Mới đây, một cuộc hội thảo với chủ đề “Tiến tới thị trường điện cạnh tranh” đã thu hút được sự quan tâm, chú ý của báo chí và dư luận. Nhiều chuyên gia kinh tế đã bày tỏ sự lo ngại về cơ chế và cách thức quản lý, vận hành thị trường điện hiện nay. Theo các chuyên gia, đây là lĩnh vực còn nặng tính độc quyền và rất yếu về cạnh tranh.
Quan điểm chung được đưa ra như một thông điệp rằng đây chính là thời điểm và cơ hội để đổi mới thể chế, thiết lập thị trường, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh. Theo đó, cần phải thiết lập các tổ chức, các cơ quan chuyên trách độc lập để xây dựng và duy trì trật tự thị trường điện như cơ quan giám sát điện, cơ quan kiểm soát độc quyền…
Từ năm 2012, thị trường phát điện cạnh tranh ở Việt Nam được vận hành. Các đơn vị phát điện và đơn vị mua điện đã tạo được một cơ chế giá điện hình thành khách quan theo quy luật cung - cầu, tăng tính cạnh tranh giữa các đơn vị phát điện trên thị trường.
Theo lộ trình, bắt đầu từ năm 2016, thị trường điện Việt Nam sẽ chuyển từ thị trường phát điện cạnh tranh sang thị trường bán buôn điện cạnh tranh thí điểm. Với sự thay đổi này, các khách hàng lớn nối lưới truyền tải điện sẽ được phép mua điện từ các nhà sản xuất độc lập. Đặc biệt, sau 6 năm nữa, khi thị trường bán buôn điện cạnh tranh đi vào hoạt động, tất cả khách hàng mua điện sẽ được quyền lựa chọn nhà cung cấp điện. Tương tự như việc chọn mạng di động, viễn thông như hiện nay, những nhà cung cấp điện có giá rẻ hơn, dịch vụ tốt hơn chắc chắn sẽ được khách hàng lựa chọn.
Giải quyết bài toán giá điện về cơ chế thị trường chính là mấu chốt để thúc đẩy, hình thành thị trường điện cạnh tranh thực sự trong tương lai gần, một xu thế không thể đảo ngược. Vấn đề đặt ra là các bộ ngành chức năng sẽ vận hành cơ chế giá điện theo quy luật thị trường như thế nào để đảm bảo hài hòa các lợi ích giữa nhà nước, nhà đầu tư và các hộ gia đình sử dụng điện.
Để bàn luận sâu hơn về vấn đề này, chương trình Đối thoại chính sách đã mời tới trường quay Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội và ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực Bộ Công Thương.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!