Một điểm mới, mang tính đột phá trong Nghị quyết 18 về "Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao". Nghị quyết đang hướng đến đảm bảo ngày một tốt hơn sự công bằng và hài hòa lợi ích trong quản lý và sử dụng đất. Đây được cho là điểm rất căn bản, mang đậm bản chất ưu việt của chế độ trong quản lý và sử dụng đất đai, đồng thời cũng để giải quyết những căng thẳng xã hội do bất cập trong chính sách quản lý đất đai hiện nay.
Tại một khu tái định cư ở Hà Nội, nước thải bị rò rỉ, những bức tường mục nát, thấm dột... Ở đây, cứ mưa là ngập hết hầm để xe. Sau khi nhường nhà cửa cho các dự án phát triển đô thị, về đây, chẳng mấy ai hài lòng với nơi ở mới. Bức xúc khiếu kiện cũng xuất phát từ đây.
Để khắc phục tình trạng này, Nghị quyết 18 chủ trương: phải có quy định cụ thể về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để sau khi thu hồi đất, người dân có đất bị thu hồi phải có chỗ ở, bảo đảm cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.
Trong Nghị quyết 18, Trung ương cũng chủ trương quy định mức thuế cao hơn đối với người có nhiều nhà đất. Nhưng đồng thời cũng sẽ miễn, giảm thuế cho những đối tượng nghèo và những nơi người dân thực hiện nhiệm vụ về an ninh lương thực.
Nhà nước sẽ bảo đảm sự ổn định và công bằng xã hội khi giải quyết được vấn đề đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số; bảo đảm được quỹ đất cho các chương trình nhà ở xã hội.
Cụm từ "hài hòa lợi ích" và "công bằng xã hội" được sử dụng nhiều lần trong Nghị quyết.
Với Nghị quyết vừa ban hành, những vấn đề vốn gây bức xúc xã hội trong quản lý đất đai lâu nay sẽ dần được khắc phục.
Bản chất của chế độ đã được thể hiện rõ hơn khi trong từng nhiệm vụ giải pháp, Nghị quyết đều hướng đến vấn đề đảm bảo công bằng, hài hòa lợi ích trong tiếp cận với đất đai.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!