***
Hẹn gặp Nhà báo Phan Ngọc Tiến vào buổi chiều cuối năm - chính xác, đây đã là lần hẹn thứ ba, nhóm thực hiện bài viết này mới gặp được “thuyền trưởng” của Thể thao VTV. Khi mọi sự kiện thể thao trong nước đã tạm ngưng, các VĐV ở mọi cấp độ đội tuyển đã được “xả trại” để về quê ăn Tết, vị Trưởng Ban Sản xuất các Chương trình Thể thao (Ban Thể thao), Đài THVN vẫn đang tất bật với công tác kiểm duyệt các chương trình do Ban sản xuất lên sóng trong dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi, làm sao để mọi sản phẩm đều phải là những “món ngon” dành cho khán giả truyền hình.
Năm 2018 rực rỡ với thể thao Việt Nam, đã khép lại với nhiều cung bậc cảm xúc, mà có ngồi hàn huyên, chúng ta có thể nói hết một ngày. Nhưng cuộc trò chuyện giữa chúng tôi với Nhà báo Phan Ngọc Tiến chỉ gói gọn trong khoảng 30 phút, 30 phút để nói về một năm nhiều dấu ấn đậm nét và gây tiếng vang của Thể Thao VTV, trước khi anh trở lại với công việc còn đang bề bộn của mình…
P.V: Từ ngày Tổng Giám đốc Đài THVN ký quyết định thành lập Trung tâm Sản xuất các Chương trình Thể thao VTV (2013) và sau đó là Ban Sản xuất các Chương trình Thể thao VTV (2014) cho tới nay đã được 5 năm. 5 năm qua cũng là thời gian đánh dấu nhiều sự chuyển mình mạnh mẽ của VTV. Với tư cách là người đứng đầu của một tập thể những con người làm truyền hình thể thao, anh đánh giá thế nào về 5 năm hoạt động đã qua?
- Nhà báo Phan Ngọc Tiến: Ngoài việc luôn nỗ lực đi đầu và củng cố nội dung thông tin – thứ vốn là thế mạnh của VTV, Tổng Giám đốc Trần Bình Minh rất quyết tâm trong việc cải tiến chất lượng hình ảnh trên các kênh sóng. Việc chuyển đổi từ tín hiệu Analog sang Digital đòi hỏi các đơn vị trong toàn Đài Truyền hình Việt Nam phải thay đổi toàn bộ quy trình sản xuất từ khâu tiền kỳ tới khâu hậu kỳ. Được sự chỉ đạo của Tổng Giám đốc, Ban Sản xuất các Chương trình Thể thao VTV (Ban Thể thao VTV) đã vào cuộc và bắt nhịp rất nhanh với việc áp dụng chuẩn HD vào sản xuất chương trình. Hiệu quả đã được chứng minh khi khán giả được thưởng thức những hình ảnh đẹp mắt với độ sắc nét cao, âm thanh sống động ngay trên sóng truyền hình Việt Nam.
Có thể nói, việc nâng cấp lên chuẩn HD không chỉ là vấn đề về công nghệ mà còn đòi hỏi những người sản xuất chương trình phải có sự chuẩn bị chi tiết hơn, kỹ càng hơn rất nhiều trong việc thực hiện ghi hình hiện trường cũng như trong trường quay, từ nội dung, kỹ thuật, mỹ thuật, đồ họa, phục trang… Tất cả mọi yếu tố phải ăn khớp một cách chi tiết và tỉ mỉ bởi lỗi dù là nhỏ nhất nhỏ cũng có thể được soi chiếu dưới ống kính hiển vi. Chỉ có như vậy, chúng tôi mới có thể đem tới cho khán giả những sản phẩm chỉn chu và hoàn hảo trên sóng VTV.
