Từ ba ngày nay, biên giới giữa Đức và Áo chỉ có người Đức hoặc người nước ngoài nhưng có thẻ cư trú tại Đức và những người làm nghề mà phía Đức cho là thiết yếu, ví dụ như lái xe tải cỡ lớn chở hàng thì mới được đi từ Áo vào Đức. Điều kiện bắt buộc nữa là giấy chứng nhận đã xét nghiệm âm tính với virus Corona.
Ông Rainer Scharf - Người phát ngôn Sở Cảnh sát Rosenheim (Đức) cho biết: "Cảnh sát tuần tra trên đường cao tốc chặn các phương tiện bị nghi là không đủ điều kiện vào Đức. Lái xe được mời vào trong lều tạm xuất trình giấy tờ. Cũng có những trường hợp bị từ chối, không cho nhập cảnh".
Khung cảnh tương tự trên tuyến biên giới giữa Đức và Czech. Nước Đức đơn phương đóng cửa biên giới để ngăn virus biến chủng từ Czech và Áo tràn vào, các chuyến tàu hỏa từ vùng biên giới vào bên trong nước Đức cũng bị hủy bỏ.
Ông Markus Soeder - Thủ hiến bang Bayern cho rằng: "Các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt, sự tuân thủ của người Đức, tất cả sẽ trở nên vô nghĩa nếu như không ngăn chặn được nguồn lây nhiễm mới. Chính vì vậy mà tôi cho rằng cần thiết phải kiểm soát ngay từ biên giới. Đúng, đó là một biện pháp kiểm soát nhập cư rất nghiêm ngặt, nhưng là cần thiết".
Quyết định đơn phương của Đức là đi ngược thỏa thuận chung
Nước Đức rào dậu kỹ lưỡng vì cho rằng tình hình dịch bệnh ở Áo và Czech nguy ngập hơn. Nhưng bên kia biên giới, người Áo và Czech lại cho rằng, chính nước Đức mới là nơi virus lan tràn. Bên này nghĩ bên kia nguy hiểm, nhưng chỉ có phía Đức lập chốt ngăn.
Ông Olaf Scholz - Bộ trưởng Tài chính Đức nói: "Đại dịch vẫn tiếp tục làm châu Âu bận tâm. Sự lây lan ngày càng tăng của virus đột biến ở châu Âu là quan ngại của tất cả chúng ta. Ở nhiều nước, các biện pháp phong tỏa đang được siết chặt thêm. Và nước Đức cũng đã tăng cường biện pháp phòng dịch thêm nữa trong vài tuần qua".
Quyết định của nước Đức đơn phương đóng cửa biên giới là đi ngược với thỏa thuận chung hồi tháng 10 năm ngoái. Lúc đó, lãnh đạo các nước châu Âu họp thượng đỉnh tại Bruxelles đã thống nhất các tiêu chí xác định cấp độ dịch, quy trình xét nghiệm, quy định kiểm dịch, để các tiêu chí được áp dụng như nhau và được hiểu theo một cách giống nhau tại tất cả các nước.
Việc đóng cửa biên giới chỉ có thể khi cả hai nước đều nhất trí, dựa trên các tiêu chí chung nhằm tránh rối loạn giao thông và vận chuyển hàng hóa. Ngay sau hôm nước Đức tái lập một phần kiểm soát biên giới, Ủy ban châu Âu đã lên tiếng nhắc nhở nước Đức phải tôn trọng thỏa thuận.
Về phía nước Đức, người phát ngôn của Thủ tướng Đức bảo vệ quyết định đóng cửa biên giới, gọi đây là biện pháp cuối cùng và khẳng định Đức phải làm mọi thứ để ngăn chặn dịch bệnh. Nhưng việc nước Đức đơn phương đóng cửa có nguy cơ kéo theo viễn cảnh "mạnh ai nấy làm", tự đóng cửa biên giới như những gì đã diễn ra hồi dịch mới bùng phát tại châu Âu tháng 3 năm ngoái.
Tái lập kiểm soát biên giới làm chậm luân chuyển hàng hóa
Những nước không có cảng biển, như Áo và Czech phải lệ thuộc hầu như hoàn toàn vào vận tải đường bộ, phải chịu hậu quả. Nhưng nước Đức cũng bị ảnh hưởng, ví dụ như do linh kiện xe hơi từ Czech không tới được các nhà máy tại Đức đúng hạn.
Đối với con người, kiểm soát biên giới cũng có nghĩa là mất thời gian, trước khi vào Đức phải đi xét nghiệm và khi vào rồi phải tự cách ly một thời gian. Nhưng trên tất cả là tính biểu tượng. Thứ nhất là kiểm soát biên giới đi ngược với nguyên tắc nền tảng đi lại tự do giữa các nước châu Âu. Thứ hai là Đức đơn phương làm vậy không khác gì bỏ qua vai trò điều phối chung của Ủy ban châu Âu. Nhiều nước như Áo, Pháp đã lên tiếng phản đối các biện pháp đơn phương của Đức.
Ủy ban châu Âu phê phán hai nước Đức và Bỉ
Ủy ban châu Âu chỉ có thể nhắc nhở và hiện nay đang phê phán hai nước Đức và Bỉ đơn phương áp dụng các biện pháp hạn chế tự do đi lại. Đức thì hạn chế người bên ngoài vào nước Đức, còn Bỉ thì ngược lại, hạn chế người đang ở trong Vương quốc Bỉ đi ra nước ngoài. Các biện pháp này thoạt nghe thì có vẻ trái ngược nhau và mâu thuẫn với nguyên tắc đi lại tự do trong Liên minh châu Âu, nhưng về bản chất thì là theo logic chung về phòng dịch ở khắp mọi nơi trên thế giới. Tóm lại là, để ngăn chặn virus lan truyền, thì ai ở đâu nên ở đó, hạn chế di chuyển, hạn chế tiếp xúc, đặc biệt khi mà dịch bệnh vẫn tiếp tục hoành hành.
Ngay sau khi châu Âu ra tuyên bố phản đối, Bộ trưởng Nội vụ Đức đã chỉ trích ngược lại Ủy ban châu Âu đã phạm nhiều sai lầm trong việc đặt hàng vaccine cho khối này trong vài tháng qua. Như vậy là rất khó để Đức có thể sớm dỡ bỏ việc đóng cửa một phần biên giới. Thậm chí nước này còn đang có ý định đóng cửa khu vực biên giới với vùng Moselle của Pháp.
Trước mắt, để ngăn hàng hóa bị ứ đọng, Bộ trưởng kinh tế Đức đang thảo luận với người đồng cấp Áo và CH Czech về các biện pháp giảm thời gian chờ ở biên giới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!