Hầu hết các máy bay hiện đại đều có tuổi thọ ít nhất là 30 năm, vậy sau đó, chúng sẽ được xử lý thế nào? Những chiếc máy bay hết hạn sẽ được gửi đến các bãi lưu giữ máy bay, hay còn được gọi là nghĩa địa máy bay. Cựu phi công Daniel Bubb, giáo sư tại Đại học Nevada, Las Vegas, cho biết: “Sau khi một chiếc máy bay đến nghĩa địa, nó sẽ được lưu trữ và bảo dưỡng đầy đủ, hoặc sẽ được tháo dỡ để làm phụ tùng. Khi nền công nghiệp hàng không ngày càng phát triển, các hãng hàng không sẽ ngưng sử dụng một số máy bay cũ và chuyển chúng đến khu vực lưu giữ. Các hãng hàng không khác có thể mua lại những chiếc máy bay cũ này vì chúng có giá rẻ”.
Nếu chiếc máy bay đã quá cũ, chúng thường bị dỡ bỏ để lấy các bộ phận còn sử dụng được. “Sau khi một chiếc máy bay ngừng hoạt động được đưa đến xưởng máy bay để tháo dỡ, chúng sẽ được xả hết chất lỏng còn tồn tại trong các bộ phận như nhiên liệu, chất bôi trơn. Sau đó, tất cả bộ phận hữu ích còn sót lại, từ động cơ tới linh kiện sẽ được tháo ra để bán lại. Kim loại và nhựa còn sót lại khi tháo dỡ máy bay sẽ được tái chế theo nhiều cách. Khi kết thúc quá trình, máy bay gần như không còn sót lại gì”, nhà lịch sử hàng không Shea Oakley cho biết.
Các khu vực lưu trữ máy bay có thể được tìm thấy trên khắp thế giới – tại những nơi khô cằn như sa mạc. “Nếu quá trình tháo dỡ bị trì hoãn hoặc máy bay cần được bảo quản trong một khoảng thời gian dài, không khí khô trong sa mạc sẽ hoạt động như một tác nhân bảo quản tự nhiên, đặc biệt đối với kim loại. Máy bay được bảo quản trong sa mạc không yêu cầu phải được bảo dưỡng thường xuyên để có thể hoạt động trở lại”, theo Oakley.
Daniel Bubb cũng giải thích thêm về nguyên nhân tại sao những bãi lưu trữ máy bay lại nằm trong sa mạc: “Tại sa mạc có ít mưa, tuyết và các điều kiện thời tiết khắc nghiệt khác hơn, các yếu tố có thể khiến máy bay bị rỉ sét”. Ví dụ như Tập đoàn tái tạo và bảo trì hàng không vũ trụ thứ 309 (309 AMARG), nơi điều hành xưởng máy bay lớn nhất thế giới được đặt tại Căn cứ Không quân Davis-Monthan ở Tucson, Arizona – với địa hình chủ yếu là sa mạc. Nơi đây có sức chứa hơn 4.000 máy bay với đa dạng thể loại trên 43km vuông đất liền. Mặc dù nghĩa địa máy bay này không cho phép du khách tham quan, mọi người vẫn có thể nhìn thấy nhiều xác máy bay trong khu vực từ phía bên ngoài hàng rào.
Nghĩa địa máy bay lớn thứ hai và thứ ba thế giới được đặt tại Cảng Hàng không và Không gian Mojave (MHV), Sân bay Hậu cần Nam California (SCLA) ở California.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!