Từ khi được thành lập cho tới nay, Ban Thể thao VTV đã sản xuất nhiều chương trình ở các sự kiện lớn như World Cup, Euro, Olympic, Asiad, SEA Games… và các giải đấu khác. Từ nền tảng là những con người yêu thích thể thao, đã có kinh nghiệm làm truyền hình thể thao từ trước, Ban Thể thao VTV luôn chào đón những MC, phóng viên, quay phim viên, kỹ thuật viên trẻ có cùng niềm đam mê. Sự kết hợp giữa kinh nghiệm và sức trẻ đã và đang giúp Thể thao VTV không ngừng đổi mới, cải thiện chất lượng nội dung, đi sâu, đi sát vào từng sự kiện thể thao trong nước cũng như quốc tế.
Sự kiện nào theo anh đã thể hiện rõ nhất điều đó?
- SEA Games là sự kiện thể thao trọng điểm của Việt Nam cũng như khu vực và là một trong những sự kiện tầm cỡ quốc tế mà Đài THVN nói chung và Ban Thể thao VTV nói riêng cử đội ngũ phóng viên sang tác nghiệp đông nhất từ trước đến nay. Các quy định về sản xuất truyền hình từ mỗi quốc gia đăng cai SEA Games đều khác nhau và SEA Games 29 – Malaysia 2017 có thể coi là đỉnh điểm của sự thay đổi. Trong các hội nghị truyền hình các nước ASEAN về vấn đề truyền thông, phát sóng chương trình tại SEA Games 29, nước chủ nhà Malaysia tuyên bố không phát sóng một số môn không phải là môn thế mạnh của họ, nhưng lại là những nội dung rất được khán giả Việt Nam, Thái Lan hay Myanmar quan tâm như bóng đá nữ, bóng chuyền…
Ban Thể thao VTV đại diện Đài THVN, cũng như truyền hình các nước Thái Lan hay Myanmar đã có đề đạt nguyện vọng được tiếp sóng các nội dung trên và yêu cầu truyền hình chủ nhà Malaysia sản xuất tín hiệu. Ở những lần tổ chức SEA Games trước đây, đã có những lần truyền hình chủ nhà chấp nhận thay đổi để đáp ứng yêu cầu từ các đài truyền hình ASEAN khác vào phút chót.
Vì thế, một mặt, Đài THVN hy vọng rằng tại SEA Games 2017, nước chủ nhà Malaysia sẽ làm điều tương tự. Mặt khác, chúng tôi cũng tính đến những phương án tự sản xuất trong trường hợp không được cung cấp tín hiệu.
Đoàn công tác SEA Games của VTV, với đầu mối là Ban Thể thao VTV, đã phối hợp chặt chẽ với Trung tâm Tin học & Đo Lường Đài THVN (nay là Trung tâm Tin học & Công nghệ Truyền hình Đài THVN - PV), Trung tâm Mỹ thuật Đài THVN, Trung tâm Kỹ thuật Sản xuất chương trình Đài THVN, để tính toán và sản xuất nội dung ở các môn thế mạnh đó của Việt Nam, để phục vụ nhu cầu theo dõi của khán giả trong và ngoài nước.
Và cuối cùng, những người làm thể thao VTV đã thực hiện được điều không tưởng. Với tôi, đó là niềm tự hào đối với những người làm truyền hình thể thao VTV. Lần đầu tiên trong lịch sử, từ một quốc gia xa xôi, những người làm nghề của VTV đã truyền tải trọn vẹn nội dung các môn thi đấu như bóng đá nữ, bóng chuyền… bằng công nghệ không dây Streambox, 4G… Càng tự hào hơn khi ở nội dung bóng đá nữ tại SEA Games 29, ĐT bóng đá nữ Việt Nam đã đăng quang chức vô địch. Đó không chỉ là tiến bộ về mặt công nghệ trong sản xuất truyền hình mà cũng thể hiện sự tìm tòi, sáng tạo của những người làm nghề.
Là người đứng đầu của Thể thao VTV, hẳn anh luôn có những chia sẻ “tiếp lửa” cho các nhân viên của mình?
- Tôi luôn nói với những anh em trong Ban Thể thao VTV rằng: Với thể thao, chúng ta không bao giờ được quyền tự mãn. Mỗi khi chúng ta vượt qua một ngọn núi, thì ngọn núi phía trước còn cao hơn.
