Điều trị bệnh gout theo y học cổ truyền

Gout là một bệnh chuyển hoá, đặc trưng là có những đợt viêm khớp cấp và có hiện tượng lắng đọng natri urat trong các tổ chức, xảy ra do tăng acid uric trong máu, là bệnh hay gặp nhất.

Bệnh gout là do tăng acid uric trong máu. Có nhiều nguyên nhân tăng axit uric máu, trong đó chủ yếu là do ăn nhiều các thực phẩm như: thịt có màu đỏ ( thịt bò, trâu,ngựa, dê), hải sản, tạng phủ động vật… làm tăng axit uric máu. Ngoài ra, còn do một số bệnh lý của cơ thể như suy thận, tăng huyết áp, bệnh thận nhiễm độc chì… hoặc do các loại thuốc điều trị tăng huyết áp, lao, thuốc giảm đau… làm giảm đào thải axit uric trong cơ thể, làm tăng axit uric máu.

Đông y gọi là thống phong, lịch tiết phong, bạch hổ phong… Theo y học cổ truyền, thống phong là do ngoại tà xâm nhập cơ thể gây tắc nghẽn kinh lạc, khí huyết ứ trệ tại khớp gây đau co duỗi khó khăn. Bắt đầu bệnh còn ở cơ biểu kinh lạc, bệnh lâu, tà khí vào gân xương gây tổn thương tạng phủ, chức năng của khí huyết tân dịch rối loạn, tân dịch ứ trệ thành đàm, khí huyết ngưng trệ thành ứ, đàm ứ kết mà hình thành các u cục tô phi quanh khớp, dưới da.

Theo Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM, đông y điều trị bệnh thống phong thường dựa vào chứng và mạch; đồng thời kết hợp với việc ăn uống kiêng cữ đúng mức. Đông y thường chú ý đến các giai đoạn phát triển của bệnh: Lần đầu hay tái phát 2 hay 3 lần trở lên, sưng đỏ hay không sưng, khớp chưa hay có biến dạng.

Dựa theo các dấu hiệu bệnh chứng và nguyên do phát bệnh, đông y có pháp trị khác nhau:

- Thể phong thấp nhiệt: đột ngột khớp ngón cái hoặc các ngón khác bị sưng nóng, đỏ, đau, không đụng vào được, lại kèm theo sốt, đau đầu, sợ lạnh hoặc bứt rứt, khát nước, miệng khô, tiểu vàng, lưỡi đỏ, rêu vàng bẩn, mạch sáp. Chủ yếu dùng pháp trị "Thanh nhiệt, khu phong trừ thấp, thông lạc". Bài thuốc dùng trong trường hợp này là bài Bạch hổ quế chi thang gia vị (gồm: thạch cao, quế chi, tri mẫu, thương truật, hoàng bá, tang chi, ngạch mễ, phòng kỷ).

- Thể hàn thấp tý: nhiều khớp sưng to đau kéo dài, co duỗi khó, tại khớp không đỏ nóng rõ nhưng đau nhiều, dị dạng kèm theo tê dại, da tím sạm đen, chườm nóng dễ chịu, mạch trầm huyền hoặc khẩn, lưỡi nhợt, rêu trắng là triệu chứng của hàn thấp ứ trệ. Chủ yếu trừ hàn hóa thấp chỉ thống là chính. Bài thuốc là độc hoạt tang ký sinh (gồm: độc hoạt, tang ký sinh, phòng phong, quế chi, tế tân, tần giao, đỗ trọng, ngưu tất, thục địa, đương quy, đảng sâm, xuyên khung, bạch thược, phục linh, cam thảo).

- Bệnh lâu ngày thường làm khí huyết suy yếu, âm dương bất hòa, cần bồi bổ khí huyết can thận để nâng cao chính khí. Bài thuốc thường dùng là bài bổ can thận (gồm: đương quy, thục địa, sài hồ, hoài sơn, trạch tả, hà thủ ô, thảo quyết minh, lá sa kê).

- Ngoài ra còn các phương pháp khác kết hợp điều trị như: châm cứu, nhĩ châm, thủy châm, cấy chỉ, xoa bóp bấm huyệt...

Châm cứu: Châm vào các huyệt côn lôn, khâu khư, thân mạch, dương lăng tuyền, tất dương quan, lương khâu, chiếu hải… liệu trình châm kéo dài 5 - 7 ngày, ngày làm một lần hoặc cách ngày.

Nhĩ châm: Châm các huyệt tương ứng điểm đau như: nội tiết, thần môn,giao cảm, thận, tỳ… Thường châm liên tục theo liệu trình 7 ngày.

Xoa bóp bấm huyệt: Căn cứ vào chứng viêm khớp và phần bị đau mà lấy những huyệt tương ứng. sử dụng thủ pháp bình, đẩy, bóp, ấn, vê, xoa, lắc, tiến hành từ nhẹ đến mạnh. Mỗi ngày 1 -2 lần, mỗi lần từ 15 - 30 phút.

Song song điều trị, cần kết hợp với tiết chế ăn uống, thay đổi thói quen sinh hoạt như: không ăn thịt đỏ, nội tạng động vật, hải sản, hạn chế uống rượu bia, cafe, trà đậm, uống nhiều nước 2 - 2,5 lít mỗi ngày...

Bệnh gout không thể có duy nhất một cây thuốc, một bài thuốc mà cần một liệu pháp tổng hợp gồm điều chỉnh lối sống tạo một lối sống lành mạnh, ăn uống hợp lý, sử dụng thuốc đúng chỉ định là biện pháp điều trị tốt nhất.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!