Các cư dân cổ đại ở châu Phi Hạ Sahara có lẽ đã vượt qua Eo biển Gibraltar tới nơi hiện nay là Tây Ban Nha sớm hơn 1.300 năm so với chúng ta vẫn nghĩ. Một phân tích di truyền về mẫu vật người là bằng chứng đầu tiên về một cuộc di dân như vậy vào thời tiền sử.
Gloria Maria Gonzalez Fortes đến từ Đại học Ferrara ở Ý cho biết: “Chúng tôi thấy rằng Eo biển Gibraltar không phải là một rào cản đối với sự liên lạc của con người, sự di dân hay dòng gen giữa châu Phi và Tây Ban Nha”.
Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng các gen châu Phi du nhập vào Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha trong thời kì đạo Hồi chiếm lấy Tây Ban Nha, bắt đầu từ thế kỉ thứ 8 và kéo dài khoảng 800 năm.
Gonzalez Fortes cho biết: “Theo chúng tôi, nó có lẽ là từ một thời kì sớm hơn lúc đó nhiều”.
Cô và đội nghiên cứu của mình đã phân tích ADN của 17 người cổ đại được tìm thấy trên Bán đảo Iberia, từ phía nam Tây Ban Nha tới phía bắc Bồ Đào Nha, giám định tuổi bằng carbon cho kết quả đối tương nghiên cứu có tuổi từ 3.000 – 4.500 năm trước. Các nhà nghiên cứu đã so sánh ADN ty thể của họ với các mẫu vật khảo cổ thu được từ Nam Phi.
ADN ty thể được thừa hưởng qua các gen của mẹ, và không kết hợp với ADN của bố, nên có thể truy nguyên qua các thế hệ. Theo Gonzalez Fortes, “ADN ty thể của tôi giống hệt của mẹ tôi, và của mẹ tôi giống hệt của bà tôi”.
Họ đã tìm thấy sự tương tự giữa các mẫu từ Bán đảo Iberia và châu Phi, và các mẫu vật Tây Ban Nha có nhiều dấu hiệu di truyền châu Phi hơn. Điều này phù hợp với hồ sơ khảo cổ, cho thấy sự tương tự ở các công cụ và đồ trang trí bằng gốm của người Bắc Phi và những người cư trú ở Andalusia ở phía nam Tây Ban Nha.
Gonzalez Fortes cho hay: “4.000 năm trước, người ta đã đóng tàu và đi biển, vậy tại sao họ lại không vượt qua Eo biển Gibraltar? Bạn có thể thấy bờ biển châu Phi từ bờ biển Tây Ban Nha. Vùng biển đó rất nguy hiểm, nên người ta nghi ngờ việc này, nhưng có khả năng đây là con đường họ đã đi”. Dữ liệu của họ cho thấy cuộc di dân này đã diễn ra ít nhất 4.000 năm trước, nhưng có lẽ nó còn diễn ra sớm hơn.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!