Dự án xây dựng lò hỏa táng và nghĩa trang nhân dân tỉnh Sơn La tại khu vực Phiêng Khá, bản Buổn, phường Chiềng Cơi, thành phố Sơn La được UBND tỉnh Sơn La phê duyệt năm 2017. Đây là một nghĩa trang hỏa táng, nằm trong một thung lũng thấp, ở khu vực trung tâm thành phố Sơn La (cách trung tâm hành chính của thành phố hơn 4 km). Dù chưa chính thức khởi công và còn chờ đánh giá tác động môi trường nhưng dự án cũng khiến rất nhiều người băn khoăn do vị trí xây dựng rất gần khu dân cư cũng như khu quy hoạch của nhiều cơ quan, đơn vị.
Theo bản đồ quy hoạch, dự án nghĩa trang nằm giữa hai đơn vị hành chính cấp phường và một cấp xã thuộc TP Sơn La, gần một số trường THCS, THPT và khu dân cư, trường đại học Tây Bắc. Đây là nghĩa trang đa hình táng, có lò hoả táng, đã được bàn giao mặt bằng nhưng lại chưa có đánh giá tác động môi trường.
Hơn 2 năm qua, người dân xung quanh khu vực này đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị tới các cơ quan chức năng về việc không được góp ý và dự án có thể ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt nếu nghĩa trang đặt tại khu vực này.
Theo quy hoạch, phần mộ cát táng chỉ nằm cách vài bước chân so với ranh giới quy hoạch của trường Đại học Tây Bắc. Khu vực này dự kiến sẽ được trường xây dựng làm khu thực hành và giáo dục quốc phòng. Cách đó hơn 600m là ký túc xá, nơi lưu trú của 1.500 lưu học sinh Lào và sinh viên các dân tộc của Sơn La, các tỉnh miền núi phía Bắc. Điều này đã gây tâm lý lo lắng với cán bộ giảng viên cũng như sinh viên của trường.
Theo quy hoạch, vị trí dự án rất gần khu dân cư cũng như khu quy hoạch của nhiều cơ quan, đơn vị.
Đại diện trường ĐH Tây Bắc khẳng định, nếu tỉnh Sơn La vẫn tìm mọi cách để làm nghĩa trang cạnh trường thì rất có thể sẽ phải đề nghị chuyển trường đi nơi khác. Theo Hiệu trường trường này, dù công nghệ tốt thì quá trình vận hành, nguy ảnh hường ô nhiễm tới TP Sơn La và ĐH Tây Bắc rất lớn.
Các chuyên gia cho rằng, nếu công nghệ tốt thì lò hỏa táng sẽ không ảnh hướng tới môi trường. Nhưng đứng về góc độ quy hoạch, tốc độ phát triển đô thị ở Việt Nam đang ở mức từ 60-80%, việc xây dựng phải tính đến tầm nhìn lâu dài, tránh sự vươn xa của đô thị.
Theo UBND tỉnh Sơn La, quỹ đất dành cho người đã khuất tại địa phương gần như không còn. Do đó, thành phố đã rà soát 6 điểm xung quanh thành phố thì thấy chỉ có khu bản Buổn, Chiềng Khơi đáp ứng đủ các tiêu chí đặt ra.
Thời gian tới, địa phương sẽ thành lập hội đồng đánh giá độc lập toàn diện các vấn đề từ tác động môi trường đến tác động văn hóa, tâm lý. Nếu kết quả đánh giá cho thấy có tác động tiêu cực đến cuộc sống người dân xung quanh khu vực dự kiến đặt nghĩa trang thì sẽ điều chỉnh lại quy hoạch.
Liên quan đến vụ việc này, Tỉnh ủy Sơn La đã có văn bản chỉ đạo nghiên cứu, xem xét, đề xuất việc dừng triển khai dự án Nghĩa trang thành phố Sơn La tại khu vực Phiêng Khá, bản Buổn, xã Chiềng Cơi. Cùng với đó, tỉnh tiếp tục nghiên cứu các khu vực có đủ các điều kiện để đầu tư dự án nghĩa trang công viên vĩnh hằng của tỉnh có quy mô, vị trí phù hợp với quy hoạch, đồng thời, nghiên cứu đề xuất việc mở rộng nghĩa trang Bó Ẩn để đáp ứng nhu cầu an táng của nhân dân thành phố trong 5 - 10 năm tới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!