Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa trao giải A cho tác giả, đại diện nhóm tác giả. Ảnh: Minh Quyết - TTXVN
Dự chương trình có Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang; Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương.
Cùng dự có các Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Uỷ viên dự khuyết Trung ương Đảng, đại diện các Ban, Bộ, Ngành Trung ương và TP Hà Nội.
Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng vá các đại biểu dự Lễ trao Giải báo chí quốc gia lần thứ XVII - năm 2022. Ảnh: Thống Nhất – TTXVN
Về phía Hội Nhà báo Việt Nam có ông Lê Quốc Minh, Tổng biên tập báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải Báo chí Quốc gia. Các nhà báo, lão thành, Uỷ viên Đảng Đoàn, Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam.
Giải Báo chí quốc gia là giải thưởng cao quý nhất tặng cho các tác phẩm báo chí xuất sắc, có đóng góp tích cực cho sự nghiệp báo chí nước nhà; tôn vinh các tác giả, nhóm tác giả có tác phẩm xuất sắc nhất trong năm 2022.
Gương mặt những tác giả nhận giải ánh lên niềm vui hân hoan, xen lẫn tự hào khi được đứng trên bục vinh quang, đón nhận giải thưởng cao quý, nhận "trái ngọt" do chính mình và đồng nghiệp cùng chung tay góp sức sáng tạo nên.
Tôn vinh 123 tác phẩm báo chí tiêu biểu
Theo đánh giá của Hội đồng Giải Báo chí Quốc gia năm 2022, trong số 157 tác phẩm vào chung khảo, Hội đồng đã thảo luận, thẩm định và bỏ phiếu lựa chọn được 123 tác phẩm xuất sắc để trao Giải, trong đó có 8 Giải A, 24 giải B, 46 giải C, 45 giải Khuyến khích.
Các tác giả, đại diện nhóm tác giả nhận giải B. Ảnh: Minh Quyết - TTXVN
Phát biểu tại Lễ trao giải, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nhấn mạnh: "Trải qua chặng đường lịch sử vẻ vang 98 năm, báo chí cách mạng Việt Nam luôn đồng hành cùng dân tộc, là lực lượng xung kích, tin cậy của Đảng và Nhà nước, tiên phong đi đầu trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội. Lớp lớp thế hệ những người làm báo - những chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng - văn hóa đã lao động, cống hiến, dấn thân vì những nhiệm vụ chính trị cao cả, xây dựng nên một nền báo chí thực sự là tiếng nói của Đảng, Nhà nước, là diễn đàn và cầu nối tin cậy của nhân dân với Đảng và, Nhà nước."
Theo Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, năm 2022, trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức sau đại dịch Covid-19, tình hình quốc tế ngày càng phức tạp, biến động, khó lường, báo chí đã đồng hành cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, trong phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội. Các nhà báo bằng trí tuệ, tâm huyết với đất nước và sự lao động nghiêm túc đã cùng phân tích, luận giải, tìm kiếm giải pháp cho các vấn đề kinh tế-xã hội quan trọng, các vấn đề được dư luận quan tâm; phản ánh sinh động đất nước, con người Việt Nam hòa hiếu, yêu chuộng hòa bình, muốn làm bạn, làm đối tác tin cậy với bạn bè quốc tế.
Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng phát biểu tại chương trình. Ảnh: Tuấn Huy-QĐND
Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng khẳng định rằng chúng ta đang ở năm bản lề của nhiệm kỳ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII với rất nhiều nhiệm vụ to lớn, đòi hỏi quyết tâm chính trị và nỗ lực cao hơn để hiện thực hóa khát vọng và tầm nhìn phát triển đất nước trong giai đoạn mới, đặt ra cho báo chí cách mạng Việt Nam nhiệm vụ ngày càng nặng nề, vinh dự và trọng trách ngày càng lớn lao, đòi hỏi người làm báo, các cơ quan báo chí phải nỗ lực, cố gắng hơn nữa để xứng đáng với niềm tin của nhân dân, đáp ứng yêu cầu: "Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại".
Thay mặt Hội đồng Giải báo chí quốc gia, nhà báo Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVII phát biểu khai mạc chương trình khẳng định: Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự chăm lo, dìu dắt của Chủ tịch Hồ Chí Minh và sự tin yêu, đùm bọc của nhân dân, báo chí cách mạng Việt Nam luôn gắn bó, đồng hành với sự nghiệp cách mạng dân tộc. Trong các giai đoạn lịch sử của đất nước từ khi có Đảng, báo chí cách mạng luôn là lực lượng đi đầu, là vũ khí tinh thần sắc bén của Đảng và Nhà nước trên mặt trận tư tưởng, văn hóa, là diễn đàn của nhân dân, có những đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng.
