Sáng 7/6, tiếp tục phiên chất vấn của Quốc hội về lĩnh vực dân tộc, trả lời ý kiến của các đại biểu về vấn đề chậm triển khai Chương trình mục tiêu về kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết, về triển khai các Thông tư, tại thời điểm Chính phủ có báo cáo với Đoàn giám sát tối cao của Quốc vào tháng 4/2023, còn một số văn bản thực hiện Công điện 71 của Thủ tướng Chính phủ về việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia chưa hoàn thành.
Đến nay, các văn bản khó khăn, vướng mắc, nhất là của Ủy ban Dân tộc và Bộ Thông tin và Truyền thông đã được giải quyết, ban hành. Các văn bản khác cần sửa đổi, bổ sung với những vấn đề chồng chéo, mâu thuẫn đã được các bộ ngành thống nhất giải quyết trên cơ sở pháp luật. Ủy ban Dân tộc sẽ bổ sung thêm kết quả, tiến độ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia vào báo cáo lần 2 gửi tới Đoàn giám sát của Quốc hội.
Trước đó, Bộ trưởng Hầu A Lềnh cũng đã nhận trách nhiệm của Ủy ban Dân tộc trong chậm triển khai Chương trình giai đoạn 2021-2022. Tuy nhiên, từ tháng 6/2021, sau khi Thủ tướng phê duyệt quyết định đầu tư và phân công các Bộ, ngành xây dựng các văn bản hướng dẫn, đến hết năm 2022 đã cơ bản triển khai xong.
Bộ trưởng cũng nhấn mạnh trong giai đoạn tới, Ủy ban Dân tộc sẽ làm tốt hơn trong vai trò kiểm tra, đôn đốc, giải quyết khó khăn trong quá trình thực hiện.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh trả lời chất vấn
Phát biểu tranh luận, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (TP Hà Nội) đề nghị Bộ trưởng trao đổi lại với Chính phủ về số liệu, nhận định, quan điểm trong báo cáo về hướng dẫn thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia không phù hợp với đầu tư công.
Đại biểu cho biết thêm, khi đọc báo cáo của Chính phủ thấy rằng, việc phân bổ cho nhiều hội thảo, tư vấn là chưa hợp lý khi nguồn lực có hạn, người dân có nhiều việc cần giải quyết.
Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (TP Hà Nội)
Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (tỉnh Thái Nguyên) cũng tranh luận cho biết việc triển khai cách Chương trình mục tiêu quốc gia theo kết quả giám sát cho thấy chưa thực sự hiệu quả. Trong đó các văn bản có đến 87 điều khoản dẫn chiếu ở văn bản khác nhau trong các thông tư, nghị định hướng dẫn, có nội dung dẫn chiếu đến lần thứ 3, có nội dung dẫn chiếu đến nội dung không cụ thể.
Về tranh luận của các đại biểu, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang trả lời làm rõ.
Báo cáo giải trình thêm về chương trình phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và các chương trình mục tiêu quốc gia, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cho biết: "Với trách nhiệm được phân công chỉ huy trực tiếp việc thực hiện 3 chương trình này, chúng tôi xin nhận khuyết điểm trước Quốc hội, trước bà con đang sống ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng núi vì các chương trình chưa đạt yêu cầu đặt ra, rất chậm".
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho biết, Chương trình phát triển KTTX vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi mới chỉ đạt 17,01% vốn đầu tư phát triển của năm 2023
Phó Thủ tướng cho biết, theo số liệu, đến 31/5/2023, phần vốn của năm 2022 cho chương trình này chỉ đạt 58,49% vốn đầu tư phát triển, vốn của năm 2023 chỉ đạt được 17,01% vốn đầu tư phát triển. Chúng ta chỉ còn 2,5 năm để thực hiện giai đoạn 1 của dự án này, hơn nữa, nhiều đồng bào dân tộc thiểu số thụ hưởng chương trình này đang sống ở biên cương, phên giậu của đất nước, đang chịu nhiều khó khăn để gìn giữ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.
Phó Thủ tướng nêu rõ, có một số vướng mắc chính trong việc triển khai chương trình. Trước hết, số lượng văn bản ban hành rất nhiều, riêng Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được tích hợp từ 118 chính sách, 10 dự án, 22 tiểu dự án, 55 nội dung thành phần, chịu sự quản lý của 23 Bộ, ngành trung ương, nên còn nhiều chồng chéo, xung đột.
Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện số 71, trong khoảng hơn 2 tháng, 18/18 bộ ngành đã có 59 văn bản trả lời, giải quyết được 261/339 thắc mắc của các cơ quan, địa phương. Với các nội dung còn lại, Chính phủ đang chuẩn bị sửa đổi Nghị định 27, ban hành, điều chỉnh một số thông tư. Việc sửa đổi Nghị định 27 đang được gấp rút tiến hành, ngay trong hôm nay Chính phủ sẽ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp giải trình báo cáo của Chính phủ, cố gắng ban hành trước ngày 15/6.
Thực tế ở địa phương cũng cho thấy, các địa phương không giải ngân được nhiều vốn trung ương, nhưng giải ngân được tỷ lệ lớn vốn đối ứng địa phương, điều đó cho thấy những quy định còn vướng mắc, gây khó khăn, nên việc tháo gỡ ở các quy định này sẽ tạo được tác động tốt. Thời gian tới, với sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội, Chính phủ sẽ tiếp tục đẩy mạnh tháo gỡ, hoàn thiện cơ sở pháp lý vững chắc để Chương trình được giải ngân đúng theo yêu cầu.
Điều hành phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, qua tổng hợp ý kiến cho thấy, nhiều đại biểu quan tâm và bày tỏ sự sốt ruột và Quốc hội đã quyết định đưa 3 Chương trình mục tiêu quốc gia vào Chương trình giám sát tối cao của Quốc hội.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Theo chương trình, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV vào tháng 10 tới, Đoàn giám sát sẽ báo cáo vấn đề này với Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội cho biết, Nếu nội dung nào cần đưa vào Nghị quyết, Chính phủ và các bộ ngành đề xuất sẽ Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 6, cùng với kết quả giám sát.
Trong phát biểu kết luận nhóm vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế, nhất là việc chậm triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia. Một số văn bản hướng dẫn ban hành chậm hoặc thiếu đồng bộ, chưa rõ ràng, chưa có định mức cụ thể.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, các Bộ trưởng, Trưởng ngành có liên quan tiếp thu tối đa ý kiến của đại biểu Quốc hội, chỉ đạo quyết liệt thực hiện các giải pháp đã đề ra nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!