Tiểu sử Diego Maradona:
- Tên đầy đủ: Diego Armando Maradona Franco
- Ngày sinh: 30 tháng 10, 1960
- Ngày mất: 25 tháng 11, 2020 (60 tuổi)
- Nơi sinh: Lanús, Buenos Aires, Argentina
- Chiều cao: 1,65 m (5 ft 5 in)
- Vị trí: Tiền vệ công, Hộ công
Diego Maradona sinh ra tại Lanús, Argentina. Ông sinh sống tại một gia đình bao gồm 3 em gái, 1 anh trai và 1 em trai. Thuở nhỏ ông đã từng trải qua điều kiện sống khắc nghiệt và gặp khó khăn về tài chính.
Tuy sống trong khu ổ chuột bị nghèo đói đeo bám nhưng gia đình ông vẫn sống hòa thuận và khăng khít với nhau. Mới 8 tuổi ông đã được phát hiện tài năng trong 1 lần thi đấu cho CLB Estrella Roja.
Thời niên thiếu, ông gia nhập The Little Onions – đội trẻ của Argentina Juniors và gây ấn tượng mạnh mẽ với các huấn luyện viên bằng khả năng đi bóng uyển chuyển đến khó tin của một cầu thủ chỉ mới 12 tuổi.
Thời điểm này, ông cũng thần tượng hai cầu thủ là tiền vệ kiến thiết người Brazil – Rivelino và tiền đạo cánh của Manchester United – George Best. Maradona cũng nói rằng chính hai người họ đã truyền cho ông cảm hứng chơi bóng.
Sự nghiệp thi đấu CLB của Diego Maradona
Sự nghiệp thi đấu CLB của Diego Maradona tuy không trải qua nhiều CLB nhưng ông đóng góp không hề nhỏ cho những chiến thắng của các CLB mà ông từng tham gia.
Boca Juniors
Đây là đội bóng mà ông yêu thích nhưng ông chỉ thi đấu cho đội này vỏn vẹn có 1 mùa giải chơi bóng tại đây.
Mùa giải 1981-82 là mùa giải chính thức đầu tiên và đáng nhớ nhất của ông trong màu áo Boca Juniors. Ông tham gia tổng cộng 40 trận cho đội bóng này và ghi được 28 bàn thắng. Đây là hiệu suất đáng nể cho 1 cầu thủ trẻ chỉ mới 18 tuổi.
Những bàn thắng của ông đều rất quan trọng, chẳng hạn ghi bàn vào lưới River Plate - đại kình địch truyền kiếp của Boca.
Maradona cũng giúp đội nhà đoạt chức vô địch Argentina Prmierdison ở tuổi 18, ngay trong mùa giải đó ông đoạt luôn cúp các câu lạc bộ các quốc gia Nam Mỹ Liberta Dores.
Chính vì thành tích ấn tượng này mà Barcelona đã để ý đến Maradona, họ bay sang Argentina để đàm phán hợp đồng với anh.
Barcelona
Một số nguồn tin cho rằng Barcelona đã bỏ ra số tiền kỷ lục đến 5 triệu bảng Anh để chiêu mộ cầu thủ này. Đây là mức giá không thể tưởng tượng từ những năm 1980.
Ông trở thành cầu thủ đắt giá nhất thế giới lúc này. Nhưng trái lại với mức tiền khủng ông thi đấu khá nhạt nhòa và chỉ ra sân có 40 trận. Nhiều chuyên gia chỉ ra rằng ông bị "khớp" với môi trường bóng đá châu Âu.
Sau 2 năm hoạt động không thành công tại Tây Ban Nha, ông chuyển sang đầu quân cho CLB Napoli.
Napoli và World cup 1986 không thể nào quên
Đây là CLB ông khoác áo nhiều năm liền nhất từ 1984-1992 và lập nên những kỷ lục hiển hách để đời về sau. Tổng cộng ông ra sân 188 trận cho CLB này và có được 81 bàn thắng.
