Tập quán sinh sống lâu đời tại ven các con suối con sông lớn đã khiến dân tộc Thái nổi tiếng với cách chế biến các món ăn liên quan tới cá, độc đáo, thơm ngon và hấp dẫn.
Ngoài món món cá nướng (pa pỉnh tộp) đã được giới thiệu rộng rãi trong cả nước, có thể kể đến món gỏi cá với hoa chuối rừng. Đây là một món ăn khá cầu kỳ, thú vị.
Cá để làm gỏi thường là loại chép sông, suối to từ 1kg trở lên. Như vậy đến lúc lấy ra, lườn thịt cá mới dày, ăn mới ngon. Cá sau khi bắt về phải được chế biến ngay để đảm bảo vị tươi ngon. Rửa sạch cá rồi lấy con dao mài thật sắc làm sạch cá, lọc lấy hai lườn thịt,thịt cá sông suối rất ngon, nhiều khi bắt được con cá to, thịt lọc ra có màu nâu đậm dai và ngọt.
Món gỏi này chỉ lấy hai lườn thịt nên đầu đuôi cá còn thì để nấu canh chua. Sau khi đã lọc được thịt cá, rửa ngay vào nước muối đặc rồi bọc vào trong giấy trắng sạch. Vậy là sơ chế cá đã xong.
Đi rừng bắt được con cá ngon là tìm ngay bông hoa chuối chặt về để chuẩn bị làm món gỏi cá. Hoa chuối được thái sợi, ngâm trong nước có vắt vài quả chanh, thì sau lấy ra hoa chuối mới trắng đẹp.
Ở một số vùng người Thái, họ không thích ăn món gỏi cá với hoa chuối mà với cây chuối non. Về cơ bản thì hai món gỏi này có cách chế biến và hương vị gần giống nhau. Chặt lấy thân cây chuối non, bóc mấy lớp bẹ già bên ngoài,chỉ để lại phần lõi chuối nõn nà, trắng trắng, mềm mềm. Cũng thái nhỏ rồi ngâm vào nước muối cho bớt chát, bớt nhựa.
Người Thái có một bí quyết tạo nên hương vị đặc biệt của món gỏi cá đó chính là cách pha nước trộn gỏi. Thay vì dùng chanh pha chua ngọt như các món gỏi thông thường, bà con dùng nước măng chua để làm nước trộn. Nước măng chua được lấy từ trong hũ măng được ngâm cả năm, thơm mùi măng. Dùng để nấu các món canh chua, trộn gỏi đều rất ngon...
Đun chín nước măng chua, rồi gia giảm các gia vị còn lại cho đủ vị chua cay mặn ngọt. Mang hai miếng cá được bọc khô lúc đầu ra thái mỏng,cùng hoa chuối và nước trộn, thêm vài loại rau thơm trộn đều. bày ra đĩa. Vậy là đã xong món gỏi cá với hoa chuối.
Trong bữa cơm đãi khách, có món gỏi cá trộn hoa chuối là khách vui lắm. Biết mình là khách quý mới được chủ nhà làm cho món ăn ngon như vậy để nhắm rượu. Gắp miếng gỏi cá, trong vị ngọt dai dai của cá là vị giòn giòn của hoa chuối, dậy mùi rau thơm. Nhấp chén rượu cay nồng tưởng chừng như câu chuyện bên bàn rượu nói mãi không dứt..
Hãy ghé qua Tây Bắc mùa xuân này, để cùng thưởng thức món gỏi cá trộn hoa chuối thơm ngon, độc đáo.