Trả lại tên cho VAR
Trong và sau trận đấu giữa Quảng Nam – Sông Lam Nghệ An, các cầu thủ và BHL Quảng Nam đã có những phản ứng về quyết định của trọng tài Nguyễn Mạnh Hải cả trên sân, trong phòng họp báo và trên truyền thông. Lý do đội Quảng Nam đưa ra là trọng tài không làm đúng luật và không đúng quy trình VAR.
Phút 43, trọng tài FIFA Nguyễn Mạnh Hải cắt còi cho CLB Quảng Nam hưởng quả phạt đền khi Hoàng Vũ Samson đang giữ bóng trước vùng 5m50. Trọng tài cho rằng một cầu thủ khác của Quảng Nam bị phạm lỗi trước và không cho Hoàng Vũ Samson hưởng phép lợi thế.
Tuy nhiên khi coi lại màn hình VAR, trọng tài Nguyễn Mạnh Hải đã hủy quả phạt đền và thả bóng cho thủ môn SLNA. Quyết định này khiến HLV Văn Sỹ Sơn và trợ lý bức xúc, phản ứng mạnh đến mức trọng tài Nguyễn Mạnh Hải phải rút thẻ vàng và sau đó là chiếc thẻ đỏ (không phải thẻ vàng thứ 2) truất quyền chỉ đạo của nhà cầm quân người Nghệ An.
Sau khi tham khảo và tìm hiểu các quy định của FIFA liên quan tới công tác trọng tài và quy trình VAR, nhóm phóng viên Thời báo VTV đã tổng hợp một số thông tin tham khảo quan trọng sau đây. Từ những thông tin này, người viết cho rằng trọng tài Nguyễn Mạnh Hải đã thực hiện đúng vai trò và chức năng của mình trong các tình huống gây tranh cãi nói riêng và trận đấu Quảng Nam – Sông Lam Nghệ An nói chung.
***Theo quy định ghi rõ trong Luật thi đấu (Law of the Game) của FIFA, trọng tài và tổ VAR là hai chủ thể riêng biệt và có những quy trình xử lý tình huống khác nhau.
***Hệ thống VAR là một hệ thống độc lập, tương tự như một viên chức riêng biệt của ban tổ chức, và nhiệm vụ chính là hỗ trợ, tư vấn cho các quyết định của trọng tài. VAR chỉ đóng vai trò hỗ trợ trọng tài ra quyết định trong các tình huống đặc biệt.
***Trọng tài là người ra quyết định chính và ra quyết định cuối cùng về các tình huống trên sân.
***Trọng tài được phép cho các tình huống tiếp tục diễn ra sau một pha phạm lỗi nếu có cơ sở tin rằng tình huống đó sẽ dẫn tới cơ hội ghi bàn rõ rệt cho đội bị phạm lỗi.
***Tuy nhiên, trọng tài cũng cần có sự cân nhắc nhanh chóng, kỹ lưỡng việc có cho phép tình huống tiếp diễn hay không vì trên thực tế không phải tình huống có cơ hội ghi bàn nào cũng dẫn tới bàn thắng cho đội bị phạm lỗi.
***Trọng tài có quyền nhưng cũng không có trách nhiệm phải cho phép trận đấu tiếp diễn sau một tình huống phạm lỗi trừ các trường hợp đặc biệt như (có pha vào bóng ác ý gây chấn thương nghiêm trọng, hành vi bạo lực hoặc trường hợp phạm lỗi liên tiếp lần 2 và lỗi xứng đáng nhận thẻ phạt)
Luật thi đấu của FIFA (IFAB) nêu rõ trọng tài có quyền nhưng không bắt buộc phải cho phép trận đấu tiếp tục diễn ra sau một tình huống phạm lỗi. (Nguồn: IFAB)
Ban huấn luyện và các cầu thủ Quảng Nam phản ứng khi cho rằng trọng tài Nguyễn Mạnh Hải phải cho phép trận đấu tiếp diễn vì ngay sau tình huống thổi phạt thì tiền đạo Hoàng Vũ Samson có bóng trong vòng 5m50 và có cơ hội ghi bàn thắng. Nếu trọng tài Mạnh Hải cho phép lợi thế thì cơ hội Quảng Nam có thể ghi bàn thắng, theo quan điểm của đội Quảng Nam.
Nhưng khi xem lại tình huống quay chậm thì tình huống xảy ra rất nhanh và thời điểm Hoàng Vũ Samson có bóng thì trọng tài Mạnh Hải ở góc quan sát gần và tự tin với quyết định thổi phạt đền của mình. Nên việc cắt còi thổi phạt đền cũng không phải là điều khó hiểu.
Luật thi đấu của FIFA (IFAB) nêu rõ trọng tài có thể cho phép trận đấu tiếp tục diễn ra nếu cho rằng đội bị phạm lỗi có cơ hội ghi bàn rõ rệt sau tình huống tình huống phạm lỗi. (Nguồn: IFAB)
Nếu quan sát kỹ tình huống Hoàng Vũ Samson có bóng tại khu vực 5m50 thì thời điểm anh xoay người và chuẩn bị ra chân sút bóng thì phía trước anh cũng đang có một cầu thủ SLNA áp sát ngăn chặn, thủ môn Văn Việt cũng đang lao ra cản phá và ở sát vạch biên cầu môn của SLNA còn có hai cầu thủ đội khách đang đứng đánh chặn cuối cùng.