Ông giúp đội bóng có được chức vô địch Sculetto năm 1987, lần đâu tiên trong lịch sử phá vỡ thế thống trị bóng đá Italia của Juventus, Ac Milan.
Maradona có sự nghiệp thi đấu vô cùng lừng lẫy vào năm 1986 khi đang tham gia World Cup tại Mexico. Ông cũng đóng vai trò đầu tàu trong đội tuyển quốc gia Argentina.
Ngay tại vòng tứ kết gặp đội tuyển Anh, Maradona có 1 bàn thắng khiến người xem không thể quên. Bàn thắng này cũng đi vào giáo trình bóng đá khi 1 mình ông lần lượt vượt qua 6 hậu vệ đối phương khi rê bóng từ giữa sân đến vòng cấm của đối thủ.
Ông vượt qua nốt thủ thành David Simon, trước khi nhẹ nhàng ấn định chiến thắng 2-1 cho Argentina.
Tại trận bán kết gặp đội tuyển Bỉ, ông tỏa sáng với 2 bàn thắng vào lưới của đối thủ.
Tại trận chung kết gặp Tây Đức, ông tiếp tục có 2 pha kiến tạo giúp cho Buruchaga và Valvado mang về chiến thắng 3-2 kịch tính cho Argentina.
Năm 1987, ông được FIFA lẫn UEFA trao giải thưởng cầu thủ xuất sắc nhất thế giới. Maradona cũng là cầu thủ đầu tiên có 2 pha kiến tạo trong 1 trận chung kết World Cup. Tuy nhiên, những năm tháng sau này ông trải qua nhiều CLB nhưng không thành công và giải nghệ khi tròn 43 tuổi.
Sự nghiệp thi đấu cùng Đội tuyển quốc gia Argentina
Sự nghiệp thi đấu quốc gia của Diego Maradona bắt đầu từ khi ông còn rất nhỏ. Cả ông và huyền thoại "Vua bóng đá" Pele đều ra mắt đội tuyển quốc gia khi chỉ mới 16 tuổi.
Năm 1976 -1981: Giải hạng nhất và đội tuyển quốc gia
Diego Maradona có trận ra mắt đội tuyển quốc gia vào ngày 27/2/1977 trong trân gặp Hungary, tuy nhiên World Cup 1978 huấn luyện viên Cesar Luis Menotti loại ông khỏi danh sách chính thức do quá trẻ.
Năm 1979, Maradona tham dự FIFA U-20 World Cup tại Nhật Bản và nổi lên như một ngôi sáng nhất giải đấu, giúp U-20 Argentina vô địch. Còn về phương diện cá nhân, Maradona được trao tặng giải thưởng "Quả bóng vàng" – danh hiệu dành cho cầu thủ xuất sắc nhất giải đấu.
Năm 1981 – 1982: Giải vô địch thế giới đầu tiên
World Cup 1982, Diego Maradona có những bước chạy đầu tiên tại sân chơi lớn nhất thế giới ở Tây Ban Nha trong trận gặp Bỉ ngày khai mạc.
Dù thất bại 0 – 1 trước Bỉ, Argentina vẫn vào chơi vòng hai khi lần lượt chiến thắng thuyết phục Hungary và El Savaldor tại Alicante bằng một tập thể đang gặp lục đục giữa sức trẻ và kinh nghiệm.
Diego Maradona rời giải đấu với đủ 450 phút thi đấu chính thức, 2 bàn thắng và 1 thẻ đỏ. "Cậu bé vàng" trở về Argentina và phải đợi tận 4 năm nữa cho đến khi Mexico 1986 khởi tranh mới có thể tỏa sáng.
Bàn thắng thế kỷ năm 1986 tại Mexico
Bàn thắng thế kỷ là bàn thắng đẹp nhất mọi thời đại hay còn gọi là bàn thắng siêu kinh điển để chỉ về bàn thắng của Maradona khi ghi vào lưới đội tuyển Anh năm 1986.
