Sương sớm còn vương trên những đồi chè xanh mướt, Bảo Lộc hiện lên như một bức tranh thủy mặc. Giữa không gian trong lành, thoang thoảng hương trà, những "nghệ nhân" hái trà thoăn thoắt đôi tay, thu hoạch những búp chè non tơ – nguyên liệu cho những tách trà thơm ngon, đậm đà. Hành trình của những búp trà xanh ấy đã bắt đầu từ gần một thế kỷ trước, gắn liền với chứng nhân lịch sử - Nhà máy chè 1927, minh chứng cho khát vọng chinh phục thị trường trà thế giới của người Bảo Lộc.
Năm 1927, giữa vùng đất đỏ bazan màu mỡ, Nhà máy chè 1927 được khởi công xây dựng, đánh dấu bước ngoặt quan trọng cho ngành trà Bảo Lộc. Từ đó, những đồn điền chè trải dài, xanh mướt, góp phần tạo nên thương hiệu "thủ phủ trà" của miền Nam. Nhà máy chè 1927 không chỉ là nơi sản xuất ra những sản phẩm trà đầu tiên của Bảo Lộc, mà còn là biểu tượng cho sự giao thoa giữa kỹ thuật phương Tây và truyền thống trồng trà của người Việt.
Dù trải qua bao thăng trầm lịch sử, nhà máy vẫn đứng vững. Ngày nay, Nhà máy chè 1927 đã được chuyển đổi thành Bảo tàng trà Bảo Lộc, lưu giữ những dấu ấn thời gian. Những cỗ máy cũ kỹ nhuốm màu lịch sử như đang kể câu chuyện về những ngày đầu gian khó, về những nỗ lực không ngừng nghỉ của người Bảo Lộc trong việc xây dựng và phát triển ngành trà. Bảo tàng là điểm đến hấp dẫn cho du khách, nơi họ có thể tìm hiểu về lịch sử, quy trình sản xuất trà, thưởng thức những tách trà thơm ngon và trải nghiệm không gian văn hóa trà đặc sắc. Nơi đây không chỉ lưu giữ ký ức về một thời kỳ vàng son của ngành trà Bảo Lộc, mà còn là nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ tiếp tục gìn giữ và phát triển di sản quý báu này.
Nghệ thuật hái trà: Kết hợp giữa truyền thống và hiện đại để tạo nên những búp trà hảo hạng
Ngày nay, Bảo Lộc không chỉ nổi tiếng với những thương hiệu trà truyền thống mà còn tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ vào sản xuất. Bên cạnh những nông trường chè rộng lớn, nhiều hộ gia đình, hợp tác xã đã mạnh dạn đầu tư máy móc hiện đại, từ khâu thu hoạch đến chế biến, đóng gói.
Tuy nhiên, nghề hái trà thủ công vẫn giữ một vị trí quan trọng. Những người thợ hái trà lành nghề vẫn cần mẫn với đôi tay khéo léo, tỉ mỉ chọn lựa từng búp chè non. Họ là những "nghệ nhân" thực thụ, am hiểu về các loại trà, biết cách hái sao cho đúng kỹ thuật để tạo ra những sản phẩm trà ngon nhất.
"Hái trà không chỉ là công việc, mà còn là một nghệ thuật", chị Lan, một người hái trà với hơn 20 năm kinh nghiệm chia sẻ. "Mỗi loại trà đều có cách hái riêng. Ví dụ, trà nõn tôm chỉ hái những búp non nhỏ xíu, còn trà Ô Long thì hái 'một tôm ba lá'. Phải hái đúng cách thì trà mới ngon". Chính sự kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật truyền thống và công nghệ hiện đại đã tạo nên những sản phẩm trà Bảo Lộc hảo hạng, chinh phục thị trường trong nước và quốc tế.
Nhắc đến trà Bảo Lộc, người ta không thể không nhắc đến những dòng trà nổi tiếng như:
Trà Ô Long: Với hương thơm đặc trưng, vị chát dịu, hậu ngọt thanh, trà Ô Long Bảo Lộc đã chinh phục những thị trường khó tính như Đài Loan(Trung Quốc), Nhật Bản.
Trà xanh: Trà xanh Bảo Lộc có vị chát nhẹ, hương thơm tươi mát, mang đến cảm giác sảng khoái, thanh lọc cơ thể.
Trà đen: Trà đen Bảo Lộc có màu nước nâu đỏ, hương vị đậm đà, thích hợp để thưởng thức vào buổi sáng hoặc sau bữa ăn.
Mỗi loại trà đều mang một hương vị riêng, gửi gắm tâm huyết của người làm trà Bảo Lộc. Họ không ngừng nghiên cứu, sáng tạo để cho ra đời những sản phẩm trà mới, đa dạng về chủng loại, phong phú về hương vị.
Chân dung người hái trà: Cần mẫn, yêu nghề, góp phần gìn giữ hương vị trà Việt
Dưới cái nắng chói chang hay những cơn mưa bất chợt, người hái trà vẫn miệt mài trên những đồi chè. Công việc vất vả, thu nhập không ổn định, nhưng họ vẫn gắn bó với nghề bởi tình yêu với cây trà, với mảnh đất quê hương. Họ là những người góp phần gìn giữ hương vị trà Việt, truyền những giá trị văn hóa từ thế hệ này sang thế hệ khác.
"Nghề này cực lắm, nhưng mà quen rồi", bác Ba, một lão nông với mái tóc bạc trắng tâm sự. "Tôi làm nghề này từ hồi còn trẻ, giờ già rồi vẫn không bỏ được. Thấy mấy búp trà xanh mơn mởn là thấy vui trong lòng".
Thách thức và cơ hội: Vững bước đưa hương trà Việt Nam vươn xa
Ngành trà Bảo Lộc đang đứng trước những thách thức không nhỏ: biến đổi khí hậu, cạnh tranh thị trường, đòi hỏi về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm... Tuy nhiên, cơ hội cũng đang mở ra với sự phát triển của công nghệ, xu hướng tiêu dùng trà sạch, trà hữu cơ...
Bảo Lộc đang nỗ lực để khẳng định vị thế của mình trên thị trường trà trong nước và quốc tế. Những người làm trà nơi đây luôn tâm huyết với nghề, không ngừng học hỏi, đổi mới để tạo ra những sản phẩm trà chất lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, góp phần đưa hương vị trà Việt Nam vươn xa trên thị trường thế giới.
Cánh đồng trà xanh Bảo Lộc.
Hành trình của những búp trà xanh Bảo Lộc vẫn đang tiếp diễn. Với sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, giữa con người và thiên nhiên, trà Bảo Lộc sẽ tiếp tục vươn xa, mang hương vị đặc trưng của vùng đất cao nguyên đến với mọi miền đất nước và thế giới. Và Bảo tàng trà - xưa là Nhà máy chè 1927, sẽ mãi là chứng nhân lịch sử, là điểm tựa vững chắc cho những bước tiến của ngành trà Bảo Lộc.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!