Ra đời vào những năm 1800 với tên gọi ban đầu là Wardian Case, Terrarium được ưa chuộng tại các nước châu Âu và lan rộng ra thế giới. Tại Việt Nam, nghệ thuật Terrarium hiện nay vẫn còn khá mới mẻ, nhưng đã trở thành nguồn cảm hứng lớn trong cộng đồng người yêu thích cây xanh.
Các bình Terrarium diện tích nhỏ như đựng cả khu rừng nguyên sinh.
Từng chơi thủy sinh trong một thời gian dài nên khi chuyển sang Terrarium, Đặng Nhật Minh (Hà Đông, Hà Nội) đã nhanh chóng bị cuốn hút bởi sự đa dạng của các loài động thực vật trên cạn.
"Terrarium là một hệ sinh thái thu nhỏ mô phỏng môi trường sống tự nhiên bao gồm đất, sỏi, nước, cây trồng, không khí và có thể là động vật bên trong. Terrarium thường được đặt trong các bể chứa bằng thủy tinh với nhiều hình dạng và độ khép kín khác nhau để trang trí hoặc thử nghiệm môi trường sống", Nhật Minh cho biết.
Tuổi thọ của bình Terrarium phụ thuộc vào bàn tay chăm sóc, sự tỉ mỉ và cẩn thận của người chơi.
Theo Minh chia sẻ, bộ môn nghệ thuật Terrarium đòi hỏi người thợ làm nghề cần phải có kiến thức cả về thẩm mỹ, sinh học và sự khéo léo, tỉ mỉ để xây dựng một hệ thống sinh thái độc đáo và hút mắt.
"Chăm sóc bình Terrarium là nghệ thuật cân bằng giữa nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng bởi trong môi trường kín, Terrarium dễ bị lên nấm mốc nếu đất có vi khuẩn gây bệnh. Chính vì vậy, nhiệt độ phải duy trì trong khoảng 25-28 độ C, độ ẩm từ 80-90 % và ánh sáng dùng đèn led và thắp sáng từ 6-8 tiếng mỗi ngày, có như vậy cây mới sinh trưởng và phát triển tốt", anh Minh nói.
Các bước làm bể Terrarium cũng rất cầu kỳ và yêu cầu cao sự tỉ mỉ.
Để đảm bảo các thực vật sinh trưởng tốt, cây trồng trong Terrarium phổ biến là rong rêu, sen đá, dương xỉ…bởi chúng là loại cây dễ sống, có tốc độ phát triển chậm, giàu sức sống. Hỗn hợp đất là than bùn, đá vermiculite, đá perlite, sỏi, xỉ than, đá núi lửa, than hoạt tính…
Rêu phong tạo nên sự xanh mát tự nhiên cho bình Terrerium.
Cũng giống như anh Minh, trước khi kinh doanh Terrarium, anh Lưu Viết Chung (Hà Đông, Hà Nội) cũng là một tín đồ của nghệ thuật làm cây vườn trong bình. Với anh Chung, việc sắp đặt những túm rêu nhỏ, những ngọn cây non bé xíu, thậm chí là cả những con thú để làm phong phú thêm cảnh vật luôn mang lại sự thoải mái sau những giờ làm việc căng thẳng.
Không chỉ có thực vật, trong bể Terrarium còn có nhiều nguyên liệu đất đá khác.
"Terrarium không chỉ tạo ra mảng xanh cho không gian sống mà chúng ta còn có cơ hội chủ động quan sát quá trình phát triển tự nhiên của cây như quang hợp, hô hấp, tuần hoàn nước, mọc mầm non hay rụng lá. Sắc xanh từ bể Terrarium luôn mang lại cho tôi cảm giác bình yên, giúp rèn luyện sự tập trung và điềm tĩnh. Theo đuổi thú chơi này vài năm khiến tôi có những trải nghiệm mới mẻ với thiên nhiên và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường", anh Chung bày tỏ.
Cây cối xanh tươi, phát triển tốt trong bể Terrarium nhỏ bé.
Theo anh Chung, Terrarium có nhiều kích thước, loại lớn cỡ 1-2m để trang trí phòng khách, phòng ngủ. Loại vừa cỡ vài chục cm đặt trên bàn học, bàn làm việc; thậm chí có cả những Terrarium chỉ nhỏ bằng lòng bàn tay, người chơi có thể mang theo bên mình.
Nghệ thuật Terrarium được chia thành 2 loại là trồng cây trong bình kín và trồng cây trong bình hở. Terrarium kín với những hệ thực vật ưa ẩm như rêu, dương xỉ được trang trí chủ yếu trong những lọ đa giác kín. Terrarium hở với các loại thực vật đa dạng hơn là các dòng epi, philodendron, fittonia…được trồng trong những lọ thủy tinh không đậy kín.
Duy trì độ ẩm, ánh sáng, nhiệt độ là việc quan trọng nhất khi chơi Terrarium.
Chị Nguyễn Thị Lệ (Hoàng Mai, Hà Nội) chia sẻ: "Terrarium để trong nhà vừa hợp phong thủy, vừa giúp không gian trở nên xanh hơn. Nó mang lại cảm giác thư thái và chữa lành, giúp chúng ta có thể kết nối với thiên nhiên trong chính không gian sống của mình".
Nhiều bể chứa có hình thù và sự đóng mở đa dạng.
Terrarium mang tính nghệ thuật và giá trị kinh tế cao được tạo ra từ tình yêu, sự đam mê, sáng tạo, tỉ mỉ đến tinh tế của những người yêu thiên nhiên. Được biết, mỗi bình Terrarium có nhiều mức giá, dao động từ 100.000 đồng – 1,5 triệu đồng, tùy vào kích cỡ và độ phức tạp, cầu kỳ.
Không chỉ là một thú chơi cây trồng đơn thuần, bộ môn nghệ thuật Terrarium còn là một trải nghiệm đầy thu hút và độc đáo, giúp con người thỏa mãn niềm đam mê thiên nhiên khi sống ở không gian đô thị chật hẹp.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!