Sau khi thanh tra công tác quản lý nhà nước về quản lý giáo dục và đào tạo tại Bộ GD&ĐT, Bộ Công thương và 9 tỉnh thành phố trực thuộc TƯ từ năm 2013 - 2016 phát hiện ra nhiều vi phạm, khuyết điểm, Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý nhiều vấn đề.
Thừa giáo viên nhưng vẫn ký hợp đồng
Đối với 9 tỉnh, thành phố được thanh tra vừa qua là Hà Nội, Hải Dương, Hải Phòng, Thanh Hóa, Đà Nẵng, Đắc Lắc, Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thanh tra Chính phủ kết luận rất nhiều khuyết điểm. Cụ thể:
Đối với đội ngũ nhà giáo, việc giao chỉ tiêu biên chế hàng năm không đúng định mức quy định của Bộ GD&ĐT và Bộ Nội vụ tại Thông tư số 35/2006.
Bổ nhiệm thừa chức danh cấp phó, bổ nhiệm người không thuộc diện quy hoạch, bổ nhiệm người thiếu tiêu chuẩn chức danh; Phòng GD&ĐT, Phòng Nội vụ cấp huyện không thực hiện đầy đủ chức năng nhiệm vụ theo phân cấp trong công tác cán bộ.
Tỷ lệ học sinh trên lớp, giáo viên trên lớp còn nhiều điểm bất cập giữa các đơn vị trường học; tình trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ ở các trường học chưa được giải quyết kịp thời. Các quận, huyện, thị xã, thành phố trực thuộc TƯ nhiều năm không tổ chức tuyển dụng giáo viên mà tổ chức ký hợp đồng lao động, đặc biệt có đơn vị ký hợp đồng với giáo viên, nhân viên thừa so với nhu cầu, có huyện thừa giáo viên, nhân viên nhưng vẫn tiếp tục ký hợp đồng với số lượng lớn...
Việc phân cấp quản lý tổ chức bộ máy và cán bộ công chức, viên chức triệt để nhưng chưa gắn liền với việc tăng cường trách nhiệm thanh tra, kiểm tra của các cơ quan có thẩm quyền, dẫn đến một số nơi còn để xảy ra sai phạm.
Chưa phân công trách nhiệm cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập thẩm tra, xác minh văn bằng, chứng chỉ của người trúng tuyển theo quy định nên hầu hết người đứng đầu đơn vị chưa thực hiện việc thẩm tra, xác minh văn bằng chứng chỉ của người trúng tuyển theo quy định.
Về mạng lưới cơ sở giáo dục, Thanh tra Chính phủ cho rằng, công tác xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị trường học đã được đẩy mạnh song vẫn chưa đáp ứng theo yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục nhất là ngành học mầm non, các trường vùng sâu, vùng xa có điều kiện kinh tế khó khăn; nhiều trường THCS thiếu phòng học bộ môn, phòng thí nghiệm thực hành, thiếu nhà đa chức năng, nhiều TT Học tập cộng đồng chưa được đầu tư trang thiết bị và kinh phí hoạt động, nhiều trường học không đạt chuẩn quốc gia do thiếu quỹ đất...
Tình trạng học sinh bỏ học còn xảy ra ở các cấp học nhưng chưa được khắc phục, tình trạng dạy thêm, học thêm không đúng quy định đã được khắc phục nhưng chưa triệt để.
Đối với việc thực hiện công khai, theo kết luận Thanh tra Chính phủ, tuy được các Sở GD&ĐT quna tâm nhưng công tác hướng dẫn, kiểm tra thực hiện không đầy đủ dẫn đến nhiều địa phương, nhiều cơ sở giáo dục thực hiện chưa đúng quy định.
Bổ nhiệm người không thuộc diện quy hoạch
Đối với Bộ GD&ĐT, Bộ Công Thương trong dịp kiểm tra, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện nhiều vi phạm, khuyết điểm.
Cụ thể, đối với Bộ Công Thương, chưa tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, đồng thời hướng dẫn các đơn vị trực thuộc thực hiện tốt công tác quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, phát triển nguồn nhân lực; công tác quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ thực hiện đúng, đầy đủ quy định pháp luật về công khai.
Một số đơn vị trực thuộc Bộ, trong công tác cán bộ, có trường hợp bổ nhiệm người không thuộc diện quy hoạch, bổ nhiệm người thiếu chuẩn chức danh...
Đối với Bộ GD&ĐT, kết luận thanh tra chỉ rõ, Bộ GD-ĐT đã chậm xây dựng, rà soát, điều chỉnh các tiêu chuẩn kỹ thuật trong GD-ĐT. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục còn nhiều bất cập, cơ cấu không hợp lý, trình độ không đồng đều.
Chưa hoàn thành việc quy hoạch mạng lưới các trường CĐ và ĐH, trong đó có mạng lưới các trường sư phạm.
Bộ GD&ĐT chưa thực hiện đầy đủ, thường xuyên công tác kiểm tra việc giao biên chế sự nghiệp giáo dục chưa đúng theo quy định tại các địa phương, để kịp thời chấn chỉnh; việc thực hiện chế độ lương, phụ cấp đối với nhà giáo còn tồn tại nhiều bất cập, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, tâm lý, chất lượng công tác của bộ phận không nhỏ viên chức giáo dục.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chỉnh phủ chỉ đạo Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Tài Chính tham mưu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ ban hành bổ sung chính sách về tiền lương theo vị trí việc làm trình độ đào tạo, chế độ phụ cấp thâm niên và phụ cấp khác theo tính chất, kết quả và chất lượng công việc, phù hợp với vùng, miền; chế độ ưu đãi với giáo viên, giảng viên, nhà giáo làm công tác quản lý giáo dục.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các cơ sở giáo dục trực thuộc nhằm kịp thời chấn chỉnh những sai phạm trong công tác cán bộ và những sai phạm trong việc thực hiện công khai.
Đối với Bộ Công Thương, chấn chỉnh các cơ sở giáo dục trực thuộc khắc phục ngay những hạn chế, khuyết điểm đã chỉ ra trong kết luận; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với cơ sở giáo dục trực thuộc nhằm kịp thời chấn chỉnh sai phạm trong công tác cán bộ, thực hiện công khai.
Chính vì những khuyết điểm trên làm ảnh hưởng lớn tới chất lượng giáo dục và đào tạo, Phó Thủ tướng Chính Phủ Trương Hòa Bình đã yêu cầu Thanh tra Chính phủ có kế hoạch thanh tra diện rộng công tác quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo tại các Bộ, UBND các tỉnh, thành phố chưa được thanh tra theo quy định của pháp luật.