh đạo đất nước.
Ông Trump gần đây tiết lộ rằng thời gian có rất ít liên lạc với Phó Tổng thống Mike Pence
Tuy nhiên khó có thể xảy ra trường hợp này khi mà Nhà Trắng dường như cũng đã có sự chuẩn bị cho trường hợp này. Theo Bloomberg, ông Trump gần đây tiết lộ rằng thời gian có rất ít liên lạc với Phó Tổng thống Mike Pence.
Ngoài ra, ông chủ Nhà Trắng cũng cho biết đã yêu cầu tất cả nhân viên đều đeo khẩu trang để ngăn ngừa COVID-19 lây lan bên trong Cánh Tây.
"Dẫu vậy, biện pháp tăng cường này có hạn chế: Nó không hiệu quả với Tổng thống – người vẫn không có ý định đeo khẩu trang", Bloomberg nhấn mạnh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!