Tôi không đề cập đến quy mô của các sự kiện thể thao, không có nghĩa rằng năm trước chúng tôi làm Olympic rất hoành tráng thì năm sau làm SEA Games sẽ nhỏ hơn, hời hợt hơn. Tôi muốn nói đến sự đầu tư không ngừng cho từng sản phẩm truyền hình thể thao. Với Ban Thể thao VTV, không bao giờ chúng tôi cho phép bản thân tự hài lòng với chính mình. Mỗi phóng viên, biên tập viên, quay phim viên, kỹ thuật viên, luôn cần có sự nỗ lực, đổi mới về mặt chất lượng nội dung cũng như cách thức thể hiện. Khi chúng tôi sản xuất nội dung về Olympic đã tốt rồi, nghĩa là năm sau chúng tôi gửi tới khán giả những thông tin về SEA Games thậm chí còn phải tốt hơn nữa.
Cùng với sự ra đời của Ban Thể thao VTV, chúng tôi luôn tâm niệm rằng bản thân vô cùng may mắn khi được song hành trên hành trình chinh phục những đỉnh cao của thể thao Việt Nam. Cũng không khó để thấy rằng thể thao Việt Nam đã có những sự thay đổi vượt bậc trong khoảng 5 năm trở lại đây với những thành tích tại Olympic, ASIAD, SEA Games, các giải đấu lớn của châu lục và khu vực, trải khắp các nội dung. Và sự thay đổi tích cực một cách nhanh chóng của thể thao nước nhà trong những năm qua cũng yêu cầu những người làm thể thao VTV phải thích ứng kịp thời để truyền tải trọn vẹn nội dung, những thông tin một cách nhanh và chuẩn nhất, phong phú về hình thức thể hiện, giúp khán giả truyền hình thấy thể thao hấp dẫn hơn và có thể cảm nhận được đến gần hơn với các nhân vật, sự kiện.
Còn những giải đấu mà Thể thao VTV đóng hai vai như Bóng chuyền nữ Quốc tế VTV Cup hay Giải Xe đạp Quốc tế VTV Cup thì sao, thưa anh?
- Đúng là hai vai bởi chúng tôi không chỉ làm việc của truyền hình chủ nhà như ở các sự kiện thể thao quốc tế khác mà còn đóng vai trò của đơn vị tổ chức. Nhiệm vụ đặt ra rất nặng nhọc nhưng những người làm thể thao VTV đều cảm thấy vui vì mình đã học được thêm nhiều điều qua các lần tổ chức. Những vướng mắc trở ngại giúp chúng tôi trưởng thành hơn trong vai trò của một đơn vị tổ chức, trưởng thành hơn trong vai trò của người làm nghề truyền hình.
Cho tới thời điểm hiện tại, Bóng chuyền nữ quốc tế VTV Cup là giải đấu đã trở thành thương hiệu lớn để lại dấu ấn đậm nét trong lòng khán giả truyền hình cả nước, khiến chúng tôi rất tâm đắc khi có một giải đấu cấp quốc tế do chính mình tổ chức.Nhiều địa phương trong cả nước đều bày tỏ mong muốn được đăng cai VTV Cup.
Trong 3 năm, Ban Thể thao VTV cũng đã xây dựng được thương hiệu cho Giải Xe đạp Quốc tế tranh cúp VTV. Sự thành công của giải đấu đến từ sự phối hợp cực kỳ chặt chẽ giữa đơn vị tổ chức là VTV, Tổng cục Thể dục Thể thao, Liên đoàn Xe đạp và Motor Thể thao Việt Nam, Cục Cảnh sát Giao thông, Cơ quan chức năng địa phương, Đội motor dẫn đường… Trong lần đầu tiên tổ chức vào năm 2016, chúng tôi thử nghiệm chặng đua từ Đà Nẵng ra Hà Nội. Sau đó, từ năm 2017, dưới góc độ ban tổ chức, chúng tôi nghĩ rằng cần một giải đấu với đầy đủ cung đường cho các VĐV thể hiện được tài năng, sức bền của mình. Bên cạnh đó, chúng tôi với tư cách những người làm truyền hình cũng mong muốn gửi tới khán giả truyền hình những thước phim đẹp về đất nước, về con người để quảng bá du lịch Việt Nam.
