Cúng Rằm tháng Giêng là ngày lễ quan trọng trong đời sống tâm linh người Việt. Rằm tháng Giêng hay còn gọi là Tết Nguyên tiêu có nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm mới âm lịch ("Nguyên" là thứ nhất, "tiêu" là đêm).
Người xưa có câu: "Cúng cả năm không bằng Rằm tháng Giêng". Sau Tết nguyên tiêu thì sẽ đến Rằm tháng Giêng. Vào ngày này người dân thường cúng bái tổ tiên, trời đất và lên chùa, đi lễ để cầu bình an trong cuộc sống.
Theo phong tục xưa truyền lại, cúng Rằm tháng Giêng 2023 vào ngày chính Rằm (15 âm lịch) là tốt nhất. Đây được cho là thời điểm trăng sáng nhất đầu năm.
Theo truyền thống, nhiều gia đình thường chuẩn bị 2 mâm cỗ, gồm: mâm cỗ chay cúng Phật và mâm cỗ mặn cúng gia tiên.
Mâm lễ cúng Phật là mâm lễ chay tinh khiết gồm hoa quả tươi, cau, lá trầu và chút rượu trắng.
Mâm lễ cúng gia tiên là cỗ mặn. Thông thường, sẽ có một bát canh, có thể là canh măng, bóng bì, canh miếng, canh mọc... tùy vào gia đình lựa chọn. Món gà luộc, xôi là không thể thiếu. Ngoài ra còn có nem rán, dưa món, giò chả...
Ngoài thức ăn, mâm cúng Rằm tháng Giêng không thể thiếu các đồ lễ khác như: hương, hoa tươi, vàng mã, đèn nến...
Bài cúng Rằm tháng Giêng theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hoá Thông tin
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.
Tín chủ (chúng) con là: ……
Ngụ tại: ……..
Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Quý Mão, gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngày Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ…. nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời ông bà tiền chủ, hậu chủ tại gia về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tôn lành. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.
(Khấn xong, vái 3 vái)
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!