Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi làm việc. (Ảnh: TTXVN)
Chiều nay (4/5), Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì cuộc họp với các lãnh đạo Ban Nội chính Trung ương, Văn phòng Chủ tịch nước, các cơ quan tố tụng trung ương và Bộ Công an về thi hành Luật Đặc xá năm 2018. Tại cuộc họp, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, cần phải thực hiện nghiêm đạo luật này nhằm thể hiện sự ưu việt của chế độ ta.
Đặc xá là một trong những công tác quan trọng, thể hiện sự khoan hồng đặc biệt của Đảng, Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho những người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân hoặc người đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù nhân sự kiện trọng đại hoặc ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Để cụ thể hóa truyền thống nhân đạo này của dân tộc, Luật Đặc xá đã được ban hành lần đầu tiên từ năm 2007. Từ đó đến năm 2016, Chủ tịch nước đã 7 lần quyết định đặc xá nhân các ngày lễ lớn và sự kiện trọng đại của đất nước. Tổng cộng đã có hơn 87.000 phạm nhân và người đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù theo đạo luật này.
Theo đánh giá của Bộ Công an trong số này, đa phần tái hòa nhập được với cộng đồng. Còn theo Tòa án Nhân dân tối cao, Luật Đặc xá được sửa đổi năm 2018 có nhiều tiến bộ, nhân văn hơn và quy định các thủ tục, quy trình và đối tượng được đặc xá chặt chẽ, đầy đủ hơn để hạn chế tiêu cực trong quá trình lựa chọn và xét đặc xá. Vì thế, các cơ quan đều nhất trí cho rằng, Luật Đặc xá hiện hành được Quốc hội thông qua và Chủ tịch nước ký Lệnh công bố vào cuối năm 2018 và Chính phủ đã có Nghị định quy định chi tiết một số điều nên đã có đủ điều kiện thi hành.
Hiện nay, ngoài chế định đặc xá, Bộ luật hình sự cũng có quy định về tha tù trước thời hạn có điều kiện. Nhưng hai chế định này không giống nhau. Vì tha tù trước thời hạn là biện pháp tạm tha do Tòa án quyết định, còn đặc xá là tha hoàn toàn do Chủ tịch nước quyết định theo thủ tục riêng biệt ngoài Tòa án. Thực tiễn đã cho thấy, sự khoan hồng đặc biệt này của Nhà nước đã khuyến khích những người phạm tội ăn năn hối cải, tích cực học tập, lao động cải tạo để được hưởng sự khoan hồng của Nhà nước và trở thành người có ích cho xã hội. Và hiện nay nước ta đã có đủ điều kiện pháp lý, chính trị và thực tiễn để thực hiện đặc xá trong thời gian tới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!