Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chủ trì Hội nghị. Ảnh: VGP/Hải Minh
Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53, Đại hội đồng Liên nghị viện ASEAN lần thứ 41 và khoảng 20 hội nghị liên quan được tổ chức bằng hình thức trực tuyến là minh chứng cho việc ASEAN đang điều chỉnh, thích nghi với hoàn cảnh mới, vững vàng, gắn kết cùng vượt thử thách.
Thông cáo chung Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 đạt được sự đồng thuận từ tất cả các nước, sau hơn 1 tuần đàm phán xây dựng. Việc đạt được Thông cáo chung thể hiện sự đoàn kết, nhất trí cao cũng như quyết tâm, sự đồng thuận của ASEAN. Trong đó, các Bộ trưởng nhấn mạnh tăng cường vai trò trung tâm và đoàn kết ASEAN trong quan hệ với các đối tác thông qua các cơ chế do ASEAN giữ vai trò chủ đạo và trung tâm.
"Các Đối tác tiếp tục tỏ coi trọng ASEAN, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong định hình cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ. ASEAN và các Đối tác nhất trí phối hợp tăng cường vai trò và hiệu quả các diễn đàn do ASEAN chủ trì" - Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh phát biểu.
Thông điệp này cũng được thúc đẩy trong khoảng 20 cuộc họp trong ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác. Vai trò trung tâm của ASEAN trong việc giải quyết các thách thách thức an ninh được các đối tác nhấn mạnh qua các cơ chế do ASEAN dẫn dắt như Cấp cao Đông Á hay Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF).
Thành công của hội nghị cũng như lời khẳng định vai trò trung tâm, vị thế của ASEAN vẫn sẽ luôn được duy trì. Việt Nam đã và đang cố gắng hoàn thành ở mức cao nhất nhiệm vụ Chủ tịch ASEAN, đề xuất nhiều sáng kiến, thúc đẩy hợp tác cả trong phòng chống dịch bệnh cũng như xây dựng Cộng đồng.
Bối cảnh đại dịch COVID-19 đòi hỏi sự phản ứng phải linh hoạt. ASEAN với Việt Nam ở vai trò chủ tịch, trong từng thời điểm đã có những sự thích ứng và chủ động phù hợp với tình hình. Thích ứng trong chuyển trọng tâm nội dung hoạt động, chủ động trong đề xuất và điều phối các nỗ lực ứng phó trong khối và với các đối tác. Và ở thời điểm này là linh hoạt đón đầu, chuẩn bị các phối hợp phục hồi kinh tế sau đại dịch.
Hợp tác ứng phó và phục hồi sau dịch COVID-19
"Gắn kết và chủ động thích ứng" - tinh thần của Năm ASEAN 2020 do Việt Nam xướng đặc biệt được phát huy trong hoàn cảnh hiện tại.
Năm 2020 với những thách thức phi truyền thống, nhất là tác động sâu rộng của đại dịch COVID-19 đòi hỏi sự hợp tác và thống nhất hơn bao giờ hết từ các quốc gia thành viên ASEAN. Từ đó, tạo dựng một khu vực tự cường và có sức bật sau dịch, phục hồi nhanh chóng, và tiếp tục là xương sống của chuỗi cung ứng toàn cầu, đáp ứng vai trò và ảnh hưởng ngày càng lớn của ASEAN.
Quỹ ASEAN ứng phó COVID-19 với sự tham gia đóng góp của 10 nước thành viên. Các đối tác như Australia, New Zealand, Hàn Quốc cũng cam kết đóng góp tổng cộng gần 3 triệu USD cho Quỹ.
Bên cạnh Kho dự phòng vật tư y tế khẩn cấp, ASEAN cũng đã thống nhất xây dựng một mạng lưới kết nối những chuyên gia y tế, để giảm thiểu những tác động, tăng cường khả năng trong những tình huống y tế công cộng nghiêm trọng trong tương lai. Toàn bộ những nỗ lực này sẽ được tổng hợp trong một quy trình ứng phó chung. ASEAN sẽ sớm thành lập trung tâm khu vực về ứng phó dịch bệnh và các tình huống y tế khẩn cấp. Đảm bảo sự tiếp cận công bằng, rộng rãi của người dân với vaccine phòng chống COVID-19.
Song song với các nỗ lực kiểm soát dịch bệnh, ASEAN cũng nêu cao mục tiêu là tập trung khắc phục hậu quả kinh tế, xã hội của COVID-19, từng bước thúc đẩy phục hồi. Dự thảo đầu tiên của Khung Phục hồi Tổng thể ASEAN sẽ được báo cáo tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần 37.
ASEAN cũng được đánh giá là tiếp tục giữ vai trò trung tâm trong việc kết nối những đối tác quốc tế cùng hợp tác phát triển kinh tế.
Nhiều Bộ trưởng đánh giá, sức hút và vai trò của ASEAN ngày càng lớn, thế hiển ở việc có nhiều nước bên ngoài khu vực quan tâm tới việc hợp tác cùng ASEAN. Như là Anh muốn trở thành đối tác đối thoại. Pháp và Italy mới được thông qua trở thành đối tác phát triển. Những sự hợp tác mới sẽ là nền tảng cho sự phục hồi sau dịch, đặc biệt là trong một thị trường toàn cầu đa phương kết nối chặt chẽ như hiện nay.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!