“Các thế hệ nhà báo cách mạng xứng đáng là những chiến sĩ xung kích trên mặt trận tư tưởng, văn hóa, như chính lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với những người làm báo: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”. Đảng, Nhà nước và nhân dân đánh giá cao vai trò, những thành tựu và sự đóng góp to lớn của báo chí trong gần một thế kỷ qua. Thành tựu của nền báo chí cách mạng Việt Nam ngày hôm nay được xây dựng bằng trí tuệ, công sức và cả xương máu của biết bao thế hệ các nhà báo trong gần 1 thế kỷ”, ông Lê Quốc Minh phát biểu.
Phá "bẫy" và lời cảnh tỉnh
Đạt giải A ở thể loại Phim tài liệu truyền hình, bộ phim tài liệu "Bẫy" về vấn nạn buôn người sang Campuchia (của Liên Chi hội Nhà báo Đài Truyền hình Việt Nam) được phát sóng lần đầu ngày 24/12/2022 đã tạo tiếng vang lớn. Đằng sau những thước phim sống động, ấn tượng, đầy ám ảnh là trăn trở của người làm báo về số phận nạn nhân.
Phóng viên Nguyễn Hồ Trí chia sẻ, đầu năm 2022, khi có thông tin nhiều lao động Việt Nam mất tích, qua đời bí ẩn tại Campuchia, anh và phóng viên Vũ Hồng Anh có ý định sản xuất vệt phóng sự ngắn liên quan đến việc đưa người trái phép sang nước bạn. Từ những đầu mối nhân vật, sự thật kinh hoàng về lừa đảo việc làm, buôn người, cờ bạc trực tuyến, tra tấn dã man nạn nhân, những cái chết tức tưởi và bi thảm dần được sáng tỏ.
Bằng nhiều biện pháp nghiệp vụ điều tra, nhóm nhà báo đã vào các vai khác nhau, thâm nhập sào huyệt tội phạm, tìm hiểu quy luật canh gác bảo vệ, vẽ ra sơ đồ trốn thoát. Phim có những hình ảnh sống động từ nơi các nạn nhân làm việc lừa đảo trực tuyến, bị biệt giam… là do Nhà báo Nguyễn Hồ Trí thực hiện khi đóng vai nạn nhân. Một số cảnh quay nạn nhân đang bện dây từ vỏ chăn trốn thoát là những thước phim do chính nạn nhân quay bằng điện thoại di động dưới sự hướng dẫn từ xa của Nhà báo Nguyễn Hồ Trí. Đặc biệt, phim có cảnh quay trong bóng tối với lời thoại của chính Nhà báo Nguyễn Hồ Trí dẫn đường một số nạn nhân trốn thoát thành công.
Bày tỏ niềm vui khi nhận giải A, Giải thưởng Báo chí Quốc gia năm 2022, Nhà báo Nguyễn Hồ Trí, đại diện nhóm tác giả chia sẻ: Khi quyết định thực hiện tác phẩm, chúng tôi không xác định làm để dự thi, mà đơn giản, chúng tôi thấy đó là đề tài xứng đáng để làm. Trong quá trình thực hiện, nhiều lúc, chúng tôi muốn bỏ cuộc giữa chừng bởi những thông tin tù mù, nhiều câu chuyện, bối cảnh mà để thu thập được nó là quá sức của mình ở thời điểm đó. Điều này khiến chúng tôi thực sự mệt mỏi. Tuy nhiên, rất nhiều lý do đã dẫn dắt chúng tôi tiếp tục thực hiện.
Sau khi "Bẫy" được phát sóng, nhóm phóng viên cảm thấy tự hào vì tác phẩm có sức lan tỏa rộng khắp, góp phần cảnh tỉnh các bạn trẻ trước những chiêu trò dụ dỗ "việc nhẹ lương cao", nhiều người có ý định vượt biên sang Campuchia làm việc đã chùn chân. Những giọt nước mắt ngày đoàn tụ với người thân của các nạn nhân mà họ tưởng sẽ không bao giờ gặp lại, đủ để các nhà báo cảm thấy công sức 8 tháng thực hiện bộ phim, trải qua bao khó khăn, vất vả, nguy hiểm được đền đáp.
Nhà báo Nguyễn Hồ Trí chia sẻ: "Tác phẩm được công chúng đón nhận, chúng tôi rất vui. Càng vui hơn khi tác phẩm được trao giải thưởng cao quý dành cho người làm báo. Trong niềm hân hoan khi đón nhận giải thưởng, thay mặt ê kíp thực hiện, tôi bày tỏ lời cảm ơn chân thành đến những người cùng tham gia thực hiện. Đặc biệt là sự biết ơn đối với các nạn nhân, người nhà nạn nhân - những nhân vật đã dũng cảm đối diện với nguy hiểm, vượt qua trở ngại cả thể xác và tinh thần để hợp tác, hỗ trợ ê kíp hoàn thành bộ phim và có giải thưởng cao quý hôm nay. Giải thưởng này có giá trị tinh thần rất lớn, là động lực cho chúng tôi tiếp tục sáng tạo những tác phẩm báo chí tốt hơn nữa".
