Ngày 6/3, tại TP Melbourne, Australia, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dự Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Australia.
Đây là dịp để Lãnh đạo các nước ASEAN và Australia cùng nhìn lại quan hệ nửa thế kỷ qua, đồng thời đề ra tầm nhìn và định hướng phát triển quan hệ thời gian tới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Phiên họp toàn thể Hội nghị Cấp cao Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Australia. Ảnh: Dương Giang - TTXVN
Các lãnh đạo ASEAN và Australia bày tỏ hài lòng với thành quả hợp tác, sự phát triển năng động của quan hệ hai bên trên tất cả các lĩnh vực, nhất là từ khi hai bên thiết lập Đối tác chiến lược năm 2014 và nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện năm 2021.
Năm 2022, kim ngạch thương mại hai chiều đạt hơn 101 tỷ USD, tăng gần 20% so với năm 2021. Đầu tư trực tiếp nước ngoài từ Australia vào ASEAN đạt hơn 2 tỷ USD, tăng gấp 6,5 lần so với năm 2021.
Phát biểu tại phiên họp toàn thể, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của hội nghị; đánh giá cao quan hệ gần gũi, lâu đời giữa ASEAN - Australia và sự hợp tác, hỗ trợ của Australia đối với ASEAN trong 50 năm qua.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự phiên họp toàn thể. Ảnh: Dương Giang - TTXVN
Thời gian tới, Thủ tướng đề xuất "3 đột phá" và "3 tăng cường" cho quan hệ hai bên. Thứ nhất, hai bên cần đột phá trong hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, phấn đấu tăng gấp đôi kim ngạch thương mại trong 10 năm tới. Thứ hai, đột phá trong hợp tác phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao và hợp tác lao động, đề nghị ASEAN và Australia sớm lập cơ chế tham khảo để trao đổi các biện pháp cụ thể. Ba là đột phá trong hợp tác về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, trong đó tập trung phát triển kinh tế số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ và những ngành, lĩnh vực mới nổi như chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, đồng thời nghiên cứu khả năng đàm phán Hiệp định kinh tế số ASEAN - Australia.
Về 3 tăng cường, Thủ tướng đề nghị, trước hết hai bên cần tăng cường tin cậy chính trị, hợp tác bảo đảm hòa bình và an ninh khu vực, đề cao văn hóa đối thoại và hợp tác, thúc đẩy xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa, khuyến khích các nước lớn đóng góp có trách nhiệm với khu vực. Hai là tăng cường hợp tác tiểu vùng, thu hẹp khoảng cách phát triển, nhất là trong các dự án kết nối hạ tầng chiến lược, giúp tạo chuyển biến tích cực về kinh tế - xã hội tại các tiểu vùng nghèo, chậm phát triển của ASEAN. Ba là tăng cường hợp tác văn hóa và giao lưu nhân dân, phát huy thế mạnh của hơn 1 triệu người gốc ASEAN tại Australia, trong đó có hơn 350.000 người gốc Việt, góp phần tăng cường hiểu biết và gắn kết, đặc biệt là giữa thế hệ trẻ, qua đó củng cố nền tảng xã hội lâu dài, bền chặt cho quan hệ hai bên.
Tại phiên họp hẹp, trên tinh thần chia sẻ tầm nhìn, cộng hưởng nguồn lực và cùng nhau hành động vì một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương hòa bình, ổn định lâu dài và phát triển bền vững, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề xuất "3 cùng" giữa ASEAN và Australia để thúc đẩy tầm nhìn khu vực.
Đó là, cùng xây dựng một khu vực đoàn kết và tự cường, có khả năng chống chịu trước những cú sốc, biến động từ cả bên trong và bên ngoài, đồng thời tận dụng hiệu quả các xu thế mới, tạo đột phá để đẩy nhanh tăng trưởng toàn diện, bền vững, bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau. Thứ hai, cùng thúc đẩy một khu vực tôn trọng luật pháp quốc tế và hành xử dựa trên luật lệ, trong đó các nước tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc, tôn trọng các quy tắc, chuẩn mực ứng xử của ASEAN và thúc đẩy xây dựng các quy tắc và chuẩn mực ứng xử mới, trong đó có COC thực sự thực chất, hiệu quả, góp phần đưa Biển Đông trở thành vùng biển của hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển. Ba là cùng xây dựng, định hình cấu trúc khu vực mở, bao trùm, đề cao chủ nghĩa đa phương với ASEAN đóng vai trò trung tâm, là nhân tố nòng cốt giúp quy tụ và hài hòa lợi ích giữa các nước lớn.
Phiên họp toàn thể HNCC Đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Australia. Ảnh: Dương Giang - TTXVN
Tại hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN hoan nghênh Australia công bố bổ sung hơn 222 triệu Đô la Australia cho hợp tác với các nước tiểu vùng Mekong, lập Quỹ đầu tư trị giá 2 tỷ Đô la Australia và các sáng kiến khác nhằm thúc đẩy thương mại, đầu tư với các nước ASEAN thời gian tới.
Hai bên cũng nhất trí nỗ lực tạo chuyển biến mạnh mẽ trong hợp tác kinh tế, nhất là thương mại và đầu tư thông qua triển khai hiệu quả Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Australia - New Zealand mới được nâng cấp và Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực.
Cũng tại hội nghị, lãnh đạo các nước tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông; giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982; kêu gọi thực hiện đầy đủ Tuyên bố DOC, sớm xây dựng Bộ Quy tắc COC hiệu lực, thực chất... phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!