Và cuối cùng, chúng tôi đã quyết định bắt đầu hành trình giải đua Xe đạp Quốc tế tranh cúp VTV từ Hà Nội và kết thúc ở TP. HCM. Khán giả đã bày tỏ sự bất ngờ với chúng tôi khi ở giải đấu năm 2018, tất cả các chặng đua của Giải đã được truyền hình trực tiếp trọn vẹn trên Ứng dụng VTV Sports bằng công nghệ di động 4G.
Một chương trình khác mang thương hiệu Thể thao VTV là Bước nhảy mùa xuân cũng nhận được những phản hồi vô cùng tích cực từ phía khán giả. Anh có thể nói gì về nó?
- “Bước nhảy mùa xuân” là một chương trình thể thao nghệ thuật đặc biệt được đầu tư về âm thanh, ánh sáng cũng như được chuẩn bị kỹ lưỡng nhất để tôn vinh Thể thao Việt Nam cũng như các VĐV thể thao Việt Nam; với những câu chuyện hấp dẫn và các nhân vật chính là những VĐV Việt Nam đang thi đấu có thành tích cao. Để từ đó khán giả nhìn thấy bức tranh tổng thể của Thể thao Việt Nam trong suốt một năm qua.
“Bước nhảy mùa xuân” là chương trình trọng điểm của Ban Sản xuất các chương trình Thể thao, Đài Truyền hình Việt Nam được lên sóng phục vụ khán giả cả nước trong dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi. 60 phút chương trình là hành trình đưa người xem tới khắp mọi miền Tổ quốc, lắng nghe câu chuyện về những tấm gương nghị lực, những khát vọng vươn lên mãnh liệt của những con người vẫn ngày ngày thầm lặng góp hương cho đời. Bằng ngôn ngữ kể chuyện được nghệ thuật hóa, những góc quay tuyệt đẹp được chăm chút, đầu tư kỹ lưỡng, kết hợp với yếu tố âm nhạc, ánh sáng và các môn nghệ thuật dân tộc, “Bước nhảy mùa xuân” chắc chắn sẽ thu hút khán giả ngay từ những giây đầu tiên.
Hãy nói kỹ hơn về năm 2018, đây rõ ràng là một năm thành công vang dội của thể thao Việt Nam và cùng với đó là những dấu ấn đậm nét về mặt truyền thông của Thể thao VTV. Anh có đánh giá thế nào?
2018 là một năm “thịnh vượng” của thể thao Việt Nam. Sự thịnh vượng ở đây không phải tự nhiên mà có, nó là kết quả của những sự đầu tư bài bản, của những sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước các giải đấu lớn mà cụ thể ở đây là thành công tại ASIAD 18; là thành công của tập thể U23 Việt Nam với những chàng trai Quang Hải, Công Phượng, Xuân Trường, Duy Mạnh, Đình Trọng, Bùi Tiến Dũng… đẹp về nhân cách cũng như xuất sắc về mặt chuyên môn, tiếp theo đó là tại ASIAD, tại AFF Cup…
Những thành công vang dội của thể thao Việt Nam nói chung và bóng đá nói riêng trong năm 2018 có thể coi là cú hích về mặt truyền thông dành cho những người làm truyền hình thể thao VTV. Chưa bao giờ, chúng ta lại thấy khán giả Việt Nam bàn luận sôi nổi về các vấn đề thể thao đến như vậy. Ở giải U23 châu Á, nhà nhà mở TV, ở các địa điểm công cộng cũng cho lắp đặt các màn hình lớn để người dân theo dõi, từ trẻ nhỏ tới người già, từ nhà ra ngõ, không ai là không theo dõi và cổ vũ cho ĐT U23 Việt Nam…
Tôi vẫn còn nhớ tới hình ảnh ĐT U23 Việt Nam chơi bóng trong trời tuyết trắng ở Thường Châu trong trận chung kết U23 châu Á. ĐT bóng đá Việt Nam đã bao giờ phải thi đấu dưới tuyết đâu? Và ngay cả những người có chuyên môn về mặt bình luận thể thao như chúng tôi, dù có lạc quan cũng không thể nghĩ rằng ĐT U23 Việt Nam lại xuất sắc đến như thế. Rồi ngợp trời là cờ hoa, là đoàn người dài hàng km trong hành trình tới hơn 8 giờ đồng hồ đón ĐT U23 Việt Nam từ sân bay Nội Bài về trung tâm thành phố Hà Nội.