Nốt trầm ảnh báo chí
Cũng như nhiều năm trước, ảnh báo chí vẫn bỏ trống giải A, bởi chưa tìm được tác phẩm thực sự xứng đáng. Ở mùa giải năm nay, thể loại Ảnh báo chí có 6 tác phẩm được trao giải, gồm một giải B, hai giải C và ba giải Khuyến khích.
Theo đánh giá của Hội đồng Giải, năm nay, ảnh báo chí tuy có nhiều tác phẩm tốt hơn năm trước, nhưng qua theo dõi và xử lý thông tin, Hội đồng Giải nhận thấy đó chưa phải là những tác phẩm ảnh báo chí tốt nhất. Chất lượng các tác phẩm không đồng đều, ảnh đơn quá ít và yếu. Dù đã có cơ chế tạo điều kiện cho các tác giả cá nhân có thể tự gửi ảnh dự thi không cần qua cơ quan báo chí, tuy nhiên, thể loại ảnh báo chí vẫn chưa thu hút được sự tham dự của nhiều nhà báo, cơ quan báo chí, đó là điều rất đáng tiếc.
Thượng tướng Trần Quang Phương, Phó Chủ tịch Quốc hội trao giải B thể loại Ảnh báo chí cho đại diện nhóm tác giả thuộc Liên chi hội nhà báo TTXVN với tác phẩm "Vàng tặc tàn phá rừng Lai Châu". Ảnh: Minh Quyết - TTXVN
Giải thưởng cao nhất - giải B thể loại ảnh báo chí năm nay thuộc về tác phẩm "Vàng tặc" tàn phá rừng phòng hộ ở Lai Châu của nhóm tác giả Nguyễn Văn Oanh (Nguyễn Oanh), Trần Văn Hoàng (Việt Hoàng), Đinh Thị Thùy (Đinh Thùy) - Cơ quan thường trú TTXVN tại Lai Châu, Liên chi hội Nhà báo TTXVN.
Nhà báo Trần Văn Hoàng, đại diện nhóm phóng viên TTXVN thường trú tại Lai Châu chia sẻ, anh cùng đồng nghiệp vô cùng hạnh phúc khi được nhận giải thưởng cao tại Giải Báo chí Quốc gia 2022.
Phần thưởng cho những nỗ lực
Chia sẻ niềm vui khi được nhận giải A thể loại Phóng sự, phóng sự điều tra, bút ký (Phát thanh), Nhà báo Bùi Thị Thu Hương, Trung tâm Truyền thông Quảng Ninh, Hội Nhà báo tỉnh Quảng Ninh, đại diện nhóm tác giả đạt giải, chia sẻ: Để có được tác phẩm "Kiểm soát quyền lực của cán bộ: Thực tiễn từ địa phương", ê kíp thực hiện đã đầu tư rất nhiều thời gian, công sức trong việc lựa chọn nhân vật phỏng vấn, biện giải từng vấn đề, từng chi tiết… cố gắng bằng tác phẩm của mình truyền tải đến thính giả những vấn đề mà cán bộ, đảng viên đang rất quan tâm trong thực hiện xây dựng và chỉnh đốn Đảng hiện nay.
Trong quá trình thực hiện, vì liên quan đến vấn đề kỷ luật nhiều cán bộ Đảng viên từ tỉnh tới cơ sở, ê kíp gặp rất nhiều khó khăn trong việc liên hệ các nhân vật để phỏng vấn. Nhiều nhân vật ban đầu nhận trả lời, sau lại từ chối khiến ê kíp liên tục phải thảo luận, tìm và liên hệ các nhân vật khác cho phù hợp với nội dung tác phẩm. Ê kíp đã thu trên 50 phỏng vấn các nhân vật khác nhau trong đó, có nhiều nhân vật sinh sống và làm việc ở nhiều địa phương xa xôi trong tỉnh như ở thành phố biên giới Móng Cái, huyện miền núi Tiên Yên hay huyện đảo Cô Tô… khiến việc hoàn thành các nội dung phỏng vấn tốn nhiều thời gian và công sức.
"Rất may trong quá trình thực hiện, ê kíp đã được các đảng viên lão thành quan tâm, hỗ trợ và có những ý kiến góp ý quý báu để tác phẩm hoàn thiện. Ngay sau khi tác phẩm phát sóng, chúng tôi nhận được nhiều ý kiến phản hồi tích cực từ thính giả. Hôm nay, được nhận giải thưởng cao quý này, chúng tôi vô cùng vui mừng và tự hào, bởi công sức lao động của nhóm được đền đáp xứng đáng", Nhà báo Bùi Thị Thu Hương xúc động chia sẻ.
Từ những câu chuyện nghề, cho thấy, đằng sau mỗi tác phẩm báo chí đạt giải, là những nhà báo lăn xả, dấn thân với nghề, đương đầu với những khó khăn, thử thách để sáng tạo ra những sản phẩm báo chí chất lượng, phản ánh những vấn đề nóng của xã hội, khẳng định những đóng góp quan trọng của báo chí cách mạng Việt Nam đối với sự phát triển của xã hội, với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!