Tại giải vô địch bóng đá thế giới năm 1986 tại Mexico, bàn thắng của anh nâng tỉ số lên 2-0 cho đội tuyển Argentina.
Ông có bóng từ phần sân nhà và dùng tốc độ cộng kỹ thuật xuất thần để vượt mặt đến 5 cầu thủ đội tuyển Anh trước khi lừa qua nốt thủ thành xuất sắc nhất nước Anh – Peter Shilton.
Ông di chuyển vượt qua 6 cầu thủ đối phương nhanh như ngựa phi trong khi bóng gần như dính liền dưới chân mình. Bàn thắng này dược xem là bàn thắng đẹp nhất trong sự nghiệp thi đấu của Maradona.
Ngoài tính nghệ thuật đây còn là bàn thắng thể hiện tầm quan trọng của một trận tứ kết World Cup. Vì vậy, màn trình diễn ngoạn mục này khiến FIFA gọi là "Bàn thắng thế kỷ".
Bàn thắng thế kỷ của Diego Maradona
Sau này có nhiều cầu thủ từng tái hiện lại pha lập công này như Lionel Messi (bán kết Copa del Rey 2006-07 giữa F.C. Barcelona và Getafe) khi anh mới 19 tuổi, Javier Saviola (giải bóng đá vô địch quốc gia Bồ Đào Nha khi thi đấu cho S.L. Benfica),…
Bàn tay của Chúa
Bàn tay của Chúa cũng là một bàn thắng rất đặc biệt trong lịch sử bóng đá thế giới được huyền thoại bóng đá thế giới Diego Maradona sử dụng vào năm 1986.
Tại tứ kết vòng chung kết Giải vô địch bóng đá thế giới giữa Anh và Argentina, khi tỷ số trận đấu đang là 0-0, thì ở phút thứ 51, từ một pha phá bóng của cầu thủ ĐT Anh, Diego Maradona băng lên tranh bóng với thủ môn Peter Shilton.
Do chiều cao hạn chế hơn nên Maradona quyết định dùng tay đập bóng vào lưới trước sự sững sờ của toàn bộ hơn 114.000 khán giả và thậm chí là cả đồng đội. Không ngờ trọng tài lại công nhận bàn thắng trên.
Lập tức các cầu thủ đội tuyển Anh bao vây trọng tài và phản ứng vô cùng quyết liệt về bàn thắng được xem là vi phạm này. Tuy nhiên, không thay đổi được những quyết định của trọng tài.
Khi được phóng viên hỏi về bàn về bàn thắng của mình, ông đã thốt ra một câu nói rất nổi tiếng: "Tôi đã ghi bàn bằng cái đầu của tôi và bàn tay của Chúa".
Kết thúc trận đấu, đội tuyển Argentina đã chiến thắng với tổng tỉ số 2-1 và vô địch giải đấu sau khi thắng đội tuyển Đức ở trân chung kết với tỉ số là 3-2.
Phong cách thi đấu
Kỹ thuật chơi bóng của Maradona rất đáng chú ý với nhiều đặc thù khác thường: lăn bóng ở tốc độ cao, flick-up vượt trội so với đối thủ. Do kỹ năng có được từ thời thơ ấu, Diego luôn có những đường chuyền chính xác, thuận chân trái nên dễ dàng với mọi cú đá phạt.
Ông có thể đá từ bất kỳ vị trí nào, ghi bàn bằng đầu và thực hiện nhiều pha bóng khác nhau; tất cả những kỹ thuật này làm cho phong cách của ông trở nên độc đáo và không thể đánh bại.
Sự nghiệp huấn luyện viên của Diego Maradona
Trước khi kết thúc sự nghiệp cầu thủ của mình, ông đã có 1 thời gian dài làm HLV. Đầu tiên là 1 CLB nhỏ ít người biết đến Dep Depivoivo Mandiyu nhưng công việc này đã sớm kết thúc khi Diego có xích mích với một trong những chủ sở hữu câu lạc bộ.
Sau đó, Maradona chuyển sang dẫn dắt Racing Club de Avellaneda, nhưng cũng không có gì nổi bật.