Đỉnh điểm trong chiến dịch tuyên truyền về ĐT U23 Việt Nam là các video hình ảnh đẹp về đội tuyển được phát trên sóng VTV. Trao đổi với ê-kíp thực hiện, tôi đã yêu cầu sử dụng những khoảnh khắc xúc động nhất của Đội tuyển, trên nền nhạc ca khúc “Việt Nam Ơi!” (Minh Beta). Đây là ca khúc từng được Ban Thể thao VTV sử dụng trong chương trình Bước nhảy mùa xuân và gây được ấn tượng mạnh.
Những hình ảnh ĐT U23 Việt Nam ĐT Việt Nam do Ban Thể thao VTV thực hiện trên nền nhạc “Việt Nam Ơi!” chắc chắn là sản phẩm được nghe, được thấy nhiều nhất trong suốt hơn 1 năm qua. Sau giải U23 châu Á, sản phẩm còn có giá trị sử dụng tại ASIAD, tại AFF Cup hay mới đây là VCK Asian Cup 2019 khi Ban Thể thao VTV vẫn liên tục cập nhật những hình ảnh mới nhất, giàu cảm xúc cô đọng nhất, trên những bước đường chinh phục đỉnh cao của các tuyển thủ Việt Nam. Những người không thường xuyên theo dõi bóng đá khi xem sản phẩm này trên sóng VTV cũng sẽ nắm được những gì tinh túy nhất của bóng đá Việt Nam trong suốt hơn 1 năm qua. Hiệu quả truyền thông của nó không chỉ nằm trên sóng truyền hình mà còn len lỏi tới ngóc ngách trong đời sống khán giả. Dễ nhận thấy, nhiều trường học, công sở, nhà hàng, cửa hiệu… đều cho phát sản phẩm do những người làm truyền hình thể thao VTV thực hiện.
Thể thao làm cho mọi người gần nhau hơn. Và khi thành lập Ban Thể thao VTV, chúng tôi cũng đã trình Tổng Giám đốc duyệt slogan của chúng tôi là: Thể thao thay đổi cuộc sống. Những VĐV thể thao đỉnh cao, những người chơi thể thao phong trào, những người tập luyện thể thao, với đam mê, với niềm thích thú, chính họ là những người hiểu rõ nhất ý nghĩa của “Thể thao thay đổi cuộc sống”.
Sau VCK U23 châu Á, Thể thao VTV lại tiếp tục để lại dấu ấn với những thay đổi đột phá về mặt hình ảnh tại AFF Cup 2018 như hình ảnh cô gái Việt Nam hay mang khán đài vào trường quay VTV. Những người thực hiện chương trình xem ra đang mạnh dạn thử nghiệm hơn còn khán giả bắt đầu có cái nhìn công tâm hơn, anh đánh giá thế nào về vấn đề này?