Ngay sau tình huống trọng tài Mạnh Hải thổi phạt đền, cầu thủ Hoàng Vũ Samson của Quảng Nam đã nhanh chóng ôm bóng và chuẩn bị sẵn sàng để thực hiện đá phạt đền. (Ảnh: chụp màn hình)
Cho dù có thể có cơ hội Hoàng Vũ Samson có thể ghi bàn tuy nhiên để khẳng định đó là tình huống có thể dẫn tới bàn thắng rõ ràng là chưa đủ cơ sở. Đó cũng là lý do mà trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình sau trận đấu, cầu thủ của SLNA cũng khẳng định là tình huống đó các cầu thủ SLNA đã sẵn sàng tinh thần tiếp cận cản phá nên khó có thể nói là "rõ ràng" Hoàng Vũ Samson sẽ ghi bàn thắng trong tình huống này.
Sẽ rất khó để nói trọng tài Nguyễn Mạnh Hải "có vấn đề" trong trận đấu này như nhiều phát biểu sau trận đấu. Trên thực tế, trọng tài Nguyễn Mạnh Hải đã ít nhất 2 lần thổi phạt đền các cầu thủ SLNA và quyết định hủy bỏ phạt đền chỉ tới khi có sự tư vấn của tổ VAR. Những quyết định của trọng tài Nguyễn Mạnh Hải được cho là dũng cảm, đúng với thẩm quyền được phép của trọng tài theo quy định của FIFA. Không phải trọng tài nào cũng có thể dũng cảm ra những quyết định dứt khoát như vậy trong một trận đấu gay cấn và cả hai đội đều khát điểm.
Trọng tài FIFA Nguyễn Mạnh Hải đã thể hiện bản lĩnh của mình bằng những quyết định dũng cảm và công tâm, theo đúng quyền hạn và trách nhiệm theo quy định của FIFA. (Ảnh: Thắng Lê)
Lời cám ơn trọng tài và tổ VAR
Là một vị HLV khó tính và có nhiều lần trong quá khứ thể hiện sự không hài lòng về công tác trọng tài và VAR tại V-League, HLV Popov của Đông Á Thanh Hóa cũng đã "tâm phục khẩu phục" với công tác trọng tài và VAR sau trận đấu trên sân Hàng Đẫy.
Khi được hỏi về công nghệ VAR ở trận đấu này, HLV Popov chia sẻ: "VAR là phần chính của trận đấu này. Nếu không có VAR thì không biết điều gì xảy ra. Với cá nhân tôi, thẻ đỏ trong tình huống đầu tiên là chính xác và quả penalty cho Thể Công Viettel cũng chính xác.
Nhưng tình huống penalty ở cuối hiệp 2 thì cần phải xem lại. Và sau khi các trọng tài tham khảo VAR thì họ đã đưa ra quyết định chính xác. Hôm nay tổ trọng tài đã làm việc rất tốt, tôi muốn gửi lời cảm ơn đến họ".
Trọng tài Lê Vũ Linh và các trợ lý, tổ VAR đã có một trận đấu thể hiện bản lĩnh và chuyên môn tốt, nhận được lời cảm ơn từ vị HLV ngoại khó tính như Popov của Đông Á Thanh Hóa. (Ảnh: Vietnam+)
Vòng 8 của V-League được coi là một trong những vòng đấu đặc biệt về công tác trọng tài của V-League. Theo quan sát của nhóm phóng viên Thời báo VTV, các trọng tài tại vòng 8 đã hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, mặc dù các trận đấu diễn ra quyết liệt, căng thẳng và có nhiều tình huống phức tạp, nhạy cảm. Các trọng tài V-League đã cho thấy sự tiến bộ rõ nét về chuyên môn, áp dụng chính xác nhưng linh hoạt các quy định mới nhất của FIFA và phối hợp sử dụng hiệu quả công nghệ VAR để ra các quyết định chính xác, quyết đoán, dũng cảm.
Bên cạnh việc chú trọng đào tạo, cập nhật hướng dẫn về công tác trọng tài và quy trình, quy định về VAR với các trọng tài, thiết nghĩ ban tổ chức giải và liên đoàn bóng đá Việt Nam cũng nên thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo hoặc phổ biến các quy định, cập nhật mới nhất về công tác trọng tài và VAR để thông qua đó các câu lạc bộ, ban huấn luyện và các cầu thủ nắm được các thông tin chính xác, cập nhật nhất để cùng đồng hành với ban tổ chức, tổ trọng tài tiếp tục nâng cao chất lượng giải đấu và xây dựng hình ảnh của V-League ngày càng đẹp, chuyên nghiệp trong mắt khán giả và người hâm mộ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!