Dù không gặt hái được thành công trong hai CLB này nhưng ông vẫn không bỏ cuộc. Maradona cố gắng trở thành HLV của tuyển quốc gia Argentina vào năm 2008 và chỉ làm việc trong 2 năm.
Sau World Cup 2010, Liên đoàn bóng đá Argentina quyết định không gia hạn hợp đồng với Maradona nữa. Ông có 1 năm nghỉ ngơi và được đề nghị làm HLV cho CLB Al-Wasl của UAE. Và cũng như các đội bóng trước, Al-Wasl cũng không đạt được kết quả như ý, còn Maradona thường xuyên liên quan đến các vụ bê bối.
Vì tính khí nóng nảy, Maradona đã rời khỏi vị trí huấn luyện viên của đội bóng này sớm hơn dự kiến.
Maradona lạm dụng chất kích thích
Việc lạm dụng chất kích thích khiến Maradona có nhiều vấn đề về sức khỏe khi còn chơi cho Barcelona. Ông cũng giải thích chứng nghiện của mình là nhầm để thích nghi với môi trường mới.
Sau đó, anh đã cố gắng thoát khỏi cơn nghiện tại các phòng khám Argentina và Cuba.
Năm 2000, Maradona bị khủng hoảng tăng huyết áp vì rối loạn nhịp tim. Mọi người xung quanh đều phủ nhận việc ông có dùng ma túy dẫn đến khủng hoảng căng thẳng thần kinh.
Tháng 4/2004, Maradona bị đau tim. Thừa cân và nghiện ma túy là những lý do chính. Sau khi hồi phục, cân nặng của Diego là 120 kg. Diego Maradona cố gắng tự kéo mình lên; làm phẫu thuật cắt dạ dày và ăn kiêng đặc biệt, anh đã giảm được 50 kg.
Tháng 11/2020, Maradona đã được phẫu thuật để loại bỏ những cục máu đông trong não. Ông xuất viện hôm 11/11 nhưng vẫn được chăm sóc và theo dõi hàng ngày.
Ngày 25/11/2020, Maradona trút hơi thở cuối cùng sau một cơn trụy tim tại quê nhà Tigre, Argentina.
Danh hiệu và thành tích thi đấu của Diego Maradona
Giải quốc gia
1981, Vô địch Giải vô địch bóng đá quốc gia Argentina – Metropolitano – Boca Juniors (Argentina)
1983, Vô địch Copa Del Rey – F.C. Barcelona (Tây Ban Nha)
1983, Vô địch League cup – F.C. Barcelona (Tây Ban Nha)
1983, Vô địch Siêu cúp Tây Ban Nha – F.C. Barcelona (Tây Ban Nha)
1987, Vô địch Giải vô địch bóng đá quốc gia Ý – S.S.C. Napoli (Ý)
1987, Vô địch Cúp quốc gia Ý – S.S.C. Napoli (Ý)
1990, Vô địch Giải vô địch bóng đá quốc gia Ý – S.S.C. Napoli (Ý)
1990, Vô địch Siêu cúp Ý – S.S.C. Napoli (Ý)
Giải quốc tế
1979, Vô địch Giải vô địch bóng đá trẻ thế giới – Đội tuyển trẻ Argentina
1986, Vô địch Giải vô địch bóng đá thế giới 1986 – Đội tuyển quốc gia Argentina
1989, Vô địch UEFA Cup – SSC Napoli
1993, Vô địch Cúp Artemio Franchi – Đội tuyển quốc gia Argentina
Giải vô địch bóng đá thế giới
Giải vô địch bóng đá thế giới 1982 – (Argentina) – thứ 11
Giải vô địch bóng đá thế giới 1986 – (Argentina) – Vô địch
Giải vô địch bóng đá thế giới 1990 – (Argentina) – Á quân
Giải vô địch bóng đá thế giới 1994 – (Argentina) – thứ 10
Danh hiệu cá nhân
Vua phá lưới Giải vô địch bóng đá quốc gia Argentina – Metropolitano – (1978, 1979 và 1980)
Cầu thủ xuất sắc nhất Giải vô địch bóng đá trẻ thế giới tại Nhật Bản – (1979)