Hình ảnh vẻ đẹp những cô gái Việt Nam thường được xuất hiện tại AFF Cup là một trong những cách được Ban Thể thao VTV lựa chọn để quảng bá hình ảnh Việt Nam, vẻ đẹp con người Việt Nam tới bạn bè quốc tế. Với những giải đấu quy mô quốc tế, đây là một cách tự nhiên để khán giả ngước ngoài thấy được hình ảnh đẹp của CĐV Việt Nam. Chúng tôi đã lựa chọn những hình ảnh giàu cảm xúc của các cô gái Việt Nam như khi hồi hộp trước một tình huống uy hiếp không thành, vỡ òa cảm xúc chiến thắng bằng những nụ cười hay những giọt nước mắt…
Trong khi đó, mỗi lần làm sự kiện, chúng tôi luôn tính tới việc làm sao để tận dụng trường quay một cách hiệu quả, mang lại giá trị thể hiện cao nhất. Chính vì lẽ đó, tại AFF Cup, những người làm chương trình đã quyết định xây dựng trường quay có khán đài, mô phỏng lại không khí theo dõi trực tiếp một trận đấu bóng đá trên SVĐ. Tại đó, khán giả được mang theo trống, chiêng, kèn, đồ cổ vũ… khiến cho bầu không khí trong trường quay trở nên náo nhiệt như trong một “Mỹ Đình thu nhỏ” vậy. Ngay cả những BLV, những khách mời tham gia chương trình bình luận của chúng tôi cũng cảm thấy háo hức và sôi nổi khi làm việc trong một môi trường đậm chất cổ vũ bóng đá như thế. Thay vì đơn thuần là những phần trao đổi giữa MC, BLV và khách mời, mỗi phát biểu ấn tượng còn nhận được những tràng pháo tay tán dương từ trên khán đài, hay thậm chí khán giả còn có thể đặt câu hỏi cho các khách mời bình luận. Chương trình trở nên mở hơn, hấp dẫn hơn và đây cũng là một trong những dấu ấn lớn của Thể thao VTV tại kỳ AFF Cup 2018 mà Đài THVN là đơn vị truyền hình chủ nhà trong các trận đấu ĐT Việt Nam chơi trên sân nhà.
Bên cạnh đó, có một gương mặt MC đang gây được sự chú ý thời gian qua trên sóng truyền hình thể thao VTV, cô gái có tên Phan Nguyễn Quỳnh Hương?!
Chúng tôi nhận thấy đây là tài năng của thể thao Việt Nam và cũng là một người có năng khiếu về truyền hình. Lợi thế của Quỳnh Hương là có xuất phát điểm từ VĐV thể thao nên rất hiểu và nắm rõ về chuyên môn. Do đó trong những buổi dẫn, Quỳnh Hương luôn biết cách dẫn dắt, lồng ghép những câu chuyện về chuyên môn, tạo ra sự hấp dẫn và tràn đầy năng lượng. Trẻ trung, năng động và luôn có những xử lý thông minh trong các bản tin… Quỳnh Hương đã đem đến một năng lượng mới cho các bản tin thể thao của Thể Thao VTV.
Còn với những dự định của truyền hình thể thao VTV trong năm mới 2019, anh có thể chia sẻ điều gì?
Trong năm 2019, quan trọng nhất với Thể Thao VTV là SEA Games 30 tại Philippines – đây sẽ là đích ngắm của chúng tôi. Bởi, đây sẽ là bước chuẩn bị tiền đề cho SEA Games 31 năm 2021 diễn tại Việt Nam: Không chỉ là vai trò sản xuất truyền hình mà còn phải quan sát, tìm hiểu và phối hợp các đơn vị đăng cai để thực hiện tốt vai trò của truyền hình chủ nhà.
Bên cạnh đó, Thể Thao VTV của chúng tôi sẽ đồng hành cùng Thể thao Việt Nam với những sự kiện quan trọng như vòng loại U23 châu Á ở Việt Nam, VCK U22 Đông Nam Á diễn ra tại Campuchia… Cùng với đó là Giải bóng chuyền nữ Quốc tế VTV Cup 2019, Giải xe đạp quốc tế VTV Cup 2019. Chúng tôi tiếp tục huy động mọi nguồn lực để đồng hành và góp phần thúc đẩy sự phát triển của thể thao nước nhà.
Với những thành công từ 2018 và bước đà từ chiến tích tại Asian Cup 2019 của ĐT Việt Nam, hi vọng bóng đá Việt Nam nói riêng và thể thao Việt Nam nói chung có những thay đổi với những bước tiến mạnh mẽ trong năm mới 2019. Niềm vinh dự của những người ở Thể Thao VTV là luôn luôn chia sẻ, đồng hành, động viên và cổ vũ cho tất cả các VĐV thể thao trên mọi nẻo đường chinh phục đỉnh cao.
- Cảm ơn anh vì buổi trò chuyện này!