Stephen Hawking (8/1/1942 - 14/3/2018), ông là nhà vật lý nổi tiếng người Anh với những cống hiến vĩ đại cho khoa học (Ảnh: People).
Những lời tiên tri của ông về biến đổi khí hậu, tìm kiếm sự sống trên các hành tinh khác hay mối đe dọa từ trí tuệ nhân tạo (AI) với con người, phần nào trong số đó đã xuất hiện trong cuộc sống hôm nay. Dưới đây là những lời tiên tri của ông.
"Thần đèn" AI đe dọa con người
Stephen Hawking nói rằng: "Thần đèn đã ra khỏi lọ. Chúng ta cần tiếp tục phát triển trí tuệ nhân tạo nhưng chúng ta cũng cần lưu ý đến những mối nguy hiểm thực sự của nó. Tôi sợ rằng AI có thể thay thế hoàn toàn con người. Các lập trình viên hay tội phạm mạng có thể tạo ra virus máy tính, thì AI cũng có khả năng làm điều đó. Đây sẽ là một dạng sống mới vượt trội hơn con người".
Phần nào trong câu nói trên của ông đã đúng, ít nhất cho đến thời điểm hiện tại.
Trí tuệ nhân tạo ngày càng hiện diện trong cuộc sống của con người và nó khiến các nhà khoa học lo lắng (Ảnh: New York Post).
Sự ra đời của ChatGPT, một công cụ chatbot dựa trên trí tuệ nhân tạo trong thời gian qua đã gây chấn động thế giới và nó khiến các nhà khoa học phải lo lắng. Công cụ này có thể viết một bài báo, bài văn, bài thuyết trình, giúp sinh viên làm khóa luận, thậm chí nó còn có thể lập trình theo yêu cầu của người dùng.
AI ngày càng thâm nhập nhiều hơn vào cuộc sống của chúng ta, không chỉ riêng Hawking mà nhiều nhà khoa học trên thế giới cũng đã bày tỏ sự quan tâm về mối nguy hại của nó đối với con người.
Hành tinh tự hủy hoại
"Trái Đất của chúng ta đang trở nên quá nhỏ, dân số toàn cầu đang gia tăng với tốc độ đáng báo động và chúng ta đang có nguy cơ tự hủy diệt... Tôi sẽ không lạc quan về triển vọng dài hạn cho loài người của chúng ta", Stephen Hawking phát biểu tại một sự kiện ở Đại học Cambridge (Anh) vào năm 2016.
Điều đó một phần là do biến đổi khí hậu và sự tàn phá môi trường mà ông lo sợ có thể khiến Trái Đất không thể ở được. Ở hiện tại, vấn đề biến đổi khí hậu đang ngày càng khó kiểm soát.
Mới đây, các nghiên cứu từ nhiều nhà khoa học đã cảnh báo về "quả bom kép" mà nhân loại có nguy cơ đối mặt cuối thế kỷ này. Đầu tiên là sự bùng nổ dân số sẽ diễn ra, theo ước tính của Liên Hợp Quốc, thế giới sẽ có trên 10 tỷ người vào những năm cuối thế kỷ này.
Bên cạnh đó, con người sẽ bị đe dọa về sức khỏe do biến đổi khí hậu, khi sự nóng lên toàn cầu gây ra nhiều thiên tai khốc liệt hơn như siêu bão, hạn hán, lũ lụt, sóng nhiệt,… Đồng thời, nóng lên toàn cầu còn tạo điều kiện thuận lợi cho các loại virus lây truyền từ động vật sang người, làm mất đa dạng sinh học hay mất đi môi trường sống của con người.
Một sự kiện vừa mới xảy ra do biến đổi khí hậu được các nhà khoa học gọi là "Tháng Tư tồi tệ nhất trong lịch sử châu Á", sóng nhiệt đã bao trùm phần lớn khu vực này, nhiều quốc gia đã ghi nhận nhiệt độ nắng nóng kỷ lục, sóng nhiệt đã gây 13 người tử vong ở Ấn Độ và trường học phải đóng cửa.
Vấn đề này đang ngày càng đe dọa cuộc sống của chúng ta, buộc Chính phủ các quốc gia phải cùng nhau hành động để bảo vệ hành tinh và con người bằng việc giảm phát thải khí nhà kính, chuyển dịch năng lượng, xây dựng nền kinh tế tuần hoàn,... Đồng thời chính chúng ta phải học cách thích nghi với sự thay đổi này.
Thuộc địa hành tinh
"Nếu loài người tiếp tục tồn tại trong một triệu năm nữa, thì tương lai của chúng ta nằm ở việc con người dũng cảm đi tới nơi chưa ai từng đặt chân tới", Stephen Hawking phát biểu tại một lễ hội ở Na Uy.
"Chúng ta đang cạn kiệt không gian sống và nơi duy nhất để đến là các thế giới mới. Đã đến lúc con người cần khám phá các Hệ Mặt Trời khác, tìm kiếm sự sống trên các hành tinh có thể là điều duy nhất cứu chúng ta. Tôi tin rằng con người cần phải rời khỏi Trái Đất. Tôi hy vọng điều này sẽ đoàn kết các quốc gia, cùng cạnh tranh trong một mục tiêu duy nhất, để đối mặt với thách thức chung cho tất cả chúng ta... Một chương trình không gian mới và đầy tham vọng sẽ kích thích những người trẻ tuổi và sự quan tâm đến các lĩnh vực khác, chẳng hạn như vật lý thiên văn và vũ trụ học", ông nói.
Chinh phục sao Hỏa đang được nhiều cơ quan vũ trụ lên kế hoạch và thực hiện (Ảnh minh họa: iStock).
Stephen Hawking đã đưa ra một loạt dự đoán tiêu chuẩn khá toàn diện như mốc thời gian các quốc gia nên đưa phi hành gia lên Mặt Trăng vào năm 2020 (và thiết lập một căn cứ trên đây trong 30 năm tới) và hành tinh này cũng sẽ là bàn đạp để đưa con người đến sao Hỏa vào năm 2025.
Không biết Elon Musk liệu đã nghe bài phát biểu này của Stephen Hawking hay chưa. Nhưng những kế hoạch mà ông chủ Tập đoàn Công nghệ và Khai phá không gian SpaceX đã và đang thực hiện đều hướng đến mục tiêu này.
Hiện tại, SpaceX đang thử nghiệm các tên lửa mạnh mẽ để có thể đưa con người lên hành tinh Đỏ dự kiến vào năm 2030. Hay Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) cũng đã chuẩn bị cho các sứ mệnh đưa con người lên Mặt Trăng, từ đó làm tiền đề để chinh phục sao Hỏa.
Mới đây, NASA cũng đã công bố mô hình nhà ở mà cơ quan này sẽ xây dựng trên sao Hỏa bằng công nghệ in 3D. Tháng 6 tới đây, 4 tình nguyện viên sẽ sống ở căn nhà đó trong 1 năm để thử nghiệm môi trường sống, cũng như diễn tập các sự cố có thể xảy ra khi sống trên sao Hỏa.
Những dự đoán của Stephen Hawking ngày nay phần nào đã đúng, không chỉ từ những dự đoán của các nhà khoa học mà trong thực tế nhiều khu vực trên thế giới đang chứng kiến và cảm nhận nó.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!