Vua phá lưới Giải vô địch bóng đá quốc gia Argentina – Nacional – (1979 và 1980)
Olimpia de Oro al Mejor Deportista Argentino, según el Círculo de Periodistas Deportivos (CPD) – (1979, 1980, 1986)
Olimpia de Plata al Mejor Deportista Argentino, según el Círculo de Periodistas Deportivos (CPD) – (1979, 1980, 1981, 1986)
Balón de Oro al Mejor Futbolista del año, según el Centro de Periodistas Acreditados en la AFA (CEPA) – (1979, 1980, 1981)
Mejor Futbolista de América, según encuesta diario El Mundo, de Caracas – (1979, 1980, 1986, 1989, 1990 y 1992)
Diploma al Mérito Konex – (1980 y 1990)
Trofeo Gandulla al Mejor Futbolista del Año – (1981)
Danh hiệu Đại sứ của UNICEF – (1985)
Cầu thủ xuất sắc nhất (Quả bóng vàng) Giải vô địch bóng đá thế giới 1986 do FIFA bình chọn – (1986)
Đứng thứ hai danh sách Vua phá lưới Giải vô địch bóng đá thế giới 1986 – (1986)
Pluma de Oro al Mejor Deportista de Europa – (1986)
Cầu thủ xuất sắc nhất châu Âu (Onze d’Or) do tạp chí Onze bình chọn – (1986 và 1987)
Designado entre los Siete Magníficos del deporte, por Gueron Sportivo – (1986)
Cầu thủ của năm do World Soccer Magazine bình chọn – (1986)
Danh hiệu Công dân danh dự (Ciudadano Ilustre) do Thành phố Buenos Aires trao tặng – (1986)
Vua phá lưới Giải vô địch bóng đá quốc gia Ý – (1987)
Vua phá lưới Cúp quốc gia Ý – (1988)
Quả bóng đồng Giải vô địch bóng đá thế giới 1990 do FIFA bình chọn – (1990)
Danh hiệu Đại sứ thể thao (Embajador Deportivo) do Tổng thống Argentina phong tặng – (1990)
Premio Konex de Brillante – (1990)
Premio Konex de Platino – (1990)
Danh hiệu Cầu thủ bóng đá Argentina xuất sắc nhất mọi thời đại do Liên đoàn bóng đá Argentina (AFA) trao tặng – (1993)
Elegido Maestro Inspirador de Sueños por la Universidad de Oxford, Inglaterra – (1995)
Quả bóng vàng danh dự cho sự nghiệp thi đấu do France Football trao tặng – (1995)
Đứng thứ hai trong danh sách Cầu thủ bóng đá xuất sắc nhất mọi thời đại do các cầu thủ từng đoạt Quả bóng vàng bầu chọn – (1999)
Danh hiệu Bàn thắng đẹp nhất trong lịch sử bóng đá – (1999)
Olimpia de Platino al Deportista Argentino del siglo XX, según el Círculo de Periodistas Deportivos (CPD) – (1999)
Danh hiệu Vận động viên thể thao của thế kỷ (Deportista del Siglo) do nhật báo Diario Clarín bầu chọn – (1999)
Danh hiệu Cầu thủ bóng đá xuất sắc nhất mọi thời đại (Fifa Internet Award) do FIFA tổ chức – (2000)
Một trong các Vận động viên thể thao xuất sắc nhất châu Mỹ Latinh thế kỷ 20 do hãng thông tấn Prensa Latina tại La Habana bình chọn – (2003)
Một trong các cầu thủ của danh sách FIFA 100 – (2004)
Premio Domingo Faustino Sarmiento entregado por el Senado de la Nación Argentina – (2005)
Declarado deportista meritorio y vecino ilustre del partido de Ezeiza – (2007)
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!