"Ghi thế chứ giật đâu mà giật…"
Những vị trí cạnh bốt điện, trạm thu phí được nhiều người "trưng dụng" làm đất bán hàng, quảng cáo, treo đồ hay thậm chí là tập thể dục bất chấp biển cảnh báo nguy hiểm của các cơ quan chức năng. Lý do được đưa ra là những trạm biến áp này được đặt gần mặt đường nên "tiện" cho khách hàng có thể "để mắt" tới. Tại nhiều khu tập thể cũ nhiều bốt điện, trạm biến áp được đặt dưới các gốc bóng mát, tạo điều kiện lý tưởng để tập thể dục, tụ tập, trò chuyện…
Nhiều người “tận dụng” trạm biến áp làm “điểm tựa” để dựa các biển quảng cáo nhằm mưu sinh (Ảnh: Minh Toàn).
Với hơn 20 năm bán trà đá và 5 năm "sống chung" với bốt điện, trạm biến áp, cô Đỗ Thị Lộc (Dịch Vọng, Cầu Giấy) "vô tư" kinh doanh ngay cạnh trạm biến áp trên đường Trương Công Giai mà không hề lo sợ hay sợ hãi. Cô nói: "Nó ghi thế chứ giật đâu mà giật, bảo trời mưa ngồi gần thì còn sợ, chứ nắng ráo thế này thì vô tư đi…".
Để có thể sắp xếp được nhiều bàn ghế nhất có thể, cô Lộc không ngần ngại xếp những bộ bàn ghế sát với trạm biến áp nhằm tiết kiệm diện tích, bất chấp những biển cảnh báo. Không chỉ vậy, ở quán trà đá này còn cung cấp dịch vụ thuốc lào, thuốc lá. Nhiều người ngồi cạnh trạm biến áp nhưng thẳng tay vứt đầu lọc thuốc lá còn đang cháy hoặc tro thuốc lào còn đỏ lửa vào thẳng trạm biến áp mà không mảy may lo sợ.
Nhiều khách hàng thản nhiên, hút thuốc, hất tàn thuốc còn đỏ lửa vào thẳng khu vực trạm biến áp (Ảnh: Minh Toàn).
Anh Nguyễn Công Tuấn (21 tuổi, Hà Nội) cho biết: "Mình là khách quen, ngồi ở đây cũng lâu rồi, chưa thấy bị giật hay cháy nổ bao giờ, với cả người ta bày được thì mình ngồi được thôi…". Tuấn cho biết lúc trước thì cũng có sợ giật, sợ nổ nhưng lâu dần thì thành quen và không còn sợ nữa.
Không chỉ quán trà đá cô Lộc mà tại Hà Nội còn tồn tại nhiều gánh hàng rong được đặt ngay cạnh trạm biến áp. Cô Thanh (Cầu Giấy, Hà Nội) là một người bán cốm lâu năm trên địa bàn Hà Nội và trạm biến áp là chỗ ngồi được cô "chuộng" nhất. Vì trạm biến áp được đặt gần mặt đường, cũng vì vậy mà "tiện" cho khách quan sát cũng như mua hàng hơn.
Cô Thanh nói: "Cô ngồi đây còn không sợ thì cháu sợ cái gì, nó không giật đâu…". Trạm biến áp trên đường Xuân Thủy đã trở thành "điểm tựa" để cô Thanh để biển quảng cáo, bày bán các sản phẩm liên quan đến cốm. Vì mưu sinh nên cô bất chấp những nguy hiểm có thể xảy đến với bản thân và những người xung quanh.
Thậm chí một số trạm biến áp trên đường Quan Nhân, Thanh Xuân do được đặt dưới những tán cây lớn tạo "điều kiện lý tưởng" để người dân tập thể dục. Biển cảnh báo là có nhưng cũng chỉ mang mục đích cảnh báo chứ hầu như không có tác dụng đối với người dân xung quanh. Biển báo: "Cấm lại gần, có điện nguy hiểm chết người" giờ chỉ còn mang chức năng làm đầy đủ cho các trạm biến áp. Biển cấm thì cứ cấm, người tập cứ tập…
Tập thể dục cạnh trạm biến áp vì... mát là thói quen của nhiều người dân tại Quan Nhân, Nhân Chính, Hà Nội (Ảnh: Minh Toàn).
Là hành vi bị nghiêm cấm
Trên mỗi bốt điện, trạm biến áp đều có cảnh báo: "Cấm lại gần, có điện nguy hiểm chết người" hoặc "Khu vực có điện, cấm bán hàng, cấm để xe, họp chợ, cấm đổ rác, cấm để vật liệu xây dựng, cấm đi vệ sinh, cấm tập trung đông người…". Các cơ quan chức năng đưa ra những cảnh báo nhằm bảo vệ người dân khỏi những nguy hiểm nhưng thực hiện hay không lại nằm ở phía người dân.
Bất chấp những biển cấm, biển cảnh báo nguy hiểm, nhiều người vẫn đỗ xe sát ngay trạm biến áp (Minh Toàn).
Luật sư Dương Lê Ước An (Công ty luật hợp danh Đại An Phát) cho biết: "Tại điều 4 nghị định số 14/2014/NĐ-CP quy định chi tiết về thi hành luật điện lực về an toàn điện, các hành vi bị cấm bao gồm "Sử dụng cột điện, trạm điện để làm nhà, lều, quán, buộc gia súc hoặc sử dụng vào mục đích khác".
Luật sư Lê Dương Ước An nhận định: “Để giải quyết các vấn đề trên các lực lượng chức năng cần thực hiện các biện pháp mạnh, cấm và xử phạt những người buôn bán hàng rong trên vỉa hè, nơi sinh hoạt gần các trạm biến áp, điện áp tránh những thiệt hại không đáng có xảy ra” (Ảnh: Minh Toàn).
Theo Nghị định 106/2005/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 17/8/2005, khoảng cách nhà ở của người dân phải cách trạm biến áp từ 3,0m đối với trạm có điện áp 35kV; 4,0m đối với trạm có điện áp 66-110kV; 6,0m đối với trạm có điện áp 220kV... Phía lực lượng chức năng của phường đã phối hợp với lực lượng dân phòng, tổ dân phố tiến hành tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho người dân. Bên cạnh đó công an phường đã tiến hành nhắc nhở các hộ dân vi phạm và lập biên bản đối với các hộ dân tái phạm nhiều lần.
Theo luật điện lực 2004 về bảo vệ an toàn trạm điện, không được xây dựng nhà ở, công trình và trồng các loại cây cao hơn 2 mét trong hành lang bảo vệ an toàn trạm điện; không xâm phạm đường ra vào của trạm. Như vậy mặc dù luật không quy định cụ thể về hành vi buôn bán, sinh hoạt ngay tại trạm biến áp, điện áp, tuy nhiên xem xét tại luật, nghị định liên quan có thể thấy hành vi buôn bán sinh hoạt tại các điện áp biến áp là hành vi không được phép trái quy định pháp luật, gây nguy hiểm.
Luật sư Dương Lê Ước An cũng nhận định, những hành vi buôn bán, sinh hoạt ngay cạnh các trạm biến áp, bốt điện là hành vi cực kỳ nguy hiểm. Đặc biệt vào những thời điểm thời tiết nắng nóng cao điểm, việc người dân buôn bán sinh hoạt gần bốt điện chỉ cần chập điện, các vật dụng dễ cháy, dễ bén lửa… sẽ có thể gây ra bùng cháy và nổ lớn, gây ảnh hưởng đến những người đang tiến hành mua bán, hoặc sinh hoạt xung quanh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!