Vườn Quốc gia Tràm Chim huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp là khu Ramsar đất ngập nước thứ 4 của Việt Nam và 2.000 của thế giới, nhưng từ năm 2017 tác động của biến đổi khí hậu và sự khai thác quá mức tài nguyên của con người đã làm suy thoái đa dạng sinh học ở Tràm Chim. Trong 2 năm trở lại đây, Vườn Quốc gia này đã nỗ lực phục hồi hệ sinh thái và đã có những kết quả tích cực.
Trước đây, việc trữ nước quanh năm ở Vườn Quốc gia Tràm Chim để phòng cháy chữa cháy phá vỡ quy luật tự nhiên, khiến thực vật bản địa suy thoái và chim dần vắng bóng. Để khắc phục, Ban quản lý đã tìm cách điều tiết nước thuận theo tự nhiên.
Ông Bùi Thanh Phong - Phó Giám đốc Vườn Quốc gia Tràm Chim, tỉnh Đồng Tháp cho biết: "Được sự chỉ đạo của UBND tỉnh, Vườn Quốc Gia Tràm Chim cũng đang cố gắng triển khai một số nội dung chính, trong đó hợp tác với các nhà khoa học các viện, trường để nghiên cứu quản lý môi trường nước chế độ thủy văn".
"Trước khi lắp đặt quan trắc tự động, Vườn Quốc gia Tràm chim đo đạc bằng thủ công và áp dụng kinh nghiệm để xác định được mức độ cảnh báo cháy. Ví dụ như trước đây, hàng tháng định kỳ và một tháng một lần, nhân viên của vườn đi đến những khu vực khác nhau dùng thiết bị đo cầm tay", PGS.TS. Phạm Quốc Cường (Khoa Kỹ thuật máy tính, Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh) cho biết thêm.
Nhưng giờ đây dữ liệu về độ ấm đất, mực nước, và chất lượng nước hiện được cung cấp nhanh chóng, giúp nhà khoa học và quản lý vườn đưa ra quyết định hợp lý, như đốt cỏ phục hồi thảm thực bì hay cấp nước phòng cháy, mà không cần trữ nước quanh năm.
Trước đây, người dân vùng đệm dùng nhiều phân bón hóa học, ảnh hưởng môi trường sống của chim. Vì vậy, Đồng Tháp đã vận động phát triển lúa sinh thái tại khu vực vùng đệm.
Giáo dục bảo vệ môi trường cũng được cán bộ Vườn Quốc gia Tràm Chim và kiểm lâm đưa vào giờ học ngoại khoá và tiết chào cờ tại một số trường học ở huyện Tam Nông.
Nhờ sự chung tay của cộng đồng và chính quyền, trong hai năm qua, Tràm Chim phục hồi tích cực: điều tiết nước tự nhiên giúp cân bằng độ chua của đất, cỏ năn kim xanh tươi, thảm thực vật hồi sinh, và nhiều đàn chim quay lại sau thời gian vắng bóng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!